9-sinf o’zbekiston davlati va huquqi asoslari mavzu: inson huquq va erkinliklari kafolati darsning maqsadlari

huquq va erkinliklar kafolatlari tushunchasi.

me’yoriy hujjatlar bilan tanishtirish

iqtisodiy, huquqiy, siyosiy kafolatlar

insonning huquq va erkinliklari to’g’risida qonunlar

3. 
   Xulosa.
   

Darsning borishi

I. Kirish.
II. Asosiy qism.
O’quvchilar 3 guruhga bo’linadi. Har bir guruh topshiriq oladi:

• 
  O‘z huqularini himoya qilish uchun qayerga murojaat etish kerak?
  

Demokratik davlatda inson huquqlarini himoya qilish ishonchli mexanizmi zarurdirki, u bu huquqlarning ro‘yobga chiqarilishi ustidan nazorat (monitoring) mavjud bo‘lishini taqozo etadi.

Aytib o‘tilgan mexanizm mamlakatimizda ham mavjud. U faqat davlat organlari bilan, balki kasaba uyushmalari, advokaturalar va huquqni himoya qiluvchi institutlar bilan ifoda etilgan.
Bu mexanizm quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  odil sudlovni amalga oshiruvchi sud organlari;
  
• 
  qonunlar aniq-raso ijro etilishi ustidan nazoratni amalga oshiruvchi hamda inson erkinliklari va huquqlarini himoya qiluvchi prokuratura organlari;
  
• 
  fuqarolarga ularning huquqlari himoyasida yuridik yordam ko‘rsatuvchi advokatura;
  
• 
  huquqni himoya qiluvchi institutlar va kasaba uyushmalari.
  

Huquqiy davlatda inson huquqlariga rioya etilishini kafolatlovchi ko‘pgina usullar mavjud bo‘ladi. Ular orasida alohida o‘rin sud himoyasiga tegishlidir. Bu himoya shaklidan har bir odam foydalanishi mumkin. Buning uchun sudga sud muhokamasi uchun asos bo‘lib xizmat qiluvchi da’vo arizasi bilan murojaat qilish kifoyadir.
Huquqiy davlatlarda sud mustaqil odil sudlov organi bo‘lgani tufayli har qanday bahsli ishni hal qiluvchi sudya faqat qonunga bo‘ysunadi.
Sudya konkret ishlarni hal qilayotganda xolis bo‘lishi, ya’ni o‘zining shaxsiy simpatiyasi va antipatiyasidan baland turishi, poraga sotilmasligi lozim. Hech kim, hokimiyat va oliy boshqaruv organlari ham sud faoliyatiga aralashishga haqli emas.