9-Sinf jahon tarixi Tarix fani o’qituvchisi: 1-Mavzu

III.Yangi mavzu bayoni: Reja:1.Industrial sivilizatsiya haqida 2.Shaharlarning rivojlanishi 3.Eski va yangi aristokratiya 4.O`rta qatlam 5.Ishchilar sinfi

Yangi mavzuga kirishdan oldin o`qituvchi o`quvchilardan “Sivilizatsiya ”nima ekanligini so`raydi .Doskada klaster metodidan foydalanadi

„Industrial sivilizatsiya" atamasi o'rnida „industrial jamiyat" atamasi ham ishlatiladi va ular bir xil ma'noni anglatadi. Industrial sivilizatsiyaning belgilaridan biri — shaharlarning juda tez o'sishi bo'ldi.Bu, birinchidan, qishloq xo'jaligida texnikani qo'llash natijasida bir qism qishloq aholisining ortiqcha kuch bo'lib, ishsiz qolishi, ularning ish izlab shaharlarga kelishi hisobiga yuz berdi. Ikkinchidan, kichik shaharlarda mayda savdogarlar va hunarmandchilik ishlab chiqarishining pasayib ketishi, shuningdek, transportdagi o'zgarishlar, temiryo'llar qurilishi, sanoat markazlarining yirik shaharlarga ko'chishi hisobiga yuz berdi. Odamlar ish axtarish va kun ko'rish uchun turar joylarini o'zgartirishga majbur bo'ldi. Yuz yillar davomida o'z yerlarida yashab kel¬gan aholi harakatga keldi.Endi ular o'z yerlarini tashlab shaharlarga keta boshladi.Qishloqdan ketish immigratsiyani ham vujudga keltirdi. Endi odamlar boshqa mamlakatlarga ham keta boshladi. Jamiyatning asosiy g'oyalari, muhim siyosiy voqealar ham shaharlarda yuz berardi. Shaharlar juda katta tezlik bilan o'sdi.XIX asrning o'rtalariga kelib, industrial davlatlarda aholining qariyb 50 foizi sha¬harlarda to'plandi.Manufaktura ishlab chiqarishi davrida shahar¬lar uncha katta emasdi. Shaharlarning shitob bilan rivojlanishi industrlashning asosini yaratgan sanoat to'ntarishi, fabrika-zavod ishlab chiqarishi oqibati edi. Buyuk Britaniyada bu jarayon ertaroq boshlandi. Boshqa joylarda kechroq, masalan, Germaniyada XIX asrning 70-yillarida avj oldi. AQSHda jadal urbanizatsiya jarayoni ham taxminan shu davrga to'g'ri keldi

Sanoatning yangi sohalari malakali mehnatni talab etardi.Malakat ishchilarning salmog'i Buyuk Britaniya mashinasozligida ishchilar umumiy sonidan 70—75, kemasozlikda esa 50—60 foizini tashkil qilardi. AQSHda umumiy sanoat ishchilarining 2/3 qismi, Germaniyada 56 foizi malakali ishchilar edi.