9-sinf Biologiya

11-
 
bilet biologiya 
1.Eukariot hujayralar va prokariot hujayralar o'rtasidagi farqlar: prokariotlar yadroga ega emas 
eukariotlarda mavjud; bazi prokariotlarda xlorofill bor eukariotlarda yo'q; prokariotlarning hujayra 
qobig'i murein va pektin eukariotlarniki esa xitin; 
ularning o'xshashliklari: ikkisida ham plastidalar yo'q; ikkisi ham organik moddalarnin 
parchalanishida ishtirok etadi. 
1)
 
Jinsiy hujayralar va ularning tuzilishi. Jinsiy hujayralar o'lchami va shakli jihatidan bir- 
biridan farq qiladi. Erkaklik jinsiy 
hujayralar - 
spermatozoid ya’ni urug' hujayra, urg'ochilik jinsiy hu jayralar 
- tuxum hujayra 
hisoblanadi. Spermatozoidlar tuxum hu jayradan ancha kichik, biroqjuda harakatchan bo'ladi. 
Sutemizuvchilar spermatozoidi (35- rasm) uzun ipshaklida 
bo'lib, uch qismdan: bosh, bo'yin, dumdan iborat. Bosh qismida 
yadro joylashadi, boshchasining oldingi qismida sitoplazmaning 
zichlashgan qismi mavjud, shu qismi spermatozoid yordamida 
tuxum hujayraga 
kiradi. 
Bo'yinqismida hujayra 
marazi 
va 
mito 
xondriyalarbo'ladi. Bo'yin 
bevosita dumga o'tadi. Dum tuzilishiga 
ko'ra xivchinga o'xshaydi va spermatazoidning harakatlanish or ganoidi hisoblanadi. 

---

Tuxum hujayra ko'pincha yumaloq, amyobasimon shaklda 
bo'lib, harakatsiz 
bo'ladi. 
Boshqa hujayralardan asosiy 
farqi shak lining 
juda katta 
bo'lishidir. 
Tuxum hujayraning kattaligi sitoplazmada oqsilga boy oziq modda - sariqlikning mavjudligidir. 
Tuxum 
qo'yib ko'payadigan umurtqalilar (sudralib yuruvchi va qushlar)da 
tuxum hujayra ancha yirik bo'ladi (36- rasm). Tuxum hujayra 
or 
ganizmning rivojlanishi uchun 
zarur bo'lgan hamma irsiy axborotni o'zida saqlaydi. 
Jinsiy hujayralarning rivojlanishi (gametogenez) 
4 
bosqicdan iborat.1- bosqich. Ko'payish 
davri,2- bosqich. O'sish davri,3- bosqich. Yetilish davri,4- bosqich. Shakllanish davri. 
2)
 
810 ni bo'lamiz 180 ga 5 chiqadi 
1 
mol glukoza to'liq parchalansa 38 mol ATF hosil bo'ladi 5 mol parchalansachi? 
1mol ---- 38mol 
5mol ---- x=190mol 
endi 
1 
mol ATF dan 
40 
kkj energiya hosil boladi 190moldanchi? 
1mol ---- 40kkj 
190 ------ x=7600kkj