9-Nazorat savollari

9-Nazorat savollari:
1.Tadqiqot o‘tkazishning qanday usullari bor?
2.Eng keng tarkalgan so‘rov usuli qaysi?
3.Xujjatlar qachon taxlil qilinadi?
Javoblar:
1.Sotsiologiyada so’rov, intervyu, kuzatish, eksperiment, xujjatlarni o’rganish, test, statistik, kabi tadqiqot usullari mavjud.Anketa o’tkazishdan maqsad sotsiologik tadqiqotlar nuqtai nazaridan dastlabki, aksariyat hollarda muayyan mo’ljal olinuvchi ma'lumotlar to’plashdan iboratdir. Sotsiologiyada eksperiment usuli ham qo’llaniladi. Aslida eksperimentlar tabiiy fanlarda keng qo’llaniladi, lekin sotsiologiyada uni qo’llash doirasi cheklangan. Interyu va so'rov usulida deyarli farqi yoq
2.So’rash usuli sotsiologiyada keng yoyilgan tadqiqot shakli hisoblanadi. Bu usulda guruh yoki ayrim kishilarga savollar bilan murojaat qilib, dastlabki, birlamchi ma'lumotlar to’plab olinadi. So’rash usulining yozma (anketa) va og’zaki turlari mavjud. Bundan tashqari statsionar va sirtqi (telefon orqali, matbuot orqali), ommaviy va ekspertlar uchun, saylanma va yalpi (referendumlar ham shunga kiradi) shakllarda namoyon bo’ladi. So’rash usullarining bugungi kunda keng tarqalganligi, aloxida e'tibor va obro’ga ekanligi ko’pgina sabablarga bog’liqdir. So’rash usullari orqali shunday ma'lumotlarga ega bo’lishi mumkinki, bunday ma'lumotlarni hamisha xam hujjatli manbalardan olish mumkin emas.

3Hujjatli tadqiqot – sotsiologik tadqiqot yig’ishning eng keng tarqalgan usullaridan biridir.

Hujjatli tadqiqotlarda arxiv materiallari, davlat xo’jjatlari, davlat xo’jjatlari, xatlar, sud bayonnomalarini kiritish mumkin. Tadqiqotda foydalanilayotgan hujjatlar qatoriga o’rganilayotgan mavzu bo’yicha avval o’tkazilgan tadqiqotlarning natijalari, xulosalarini ham kiritish mumkin. Hukumatlar tomonidan keltiriladigan ma'lumotlar juda keng ko’lamli bo’lib, bir necha manbaalarni o’z ichiga oladi.Sotsiolog hujjatlarni batafsil ko’rib chiqib o’rganadi. Shuning uchun hujjatlar sotsiolog va tarixchi mutaxassislariga qimmatbaho material hisoblanadi.Xujjatli manbalar ishonchliligini turlicha bo’ladi va ulardan foydalanayotgan tadqiqotchi ularning haqiqiyligini to’gri baholay bilishi zarur. Chunki, gazeta , jurnal, maqolalarida, ma'lumotlar ko’pincha ishonchsiz manbalardan olingan bo’ladi.