9 mustaqil ishi nizolarni bartaraf etish va adaptatsiya

Tomas Gobbs ijtimoiy nizolarning 3 ta asosiy sababini keltiradi:

• Qo’rquv (inson nimaga ega bo’lsa, o’shani yo’qotishdan qo’rqadi);
• Raqobat (inson o’zida nima bo’lsa, shuni saqlashni xohlaydi);
• Shon-shuxratga intilish (inson o’zida nima bo’lsa, uni ko’paytirishga intiladi).

Nizo – bu qarashlardagi yoki a’loqalardagi qandaydir kelishmovchilik va chigallikning yuzaga kelganligidan darak beruvchi bir belgidir. Amaliyot shuni ko’rsatadiki, nizo boshqarishning asosiy uchta yo’nalishi mavjud: nizodan qochish, nizoga bosim o’tkazish va shaxsan nizoni boshqarish. Nomlari aytib o’tilgan yo’nalishlarning har biri maxsus metodlar yordamida izohlanadi.
Ulardan ba’zilarini ko’rib chiqsak, va hamda nizoviy holatga ta’sir o’tkazish va nizoli holatga a’loqador tavsiyalarning umumiy algoritmiga baho bersak.

Asosiy qism
Nizo bu-qarama-qarshi maqsadlar, pozisiyalar va qarashlardir. Nizoning kelib chiqishi

• Har qanday nizoning negizida nizoli vaziyat yotadi. Nizoli vaziyat bu — tashkilot jamoasining manfaatlari va xodimlar

guruhi yoki ayrim xodimlar o‘rtasida nomuvofiqlik natijasida vujudga keladigan jamoadagi psixologik holatdir. Nizoli vaziyat ikkita tarkibiy qism — nizo qatnashchilari (opponentlar) va nizo predmeti mavjudligini nazarda tutadi.

• Nizoning rivojlanishi uchun to‘qnashuv zarur bo‘lib, bunda tomonlardan biri harakat qila boshlaydi. To‘qnashuv nizo sub’yektlarining istagi bo‘yicha yoki ularning hohish-istagidan qat’i nazar mustaqil ravishda vujudga kelishi mumkin.

Низо турлари

Низо турлари
Ички шахсий низо
Шахс ва гурух
уртасидаги
низо
Гурухларар о низо
Шахсларар о низо
Nizolar turlari va ularni yuzaga kelish sabablari. Ichki shaxsiy nizo

• burch va vijdon o’rtasidagi, ishlab chiqarish talablari va shaxsiy ehtiyojlar o‘rtasidagi farq natijasi hisoblanadigan nizo;

Shaxslararo nizo

• ishlab chiqarishda keng tarqalgan nizo turi. Uning mohiyati (moddiy, moliyaviy, mehnat) taqsimlashda rahbariyat oldida bo‘linmaning manfaatlarini himoya qilishdan iborat. Bunday nizo vertikal nizo deb ham ataladi. Shaxslararo nizo turli sabablar – nuqtai nazarlarning bir-biriga to‘g‘ri kelmasligi, xarakterlarning har xilligi va hokazolar tufayli shaxslar o‘rtasidagi to‘qnashuvlarda namoyon bo‘ladi;