To‘liqjamlagichlar. To‘liqjamlagichlar ikkilik qo‘shish operatsiyasini amalga oshirish uchun qo‘llaniladi. 7.3-rasmda to‘liqjamlagichning shartli belgilanishi ko‘rsatilgan.
A S
B Cchiqish
Ckirish
9.3-rasm. To‘liqjamlagichning shartli belgilanishi
Bu erda 3ta A, V va Skirish kirishlar mavjud. Bunda 2ta kirish A va V ikkilik sonlariga mos kelsa, 3-chi kirish esa oldingi razryaddagi Skirish o‘tkazishga to‘g‘ri keladi. Bundan tashqari sxema 2ta chiqishga ega, ya’ni S yig‘indi va Cchiqish keyingi razryadga siljish birligi.
To‘liqjamlagichning rostlik jadvali 9.2-jadvalda keltirilgan.
9.2-jadval.
A
|
B
|
Skir.
|
S
|
Schiq.
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Jadvalni tahlil qilish natijasida S yig‘indi va Cchiqish keyingi razryadga siljish birligi uchun Bul ifodalariga ega bo‘lamiz:
S yig‘indi uchun ifoda quyidagi ko‘rinishga keltirilishi mumkin.
Cchiq. siljish birligi uchun esa Cchiq.= ACkir.+ BCkir.+ AB
Misol tariqasida 4ta bir razryadli to‘liqjamlagichlardan parallel ishlovchi 4 razryadli 4 razryadli to‘liqjamlagichning qurilishini ko‘rib chiqamiz. 7.4-rasmda 4 razryadli to‘liqjamlagichning tuzilish sxemasi ko‘rsatilgan. SHuni eslash lozimki, kichik razryaddagi sonlarning yig‘indisini amalga oshiruvchi to‘liqjamlagich uchun S-1 o‘tkazish liniyasi mantiqiy «0» ga teng. Masalan, 1011 va 1101 ikkilik sonlari ustida qo‘shish amalini bajaraylik. Bunda 1011 sonini A soni deb oladigan bo‘lsak, u A=A3A2A1A0 bilan ifodalanadi. SHu ravishda 1101 soni V=V3V2V1V0 bilan ifodalanadi.
9.4-rasm. 4 razryadli to‘liqjamlagich tuzilish sxemasi.
Жамлагич n-разрядли Х=(Х(n-1), ....Х0) ва Y =(у(n-1),....у0) кодларни арифметик кушишни амалга оширувчи курилмага айтилади. Икки бир разрядли иккилик сонларнинг кушиш коидаси
0 0(+) 0 = 0 0 (+) 1 = 1 (+) 0 = 1
1 (+) 1 = 0 юкори разрядга узатилади
Учта бир разрядли сонларнинг кутттиттти куйидаги амалга оширилади.
0 (+) 0 (+) 0 = 0 0 (+) 0 (+) 1 = 1
(+) 1 (+) 1 = 0 1 та катта разрядга узатилади
(+) 1 (+) 1 = 1 1 та катта разрядга узатилади.
Келтирилган коидага асосан тулик жамлагич мантикий функцияси куйидагига:
Бир разрядли тулик жамлагичнинг (18) ва (19) тенгламаларга мос схема ва шартли белги 21 расмда келтирилган.
Бир разрядли тўлиқ жамлагич (1), (2) тенгламаларга мос схема ва шартли белги 3 расмда келтирилган.
Рақамли техникада бир турдаги кодларни бошқа турдаги кодларга ўтқазиш талаб этилади.
Мисол тариқасида етти сегментли индикаторнинг код қайта ишлагичини кўриб чиқамиз, 1-жадвал
а
е
|
х4
|
х3
|
х2
|
х1
|
а
|
ь
|
С
|
6
|
е
|
г
|
д
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
3
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
4
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
5
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
6
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
7
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
8
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
9
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
Жадвал 1
-жадвал қурилгандан сўнг етти функция учун чиқиш мантиқий функциялар аниқланади ва улар бирлаштирилиб, талаб этилган код қайта ишлагичи аниқланади.
Шуни таъкидлаш лозимки код қайта ишлагичларнинг турлари жуда кўпдир.
Do'stlaringiz bilan baham: |