9-мавзу. Саноатда кадрлар ва меҳнатга ҳАҚ ТЎлаш таянч атамалар ва иборалар

Қисқача хулосалар
1. Саноат иқтисодиётнинг етакчи тармоғи сифатида юқори малакали, бой маънавиятга эга бўлган меҳнаткашлар жамоасини ўзида мужассамлаштиради.
2. Кадрларнинг билим, илм ва малака даражаси мамлакат ишлаб чиқариш кучларининг энг муҳим элементи, яъни унсури ҳисобланади.
3. Кадрлар билан ишлаш саноат тараққиётини режалаштириш ва башорат қилиш, саноат корхоналарини ташкил этиш ва бошқаришдан иборатдир.
4.Саноат кадрларининг сонини аниқлаш, уларни тайёрлаш ва тақсимлаш, меҳнат топшириқларини саноат ишлаб чиқариши режасининг бошқа бўлимлари билан боғлаш учун кадрларни таснифлаш алоҳида аҳамиятга эга.
5. Мустақиллик йилларида Ўзбекистон саноатида кадрларни таркиби ва тузилмаси миқдорий ва сифат жиҳатдан сезиларли даражада ўзгарди.
6. Саноатнинг изчил ривожланиши кадрларни танлаш, жой-жойига қўйиш, тайёрлаш ва қайта тайёрлаш масаласига алоҳида эътибор беришни тақозо этади.
7. Ходимларнинг моддий манфаатдорлиги тамойилини ҳаётга мунтазам равишда, яъни изчиллик билан татбиқ этиш саноат тараққиётининг муҳим шартларидан бири ҳисобланади. Шу сабабли саноат ишлаб чиқаришида меҳнатга ҳақ тўлашни яхшилаш ва унинг энг прогрессив усулларини қўллашга алоҳида эътибор бериш керак бўлади.


Ўз-ўзини назорат қилишга оид саволлар

1. 
   Давлатнинг кадрлар сиёсати: моҳияти, аҳамияти ва мазмуни.
   
2. 
   Саноат ишлаб чиқариши ва кадрлар. Уларни гуруҳларга бўлиш.
   
3. 
   Кадрларни танлаш, жой-жойига қўйиш ва уларни тарбиялаш.
   
4. 
   Кадрларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш.
   
5. 
   Кадрлар сонини башорат қилиш ва улардан оқилона фойдаланиш муаммолари.
   
6. 
   Меҳнат атамасининг тушунчаси, моҳияти, аҳамияти.
   
7. 
   Меҳнатга ҳақ тўлаш тамойиллари ва шакллари.
   
8. 
   Тариф тизими ва унинг унсурлари.
   
9. 
   Иш ҳақининг бозор иқтисодиётига мос турлари.
   
10. 
    Меҳнатга ҳақ тўлашни эркинлаштириш масалалари.
    

1^ Ортиқов А. «Саноат иқтисодиёти». Ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2006 – Б.116.

2^ Муаллиф томонидан Ўзбекистонда меҳнат ва бандлик. Статистик тўплам. Давлат статистика қўмитаси. Тошкент 2016, 27, 29, 30, 34 бетлар ёрдамида ҳисоблаб чиқилган.

3^ Ўша ерда.

4^ Ортиқов А. «Саноат иқтисодиёти». Ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2006 – Б.117.

5^ https://studlib.info/proizvodstvo/1810835-klassifikaciya-rabotnikov-predpriyatiya/

6^ Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ва нафақалар миқдорини ошириш тўғрисида”ги 2017 йил 20 ноябрдаги ПФ-5245-сон Фармони

7^ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Меҳнатга ҳақ тўлашнинг ягона тариф сеткасини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги 2009 йил 21 июль, 206-сон Қарори.