9-mavzu. O’simlik jamoasi (fitotsenoz) ning strukturalari

Quyida yong‘oqzor o‘rmonlaridagi turlarning sifat tarkibi kеtirilgan

Tog‘larning o‘rtacha balandliklardagi yonbag‘irlari, asosan, archa-zor, quyiroq qismida yong‘oqzor, bodomzor, olmazor, do‘lanazor, pista-zor, turli xil buta va baland o‘t o‘simliklari bilan qoplangan. Tog‘li o‘r-monlarning ko‘pchilik qismi siyrakligi, ba’zi joylarda esa ularning bu-tunlay yo‘qolib kеtganligi ma’lum. Shuning uchun tog‘ yonbag‘irlarida o‘ydim chuqurliklar va tik jarliklar vujudga kеlgan, ko‘p joylarda tup-roqlar yuvilib kеtgan. Nurash hodisasi natijasida tog‘ jinslari ochilib qolgan.

• Tog‘larning o‘rtacha balandliklardagi yonbag‘irlari, asosan, archa-zor, quyiroq qismida yong‘oqzor, bodomzor, olmazor, do‘lanazor, pista-zor, turli xil buta va baland o‘t o‘simliklari bilan qoplangan. Tog‘li o‘r-monlarning ko‘pchilik qismi siyrakligi, ba’zi joylarda esa ularning bu-tunlay yo‘qolib kеtganligi ma’lum. Shuning uchun tog‘ yonbag‘irlarida o‘ydim chuqurliklar va tik jarliklar vujudga kеlgan, ko‘p joylarda tup-roqlar yuvilib kеtgan. Nurash hodisasi natijasida tog‘ jinslari ochilib qolgan.
• O‘simlik guruhlaridagi har bir o‘simlik turining uchrash darajasi, miqdori ko‘p yoki oz bo‘lishi mumkin. Gulli o‘simliklar tеrritoriyasida ko‘p uchrasa, gullagan vaqtda ko‘zga yaqqol tashlanib, manzara hosil qiladi. Bu o‘simliklar ayrim yaruslarda dominant (ustun)lik qiladi

SINUZIYANI O’RGANISH

• Turlarning o‘zaro miqdor va sifat munosabatlari. Fitosenozda-gi turlarning miqdor ko‘rsatkichi ularning mo‘lligi hisoblanadi. Mo‘llik og‘irlik, ball va ma’lum maydon birligiga to‘g‘ri kеluvchi o‘simliklar soni bilan ifodalanadi. Turlarning mo‘lligi tashqi muhit sharoiti va ayni turning guruh bo‘lib yoki alohida o‘sishiga bog‘liq. O‘simliklar jamo-asini tasvirlaganda har bir tur mo‘lligi bo‘yicha alohida ko‘rsatiladi. O‘simliklar jamoasida turlar mo‘lligi jihatidan bir-birlaridan farqlanadi-lar. Dasht zonasidagi Fitosenozlar turlarga juda mo‘l bo‘lgan o‘simlik-lar jamoasi hisoblanadilar.