9-mavzu nazorat savollarga javoblar “Mаdаniyаt” аtаmаsining mа’nоsi nimа?

12. Sanoatlashgan shaharlardagi ekologik holat qanday holatda? Katta sanoatlashgan shaharlarda atmosferaning chang, qurum, gaz va tutunlar bilan ifloslanishi tufayli quyoshning to’g’ri radiatsiyasi 40% gacha kamayadi. Bu miqdor Moskva shahrida 7-10% dir. Shahar havosining ifloslanib chang-to’zon miqdorining ko’payishi ultrabinafsha nurlarning o’tishini kamaytiradi, bu esa havoda kasal tarqatuvchi bakteriyalarning ko’payishiga sharoit yaratadi. Shaharlar havosining 29 chang, qurum va boshqa qattiq zarrachalar bilan ifloslanishi kondensatsiya yadrosi vazifasini o’taydi. Natijada, shahar ustida tumanli kunlar ko’payib, yog’in miqdori ortadi. Masalan, Samarqand shahrida bir yilda 14 kun tuman bo’lib, 328 mm yog’in tushsa, uning atrofidagi qishloq rayonlarida 8 kun tuman bo’lib, 317 mm yog’in yog’adi. Shaharlarda avtomobillardan, zavodlardan har xil zaharli gazlarning atmosferaga chiqariladi. Bu gazlar atmosferaga ko’tarilib, suv bug’lari hamda kislorod bilan reaksiyaga kirishib sulfat (N2SO4) va nitrat (NNOz) kislotalarini hosil qiladi. So’ngra yomg’ir bilan aralashib yana yerga tushmoqda. AQSh hududida atmosferani ifloslanishidan vujudga kelgan «kislotali yomg’ir» o’ta zaharli bo’lib, Kanada territoriyasidagi o’tloq va o’rmonlarni zaharlab, quritib qo’ymoqda, odamlar kasallanmoqda.