9-Mavzu: Ishchi jism va uning xususiyatlari Reja

Download 0,79 Mb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
9-Mavzu

Yonilg‘ini tarkibi

Yonilg‘ini tarkibi
IYoD larda suyuq va gazsimon yonilg‘ilar ishlatidi. Suyuq yonilg‘ilar neftni qayta ishlash orqali olinadi (benzin, ligroin, kerosin, dizel yonilg‘isi, solyar moyi, mazut va hakazolar). Bundan tashqari suyuq yoqilg‘ini tosh ko‘mirni maxsus qayta ishlash orqali ham olish mumkin.
Avtomobil va traktor dvigatellarida asosan benzin, dizel yonilg‘isi va gazsimon yonilg‘ilari ishlatiladi. Hozirgi kunga kelib, qayta ishlanib olinayotgan neftni 54% karbyurator va dizel dvigatellarida ishlatilmoqda. Suyuq yonilg‘i asosan uglervodorod aralashmasidan tashkil topgan bo‘lib, kimyoviy guruxiga, elementar tarkibiga va uni tarkibida yana turli elementlar borligiga qarab farqlanadi.

Kimyoviy guruxi yonilg‘ida uglevodorodlarni qanday miqdorda tashkil etishini belgilaydi. U yonilg‘ini asosiy fizikaviy va kimyoviy xususiyatlarni ifodalaydi va bug‘lanish jarayoniga, alangalanishiga va yonishiga ta’sir qiladi.
Uglevodorodlar: alkanlar SnN2n+2, naftenlar (siklanlar) SnN2n, aromatik uglevodorodlar SnN2n-1 âà SnN2n-12
Neftni tarkibida 84...85% uglevodorodlar 12...14% vodorod, qolgani azot, kislorod, oltingugurtdan iborat. Suyuq yonilg‘idagi uglevodorodlarni bitta molekulasida 5 tadan 30 gacha uglevodorod atomi bo‘ladi (benzinda 5...12 gacha, kerosin va dizel yonilg‘isida 30 gacha) uglevodorod atomi bo‘ladi.

Yonilg‘ini elementar tarkibi
Yonilg‘ini elementar tarkibi deb yonilg‘ida og‘irligi yoki hajmi bo‘yicha har xil elementlarni bo‘lishiga aytiladi. Suyuq yonilg‘ini elementar tarkibi og‘irligi bo‘yicha beriladi. Masalan: 1kg izooktanda S8N18 o‘z tarkibida 0,842 kg uglerod (S) va 0,158 kg vodorod (N) bor.
1 kg suyuq yonilg‘i S+N+Ot
Gaz shaklidagi yonilg‘ilarni tarkibi hajmda yoki molda o‘lchanadi. 1m3 yoki 1 mol gaz yonilg‘isi uchun
SnHmOr+N2=1

Download 0,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5