9-mavzu. Axborotlarni kodlash va dеkodlash. Reja

Video axborotlarni kodlash 

Video  haqida  gapirganda,  ular  birinchi  navbatda  televizordagi  yoki 

monitordagi harakatlanuvchi tasvirni anglatadi. Optik tasvirni elektr signallarining 

ketma-ketligiga  aylantirish  videokamera  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Ushbu 

signallar tasvirning alohida qismlarining yorqinligi va rangi haqida ma’lumotni oʻz 

ichiga oladi. Ular tashuvchida video tasmaning magnitlanishida oʻzgarish shaklida 

(analog  shakl)  yoki  elektr  impuls  (raqamli  shakl)  larining  kod  birikmalarining 

ketma-ketligi shaklida saqlanadi. 

Videofayl - bu ma’lum chastota bilan bir-birini oʻzgartiradigan statik tasvirlar 

toʻplami. Har bir harakatsiz rasm - bu alohida video tasvir. Agar siqilmagan video 

haqida  gapiradigan  boʻlsak,  bu  toʻgʻri.  Biroq,  hech  kim  bu  formatdagi  filmlarni 

saqlamaydi. 

Haqiqat shundaki, siqilmagan video diskda juda koʻp joyni egallaydi.  

Misol uchun, PAL formatdagi video tasvir 720x576, ya’ni bitta tasvir 414720 

ta nuqtadan iborat va har bir nuqta rangini xotirada saqlash uchun 24 bit ajratilgan 

(RGB) boʻlsa. U holda video tasvirni xotirada saqlash uchun 9953280 bit, taxminan 

1.2    MB  joy  kerak  boʻladi.  PAL  formatidagi  siqilmagan  videoning  bir  soniyasi 

deyarli  30  MB  ni  egallaydi  va  bunday  videoning  bir  soati  100  GB  dan  koʻproq 

boʻladi. 

Shu  sababli,  asosan,  video  turli  xil  ma’lumotlarni  siqish  algoritmlaridan 

foydalanadigan videofayllarda saqlanadi. Ushbu texnologiyalar tufayli videofaylni 

oʻnlab yoki yuzlab marta siqish mumkin, bunda tasvir va ovoz sifati yoʻqoladi. 

AVI  (Audio  Video  Interleave)  bu  konteyner  formati  boʻlib,  unda  turli  xil 

kodlash kombinatsiyalari bilan siqilgan audio / video format boʻlishi mumkin. AVI-

fayl  kodlash  /  dekodlashda  qaysi  kodek  ishlatilishiga  qarab  turli  xil  siqilgan 

ma’lumotlarga ega boʻlishi mumkin (masalan, video uchun DivX va audio uchun 

MP3).  AVI  faylida  siqilmagan  videolarni  DV,  MPEG-4,  DivX,  Xvid  va  hatto 

MPEG-1 va MPEG-2 formatlarida saqlash mumkin. Bundan tashqari, AVI faylida 

faqat ovoz boʻlishi ham mumkin, ya'ni, AVI fayllari har xil turdagi ma’lumotlarni 

saqlash uchun idishdir. 

Konteyner raqamli oʻzgartirilgan analog ma’lumotlarni saqlash uchun xizmat 

qiluvchi har qanday kengaytmali fayldir. Konteyner bir vaqtning oʻzida bir nechta 

turli xil ma’lumotlarni oʻz ichiga olishi mumkin boʻlgan ba’zi bir standart fayldir. 

DivX  -  bu  yuqori  darajadagi  siqishni  bilan  media  fayllarni  yaratishga  va 

koʻrishga imkon beradigan video yozish texnologiyasi. Bu siqish texnologiyasidir, 

bu filmni sifat jihatidan ozgina yoʻqotish bilan 8-12 baravar kichikroq qiladi. 

MPEG (Moving Picture Expert Group) - bu audio va video fayllarni Internet 

orqali yuklash yoki yoʻnaltirish uchun siqish uchun moʻljallangan format.