9-mavzu. Algoritmlashtirish va dasturlash asoslari. Reja

for operatori uchun murakkab ifodalarni berilishi.

for sikli dasturlashning kuchli va qulay instrumentidir. for operatorida siklni o’zaro bog’liq bo’lmagan parametrlar (boshlang’ich qiymat o’zlashtirish, bajarilish sharti va qadam) ni qo’llanilishi sikl ishini boshqarishda juda yaxshi imkoniyatlarni ochib beradi.
for sikli quyidagi ketma–ketlikda ishlaydi.
Sikl schetchigiga boshlang’ich qiymat o’zlashtiriladi.
Siklni davom etish shartidagi ifoda qiymati hisoblanadi.
Agarda shart ifodasi true qiymat qaytarsa oldin sikl tanasi bajariladi, keyin esa sikl schyotchigi ustida berilgan amallar bajariladi.
Har bir iteratsiyada 2 – va 3 – qadamlar takrorlanadi.

Siklda bir nechta schyotchikni qo’llanilishi.

for siklining sintaksisi unda bir nechta o’zgaruvchi - schetchikni qo’llanilishiga, siklni davom etishini murakkab shartlarini tekshirishga va sikl schyotchiklari ustida ketma-ket bir nechta operatsiyani bajarilishiga imkon beradi.
Agarda bir nechta schyotchikka qiymat o’zlashtirilsa yoki ular o’rtasida bir nechta operatsiya bajarilsa, bu ifodalar vergul bilan ajratilgan holda ketma – ket yoziladi. 7.10. – listingda ikkita schyotchikli for operatorining qo’llanilishini ko’rib chiqamiz.
for siklida bir nechta schyotchikni qo’llanilishi
 include< iostream. h>
int main()
{
for (int i=0, j=0; i<3; i++, j++)
cout<< “i:” <return 0;
}
HATIJA:
i: 0 j: 0
i: 1 j: 1
i: 2 j: 2

for siklida nol parametrlarni ishlatilishi

for siklining ixtiyoriy parametri tushirib qoldirilishi mumkin. Nol parametrlar for siklini boshqa parametrlaridan nuqtali vergul (;) bilan ajratiladi. Agarda for siklini 1 – va 3 – parametrlarini tushirib qoldirsak, u xuddi while operatoridek qo’llaniladi.
for siklining nol parametrlari.
 include < iostream. h>
int main()
{
int counter=0;
for ( ; counter<5 ; )
{
counter++;
cout << Looping!”;
}
cout<< “\n Counter:” << counter<< “.\ n”;
return 0;
}
NATIJA:
Looping! Looping! Looping! Looping! Looping!
Counter: 5

TAHLIL
Bu siklni bajarilishi 7.8. – listingda keltirilgan while siklini bajarilishiga o’xshash tarzda amalga oshiriladi. 4-satrda sounter o’zgaruvchisiga qiymat o’zlashtirilayapti. for siklida esa parametr sifatida faqatgina siklni davom etish shartini tekshirish ifodasi ishlatilgan. Sikl o’zgaruvchisi ustida operatsiya ham tushirib qoldirilgan. Bu holda ushbu siklni quyidagicha ifodalash mumkin:

while(counter<5)
Qaralgan misolimiz yana bir marta S++ tilida bir xil masalani bir necha usul bilan hal qilish imkoniyati borligini ko’rsatadi. Bundan tashqari, for siklining 3 ta parametrini ham tushirib qoldirish va siklni break va continue operatorlarini qo’llash orqali boshqarish mumkin. for konstruktsiyasini parametrlarsiz qo’llanilishiga misol 7.12 – listingda ko’rsatilgan.
 include< iostream. h>
int main()
{ int rows, columns;
char theChar;
cout << “How many rovs?”;
cin >> rows;
cout << “How many columns?”;
cin >> columns;
cout << “What character?”;
cin>>theChar;
for ( int i=0; i{
for (int j=0; jcout << the char;
cout<< “\n”;
}
return 0;
}
HATIJA:
How many rows? 4
How many columns? 12
What character? x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x