9-laboratoriya mashg’uloti. Tuzlаr аrаlаshmаsini аnаliz qilish

Eritmada

NH₄⁺,K⁺,Mg²⁺,Ca^2+,Ba²⁺

NH₄OH +NH₄Cl

( NH₄)₂CO₃

Eritma 1-guruh kationlari NH₄⁺,K⁺, Mg²⁺

CHO”KMA

BaCO3,CaCO₃

CH₃COOH,CH₃COONa

K₂Cr₂O₇

Ba²⁺

2.1reaksiya

Cho’kma

BaCrO₄

ho’kma

BaCrO₄

Eritma

Ca²⁺

Ca²⁺reaksiya

Birinchi guruh kationlari bo’lgan eritmani tahlili

Agar eritmada NH₄⁺ioni bo’lsa (II –guruhni cho’ktirishda albatta kiritiladi ) uni K⁺ ni topishdan oldin yo’qotish kerak. Buning uchun eritmaga formal’degid (formalin ) CH₂O eritmasi qo’shib ammoniyli organik birikma (CH₂)₆N₄ urotropin molekulasiga bog’lanadi. Eritmada K⁺, Mg²⁺ ionlari tegishli reaksiyalar yordamida aniqlanadi.

Tahlil sxemasi

Mg²⁺,1.9 r

Eritma

NH₄⁺ K⁺, Mg²⁺

Eritma, K⁺

MM

Formalin ,fenolftalein

Na₂CO₃

K⁺,1.7reaksiya-

Uchinchi guruh kationlari aralashmasining tahlili

Uchinchi guruhni o’rganishda 2 va 1 chi guruhlardagiga qaraganda juda xilma-xil va murakkab kimyoviy o’zgarishlarni uchratdik. Uchinchi guruh uchun har xil tahlil usullarini qo’llash mumkin, bulardan ayrimlari bilan tanishamiz:

1. Bo’ lib –bo’lib har qaysi ionga xos reaksiya bilan tahlil qilish sxemasi

Eritma

Fe²⁺, Fe³⁺, Mn²⁺, Ni²⁺, Co²⁺, Cr³⁺

Mn²⁺

3.14 reak

Co²⁺

3.17

reak

Fe³⁺

3.10

reak

Fe²⁺



3. 8 reak

Cr³⁺

3.6

reak

Ni²⁺

3.20

reak

. Sistemali vodorod sul’fidli usul bilan tahlil qilish sxemasi

Kationlarning 3-analitik guruhi boshqa guruh kationlaridan guruh reagenti yordamida ajratiladi. Kuchsiz ishqoriy muhitda, ya’ni pH=9,8 ga teng bo’lganda ammoniyli bufer aralashma NH₄OH +NH₄Cl ishtirokida 3-analitik guruh kationlariga ammoniy sulfid ta’sir ettirilsa kationlar sulfidlar va gidroksidlar holida cho’kmaga tushadi. Kolloid hosil bo’lishini oldini olish uchun cho’ktirish qizdirish bilan olib boriladi. Tahlil quyidagi sxema bo’yicha bajariladi.

Eritma

Fe²⁺ , Fe³⁺, Mn²⁺, Ni²⁺,Co²⁺,Cr³⁺

NH₄Cl, NH₄OH

Fe²⁺,3.8 p

Cho’kma FeS,Fe₂S₃,NiS,CoS MnS,Cr(OH)₃

Fe³⁺,3.11

(NH₄)₂S, t⁰

Eritma

Ni²⁺,Co²⁺

Cho’kma

NiS,CoS

Ni²⁺,3.20 p

Ni

HCl HCl

Eritma

Fe²⁺ , Fe³⁺,Mn²⁺,Cr³⁺

Co²⁺, 3.17 p

H₂O₂

NaOH

Cho’kma

Fe(OH)₃,Fe(OH)₂

Cr(OH)_3,Mn(OH)₂

Eritma

CrO₄^2-

Cr³⁺,3.6 p

H₂O₂

Fe³⁺,3.10-3.11 p

Cho’kma

Fe(OH)₂,MnO₂

Eritma

Fe³⁺, Mn²⁺

6n, HNO₃

Mn²⁺,3.14 p

To’rtinchi analitik guruh kationlari aralashmasining tahlili

To’rtinchi analitik guruh kationlari aralashmasi bo’lib-bo’lib tahlil qilish usuli asosida ochamiz.


ERITMADA

Cu²⁺, Bi³⁺,

Cd²⁺, Sn⁴⁺
Bo’lib-bo’lib har qaysi ionga xos reaksiya bilan tahlil qilish sxemasi.

Cu²⁺

4.5

reaksiya

Sn⁴⁺

4.5

reaksiya

Bi³⁺

4.12

reaksiya

Cd²⁺

4.2

reaksiya

20-§ Beshinchi analitik guruh kationlari aralashmasining tahlili

Beshinchi analitik guruh kationlari guruh reagenti bo’lgan 6n li HCl

yordamida xloridlar holida cho’ktiriladi. Olingan cho’kma quyidagi keltirilgan sxema bo’yicha tahlil qilinadi.

Beshinchi analitik guruhi kationlari aralashmasining tahlil sxemasi

[Hg₂]²⁺, 5.12r

Erima

Ag⁺,Pb²⁺,[Hg₂]²⁺

Issiq suv

Pb²⁺,5.7 p

ERITMA

Pb²⁺

Cho’kma

AgCl,PbCl₂,Hg₂Cl₂

HNO₃

Ag+,5.1 p

Eritma

[Ag(NH₃)²]⁺

Cho’kma

AgCl,Hg₂Cl₂

NH₄OH

[Hg₂]^2+,,5.8 p

Cho’kma

[Hg(NH₂)]Cl+Hg

Keltirilgan sxema asosida beshinchi guruh kationlarini aralashmasini tahlilini bajaring.