9-Laboratoriya ishi. Elektron ossillograf yordamida chastota va faza siljish burchagini o’lchash. Ishdan maqsad

9-Laboratoriya ishi. Elektron ossillograf yordamida chastota va faza siljish burchagini o’lchash.
Ishdan maqsad: Elektron ostsillograf yordamida chastota va faza siljish burchagini o’lchashni o`rganish.
Kerakli asbob-uskunalar : Elektron ostsillograf va o`lchanishi lozim bo`lgan kuchlanish manbai.
Ishning bajarish tartibi.

1. 
   O`lchanishi lozim bo`lgan elеktrоn оssillоgrаfi tanlaymiz.
   
2. 
   Elеktrоn-nurli trubkаning tuzilishi vа ekrаnidа tа’svir qаndаy hоsil bo‘lishini tanlaymiz.
   
3. 
   Elеktrоn оssillоgrаfining аlоhidа blоklаrini funksiyasi, chastota va faza siljish burchagini o’lchashni o`rganish.
   
4. 
   Olingan natijani yozib olamiz.
   

Elektron nurli ossillograflar (ENO) dan elektr signallari shakllarini kuzatish

va qayd etish, parametrlarini o‘lchash, vaqt va fazaviy parametrlarni aniqlash
uchun foydalaniladi.ENO ning asosiy metrologik va texnik xarakteristikalariga: signalni o‘tkazishkengligi; amplituda – chastota xarakteristikasining notekisligi; impuls signalnitasvirlash sifati, sezgirligi kiradi.
ENO ning struktura sxemasi - rasmda keltirilgan. Juda tez o‘zgaradigan
jarayonlarni o‘rganish uchun signal ossillografning kirishi (Y)ga beriladi va
kuchaytirilib, vertikal og‘uvchi elektrodlarga uzatiladi. Yoyuvchi generatordan
arrasimon signallar maxsus kuchaytirgich orqali gorizontal og‘uvchi elektrodlarga
beriladi. Kuchaytirgich yordamida tasvirning masshtabi tanlanadi.



Elektron nurli trubka (ENТ) – ossillograflarning o‘lchash qismi bo‘lib, unda
o‘rganilayotgan signal ko‘zga ko‘rinadigan tasvirga aylantiriladi. ENТ konussimon
yoki to‘g‘ri burchakli ballon bo‘lib, ichidagi havo butunlay so‘rib olinadi. Ekran
qismi lyuminofor qatlami bilan qoplangan bo‘lib, elektron oqimi ta’sirida
yorishadi.Elektron nurli ossillograflarning struktura sxemasi. KVy – Y kirish
kuchlanish bo‘lgichi; KVx – X kirish kuchlanish bo‘lgichi; G – generator; Ky – Y kirish kuchaytirgichi; Kx – X kirish kuchaytirgichi; ENT – elektron nurli trubka. 1 cho‘g‘lanish tolasi; 2–katod; 3–modulyator; 4–fokuslovchi elektrod; 5–anod; 6–gorizontal elektrodlar; 7–vertikal elektrodlar; 8–ikkinchi anod. Elektron nurlari ikki juft plastinalar (elektrodlar 6 va 7) yordamida boshqariladi Ekrandagi nur holatini o‘zgarishining shu o‘zgarishni yuzaga keltirgan elektrodlardagi kuchlanish o‘zgarishiga nisbati ENТ ning sezgirligi deb ataladi S h U  / . Zamonaviy ENO da sezgirlik 0,1 mm/V gacha yetadi. ENТ ning muhim parametrlaridan biri – elektron nurlarga ta’sir to‘xtagandan keyin ekrandagi tasvir yoritilganligining 1 foiz kamayishiga ketgan vaqt oralig‘idir. ENO da bu vaqt 0,01sekunddan 0,1 sekundgacha bo‘lishi mumkin.Vertikal og‘ish kanali ekranda tasvirlangan axborotga har xil ishlov berish vazifasini bajaradi. Gorizontal kanal nurni ekran bo‘ylab bir tekis siljishini ta’minlaydi.

Xisobot:
Elеktrоn-nurli trubkаning tuzilishi vа ekrаnidа tа’svir qаndаy hоsil bo‘ladi.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________