9-1 Ibtidoiy jamoa tuzumining parchalanishi va quldorlik munosabatlarining paydo bo’lishi davridagi grek jamiyatiga m a. VIII-VII asrlarga taaluqli bo’lgan Gomerning «Iliada» va «Odisseya» dostonlari bo’yicha baho berishimiz mumkin

9-1

Ibtidoiy jamoa tuzumining parchalanishi va quldorlik munosabatlarining paydo bo’lishi davridagi grek jamiyatiga m.a. VIII-VII asrlarga taaluqli bo’lgan Gomerning «Iliada» va «Odisseya» dostonlari bo’yicha baho berishimiz mumkin.

Ibtidoiy jamoa tuzumining parchalanishi va quldorlik munosabatlarining paydo bo’lishi davridagi grek jamiyatiga m.a. VIII-VII asrlarga taaluqli bo’lgan Gomerning «Iliada» va «Odisseya» dostonlari bo’yicha baho berishimiz mumkin.

Gomer «Argo» kemasida Kolxidaga suzib borgan argonavtlar haqidagi rivoyatlarni bilgan. Shuningdek unga Kichik Osiyo qirg’oqlari deyarli mukammal, shuningdek, Misr nn Liviya xam ma’lum. Greklar Adriatika dengizida suzib, Italiyaning janubiy qirg’oqlarini, O’rta yer dengizining shimoliy-g’arbiy qismini tadqiq qildilar.

Massiliyalik Pifey m.a. IV asrda birinchilardan bo’lib Yevropaga uzoq safarga chikdi. U La-Manshni kesib o’tib, Britaniya deb nomlagan orollargacha yetib bordi. Pifey Irland dengizi hakida ma’lumot to’pladi va Gebrid hamda Orkney orollaridan ba’zilarini ko’rdi. SHimol tomonga suzib, u keyinchalik Chekka Tule deb nomlangan orolga yetib bordi.

Pifey birinchi bo’lib Dengiz suvining ko’tarilishi hamda pasayishiga Oyning ta’siri bo’lishini isbotlagan va qutb yulduzining koinotda joylashishi yer qutbining ustiga to’g’ri kelmasligiga e’tiborini karatgan, bu keyingi davrlarda olimlar tomonidan isbotlangan.

Pifey birinchi bo’lib Dengiz suvining ko’tarilishi hamda pasayishiga Oyning ta’siri bo’lishini isbotlagan va qutb yulduzining koinotda joylashishi yer qutbining ustiga to’g’ri kelmasligiga e’tiborini karatgan, bu keyingi davrlarda olimlar tomonidan isbotlangan.

Egey dengizidan shimoliy-sharqqa tomon siljib borar ekan, Ioniyalik greklar Qora va Azov dengizi qirg’oqlariga ko’chib borib joylashdilar, shu bilan birgalikda ular birin-ketin Istr (Dunay), Tiras (Dnestr) va Borisfor (Dnepr) daryolarining quyi tomonlarini o’zlashtirdilar. Qora va Azov dengizlari sohillarida asos solingan yirik koloniyalardan, Buga daryosining etagi yakinida barpo qilingan Olviya, Kichik Osiyoning shimoliy turtib chiqqan joyidagi Sinopni, Don daryosi etagidagi Ganais, Pantikapey (Kerch) va boshqalarni ta’kidlash joiz.