9- mavzu: Molyuskalar va ninatanlilar tiplari. Harakteristikasi va klasifikatsiyasi. Molyuska va ninatanlilarning umumiy harakteristikasi va klasifikatsiyasi, ularning muhim vakillari, tabiatda tutgan o’rni va ahamiyati

Ayirish sistemasi. Ignaterililarning maxsus ayirish organlari bo`lmaydi. Moddalar almashinuvi mahsulotlari asosan selom suyuqligidagi amyobasimon hujayralar tomonidan tana bo`shlig`i devorining eng yupqa joyidan, xususan teri jabralari orqali chiqarib tashlanadi. Amyobasimon hujayralarni tideman bezlari va o`q kompleksi organi ishlab chiqaradi. Tideman bezlar og`izoldi halqa ambulakral nayida tosh kanal yonida joy­lashgan. O`q organi g`ovak to`qimadan hosil bo`lgan uzunchoq xaltaga o`xshash bo`lib, tosh kanali yaqinida joylashgan.
Qon aylanish sistemasi ikkita halqa tomirlar va ulardan nurlar bo`ylab ketadigan radial qon tomirlaridan iborat. Halqa tomirlardan biri og`iz oldida, ikkinchisi aboral tomonidagi anal teshigi yaqinida joylashgan. Halqa tomirlar qon ishlab chiqaradigan o`q organ bilan bog`langan
Regeneratsiya. Dengiz yulduzlarida regeneratsiya xususiyati kuchli rivojlangan. Yulduz tanasidai kesib olingan bitta nurdan ham bir butun hayvon rivojlanib chiqishi mumkin. Ayrim turlaiida hatto nurlar o`z-o`zidan ajralib ketib, yana regeneratsiya qilish orqali jinssiz ko`payish xususiyati- ga ega.
Tarqalishi va ahamiyati. Dengiz yulduzlari Dunyo okeanining ham­ma joyida, barcha normal sho`rlangan dengizlarda uchraydi. Ular ay- niqsa tropik dengizlarda qirg `oq yaqinida, marjon riflari orasida juda ko`p bo`ladi. Yirik, ko`p nurli yulduz Acanihaster ning ignalari zaharli bo`ladi. Akantaster maijonpoliplar bilan oziqlanib, katta ziyon keltiradi. Binafsha- qizg`ish rangli Soaster ко`pincha boshqa ignaterililargahujum qiladi. Uzoq Sharq dengizlarida Asterias va Patiria urug`iga mansub dengiz yulduzlari keng tarqalgan. Asterias amuriensis Uzoq Sharq dengizlari­da, Asterias rubens Barens dengizida ustritsa va midiya singari ovlana- digan qimmatbaho mollyuskalarni qirib, katta ziyon keltiradi
Nazorat uchun savollar:
1. Ignaterililar tipining xususiyatlari qanday?
2. Eleuterozoylar kenja tipi qanday sinflarga bo`linadi?
3. Dengiz yulduzlari sinfi?
4. Dengiz yulduzlari sinfi tuzilishi yashash tarsi?
Ignaterililari

A-Dengiz yuldizi; B-Dengiz nilufari; D-Dengiz bodringlari;
E- Dengiz tipratikani