87B20 guruh talabalari

Kimyoviy muvozanat paytida hosil bo’lgan maxsulotlar konsentratsiyalar ko’paytmalari yig’indisini dastlabki maxsulotlar konsentratsiyalari ko’paytmalari yig’indisiga nisbati kimyoviy muvozanat konstantasi deyiladi.

• Kimyoviy muvozanat paytida hosil bo’lgan maxsulotlar konsentratsiyalar ko’paytmalari yig’indisini dastlabki maxsulotlar konsentratsiyalari ko’paytmalari yig’indisiga nisbati kimyoviy muvozanat konstantasi deyiladi.
• M; aA + bB → сС + dD
• Vto’g’ri = K1∙[A]a∙[B]b
• Vtesk = K2∙[C]c∙[D]d K2 [C]c . [D]d
• Km =  = 
• K1 [A]a . [B]b
• Bu yerda; Km – kimyoviy muvozanat konstantasi va bu – temperatura va modda tabiatiga bog’liq,konsentratsiyaga bog’liq emas.
• Endotermik reaksiyalar uchun temperatura ortsa Km kattalashadi. Ekzotermik reaksiyalarda aksincha kamayadi. Km qancha katta bo’lsa,maxsulot unumi yuqori bo’ladi.
• Geterogen reaksiyalarda qattiq moddalar konsentratsiyasi muvozanat konstantasini o’zgarishiga tasir etmaydi
• M; CO2 + C(q) = 2CO
• [CO]2
• Km =
• [CO2]

Kimyoviy muvozanatda reaktsiya tezligi qanchalik muhimligini ko'rib chiqamiz. Dastlab biz reaktiv moddalarni iste'mol qilish darajasi mahsulotlarni iste'mol qilish tezligidan katta bo'lishini bilishimiz kerak. Shunday qilib, boshida, faqat azot tetraoksidi bo'lgani uchun, azot dioksididan hosil bo'lgan ozgina molekulalar bir-biriga deyarli teskari reaksiyaga kirisha olmaydi. Reaktsiyaning shu daqiqasiga etib borganimizda, flakonda qanday qilib to'q sariq rangga aylana boshlaganini ko'rishingiz mumkin chunki sizda bir vaqtning o'zida reaktiv moddalar va mahsulotlar aralashmasi mavjud.

• Kimyoviy muvozanatda reaktsiya tezligi qanchalik muhimligini ko'rib chiqamiz. Dastlab biz reaktiv moddalarni iste'mol qilish darajasi mahsulotlarni iste'mol qilish tezligidan katta bo'lishini bilishimiz kerak. Shunday qilib, boshida, faqat azot tetraoksidi bo'lgani uchun, azot dioksididan hosil bo'lgan ozgina molekulalar bir-biriga deyarli teskari reaksiyaga kirisha olmaydi. Reaktsiyaning shu daqiqasiga etib borganimizda, flakonda qanday qilib to'q sariq rangga aylana boshlaganini ko'rishingiz mumkin chunki sizda bir vaqtning o'zida reaktiv moddalar va mahsulotlar aralashmasi mavjud.
• Sekin-asta kimyoviy reaktsiya o'tishi bilan mahsulot molekulalari reaktiv molekulalariga qaraganda ko'proq bo'ladi. To'g'ridan-to'g'ri va teskari reaktsiyalarning tezligi tenglashishda davom etadi, hattoki kontsentratsiyalar bir-biridan tobora ko'proq farq qiladi. Ya'ni, mahsulotlar reaktiv moddalardan kattaroqdir, shuning uchun ularning kimyoviy muvozanati davomida ularning kontsentratsiyasi oshadi.
• Kimyoviy reaksiya kimyoviy muvozanatga etganida tezlik va ikkala reaktsiya ham teng. Ikkala kontsentratsiya ham doimiy bo'lib qoladi, chunki ikkala harakat ham bir xil tezlikda sodir bo'ladi. Reaktivlarning ma'lum miqdori dissotsilanishi bilanoq, yana bir xil miqdordagi mahsulot reaktsiyasi tufayli yana o'sha miqdor hosil bo'ladi. Shuning uchun kimyoviy muvozanat nomi ma'lum va u butunlay dinamikdir. Va shuning uchun ham reaktivlar, ham mahsulotlarning molekulalari reaktsiyalarda ishtirok etishda davom etmoqda, garchi ularning konsentratsiyasi vaqt o'tishi bilan o'zgarmasa.
• Agar bizda reaktsiya tezligi bir xil, lekin ikkala yo'nalishda bo'lsa ham, muvozanat konstantasiga ega bo'lish mumkin.