8-sinf O’zbekiston tarixi 1-8-mavular
I-variant
1. Dashti Qipchoqning gеоgrafik hududini aniqlang?
A) Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Don daryosining quyi oqimiga qadar
B) Sirdaryoning o`rta oqimi va Tyanshanning shimoliy yonbag`irlaridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar
B) Sirdaryoning quyi oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Dunay daryosining o`rta oqimiga qadar
D) Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar
2. Abulxayrxon asos solgan davlat tarixiy manbalarda qanday ataladi?
A) «Qipchoqlar ulusi» B) «Kumanlar ulusi»
C) «Poleveslar ulusi» D) «O`zbeklar ulusi»
3. Abulxayrxon davlatining dastlabki poytaxti qayerda joylashgan edi?
A)Janubi-g’arbiy Sibirda
B) Janubi-sharqiy Sibirda
C) Shimoli-g’arbiy Sibirda
D) Shimoli-Sharqiy Sibirda
4. 1497-yilda Bobur Mirzo Samarqandni egallagandan keyin, nima sababdan uni tark etishga majbur bo`ldi?
A) Andijondagi dushmanlari til biriktirib ukasi Jahongir Mirzoni Andijon taxtiga o`tqazishga erishishga muvaffaq bo`lgani uchun
B) Hirot hukmdori Sulton Husyan Boyqaro Andijonga yurish boshlagani uchun
C) Toshkent hukmdori Sulton Mahmudxon Andijonga yurish boshlagani uchun
D) Dashti Qipchoq hukmdori Shayboniyxon Andijonga yurish boshlagani uchun
5. Boburning otasi Umarshayx Mirzoga akasi Sulton Ahmad hukmronligi davrida qaysi hududlar bеrildi?
A) Qobul va Xo`jand B) Farg`ona va Qobul
C) Tоshkеnt va Sayram D) Sayram va Axsi
6. O`zarо ichki kurashlar natijasida Umarshayx Mirzo qo`l ostida faqat qayerlar qolgan?
A) Namangan, Jizzax , Farg`ona
B) Jizzax , Namangan, Tоshkеnt
C) Farg`ona, Tоshkеnt, Хo`jand
D) Farg`ona, Хo`jand, O`ratеpa
7. Nima sababdan Ubaydullaxon davlat poytaxtini Samarqanddan Buxoroga ko`chiradi?
A) Chunki, Buxoro islom dinining markazi edi
B) Chunki, Buxoro ota meros mulk edi
C) Chunki, Samarqand madaniy markaz sifatida o`z nufuzini yo`qotgan edi
D) Chunki, Buxoro buyuk ipak yo`li chorrahasida joylashgan edi
8. Navro’z Ahmadxon vafot etgach Abdullaxon qayerlarda hokimiyatini tikladi?
1)Karmana 2)Miyonqol 3)Shahrisabz 4)Balx
A)1,2 B)2,3 C)1,4 D)3,4
9. .Oltin O’rda xonligi quyidagi qaysi hududlarni o’z ichiga olgan?
1)Xorazm; 2)Eron; 3)Vo’lgabo’yi bulg’orlari yurti; 4)Shimoliy Xitoy; 5) Dashti Qipchoq; 6)Yettisuv; 7)G’arbiy Sibir; 8)Shimoliy Kavkaz; 9)Qrim;
A)1,3,5,7,8,9 B)1,2,5,7,8,9
C)2,3,5,7,8,9 D)1,3,5,6,8,9
10. Shayboniyxon bobosi Abulxayrxonning davlatini qachon qayta tikladi?
A) XV asrning 60-yillari B) XV asrning 70-yillari
C) XV asrning 80-yillari D) XV asrning 90-yillar
11. Muhammad Shayboniyxon va ukasi qochqinlik davrida qayerdan boshpana topdilar?
A) Toshkent B) Samarqand
C) Buxoro D) Turkiston
12. Bobur Mirzo Samarqandni tark etganidan keyin Samarqand taxtini kim(1) va qachon(2) egalladi?
A) 1)Sulton Mahmudxon, 2)1494-yil
B) 1)Boysung`ur Mirzo, 2)1495-yil
C) 1)Sulton Ali Mirzo, 2)1498-yil
D) 1)Sulton Husayn Boyqaro 2)1469-yil
13. Bobur Shayboniyxon bilan janga tayyorgarlik ko’rish maqsadida qayerlarga yordam so’rab elchi yubordi?
1)Toshkent 2)Qashqar 3)Andijon 4)Hisor 5)Hirot
A)1,2,4,5 B)1,3,4,5
C)2,3,4,5 D)1,2,3,4
14. “Xudoga tavakkal qilib Badaxshomot va Kobulga yuzlandilar” Bobur haqidagi ushbu so’zlar qaysi asardan olingan?
A) “Boburnoma” B) “Humoyunnoma”
C) “Mubayyin” D) “Turkiy Devon”
15. Movarounnahr va Dashti qipchoq aholisi nima sabadan Muhammad Shayboniyxonni qo`llab-quvvatlagan?
1. Dashti Qipchoq qabilalarining rahnamolari Abulxayrxon vafotidan keyin boshlangan o`zaro qirg`inlarning yana takrorlanishini aslo istamas edi. Shu tufayli ular Muhammad Shayboniyxon timsolia bunday qirg`inga yo`l qo`ymaydigan qodir shaxs sifatida ko`rdilar
2. Dashti Qipchoq qabilalari ko`pdan buyon o`troq hayot tarzida yashashni orzu qilib keldilar. Dashti Qipchoq rahnamolari Muhammad Shayboniyxonni o`z orzularini ro`yobga chiqarishga qodir birdan bir shaxs deb hisoblardilar.
3. Movarounnahr aholisi temuriyzodalarning toj-taxt uchun kurashlaridan charchagan edi
Movarounnahr zodagonlari, ruhoniylari va hatto oddiy aholining ma`lum qismi Muhammad Shayboniyxon timsolida Movarounnahr timsolida tinchlik o`rtnatishga qodir yagona shaxsni ko`rganlar
4.Shayboniyxon tomonidan ko`plab Movarounnahr zodagonlariga ko`plab yer-mulk va sovg`a-salom berilganligi
A) 1,2,4 B) 1,3,4 C) 1,2,3,4 D) 1,2,3
16. Tarixiy xatolikni toping?
A) Oltin O’rda xonligi tarkibiga Kavkazning shimoliy hududi kiritilgan
B) O’zbek ulusining dastlabki poytaxti Sibirning janubi-g’arbida joylashgan edi
C) Abulxayrxon tomonidan davlat poytaxtini Suzoq shahriga ko’chirilishi temuriylarga qarshi kirishgaanligini anglatar edi
D) Shoxbudog’ sultonga otaliq qilgan shaxs uyg’ur qvmidan bo’lgan
17. Abu Said vafotiga sabab bo’lgan qabilalar qabilalar qayerda istiqomat qilgan?
A) Janubiy Eron B) Janubiy-G’arbiy Eron
C) G’arbiy Eron D) Sharqiy Eron
18. Abu Said vafotidan so’ng Badaxshon va Xuttalon kimning tasarrufida edi?
A) Sulton Ahmad B) Umar Shayx Mirzo
C) Sulton Mahmud Mirzo D) Sulton Ali Mirzo
19. Quyidagi voqealardan bir yilda sodir bo’lganlarini ko’rsating?
1. Toshkent Shayboniyxon tomonidan egallandi
2. Qobulda Boburmirzo hukmronligi o’rnatildi
3. Shayboniyxon tomonidan Xorazm egallandi
4. Shayboniyxon tomonidan Farg’ona egallandi
5. Balx Shayboniyxon tomonidan egallandi
A) 1,3,4 B) 2,4 C) 3,5 D) 1,4,5
20. Quyidagi shaharlardan qaysi biri Turkmaniston respublikasida joylashgan?
A) Balx B) Xo’jand C) Marv D) Qobul
21. Quyidagi voqealardan qaysi biri Ubaydullaxon hukmronlik qilayotgan davrda sodir bo’lgan?
A) Mir Arab madrasasida qurilish ishlari boshlandi
B) Abdulatifxon vafot etdi
C) Abu Said hukmronligi boshlandi
D) To’g’ri javob yo’q
22. Qaysi hukmdor davrida amalga oshirilgan isloxot do’kondor va hunarmandlarning keskin noroziligaga sabab bo’ldi
A) Ubaydullaxon II B) Ubaydullaxon
C) Subxonqulixon D) Abdulazizxon
23. Quyidagi hukmdorlardan qaysi biri davrida tanxodorlarni o’z mulkidan keladigan daromatlaridan maxrum etilgan?
A) Ubaydullaxon II B) Ubaydullaxon
C) Subxonqulixon D) Abdulazizxon
24. Quyidagi javoblar orasidan xatosini toping?
A) Abulfayzxon davrida Balx mustaqil edi
B) Abulfayzxon davrida Ko’lob bekligi mustaqil edi
C) Ubaydullaxon hokimyatni kuchaytirishga uringan so’ngi ashtarxoniy hukmdor hisoblangan
D) Ibroximbiy kenagas urug’idan edi
25. Quyidagi hukmdorlardan qaysi biri hukmronlik qilayotgan davrda bir tomondan o’g’illariga qashi ikkinchi tomondan viloyatlardagi amir va beklarga qarshi kurash olib boradi?
A) Ubaydullaxon II B) Ubaydullaxon
C) Subxonqulixon D) Abdulazizxon
26. Alisher Navoiy kimga chuqur e`tiqod qo’ygan
A) Boysung’ur B) Mo’min Mirzo
C) Husayn Boyqaro D)Abdurahmon Jome
27. Bobur Mirzo siyosiy kurash maydoniga chiqqan paytda Hirotda kim hukmronlik qilar edi?
A) Boysung`ur Mirzo B) Sulton Husayn Boyqaro
C) Sulton Maxmudxon D) Sulton Ali Mirzo
28. Muhammad Shayboniyxon Toshkent va Shohruxiya shaharlarini egallagandan keyin kimni Turkistonga hokim qilib qo`yadi?
A) Ko`chkunchi Sulton
B) Sulton Ali Mirzo
C) Jonibek Sulton
D) Suyunchxo`ja Sulton
29. Shayboniylar davlatida Ko’chkunchixonning hukmronlik yillarini aniqlang.
A) 1530-1533-yillar B) 1533-1540-yillar
C) 1510-1530-yillar D) 1556-1598-yillar
30. Buxoro xoni shayboniy Ubaydullaxonning tarixiy xizmatari tog`ri berilgan javobni aniqlang
1.Ismoil Safaviyning hujumlarini bartaraf etib, Movarounnahrni ularning harbiy siyosiy-siyosiy tazyiqlardan saqlab qoldi
2.Ubaydulaxon o`z davlatining chegarasini Shayboniyxon davridagi sarhadlarda qayta tiklashga harakat qildi
3. Hirotni ishg`ol etgan Eron qo`shinini bir necha marta mag`lubiyatga uchratgan
4. Mamlakat ichkarisidagi o`zaro kurash va tarqoqlikka barham berdi
A) 1,3 B) 1,2,3 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4
II-variant.9-14-mavzular.
1. Quyidagilardan noto’g’ri mulohazani aniqlang.
A) Muhammad Shayboniyxon tashkil etgan
davlat hududining chegarasi har doim ham
muqim bo‘lmagan.
B) Shayboniyxon hukmdorligi davrida uning davlati tarkibiga Movarounnahrdan tashqari Eron va Xuroson hududlari ham kirgan.
C) Shayboniyxonning o‘limidan so‘ng Xorazm butunlay qo‘ldan chiqdi.
D) Abdullaxon II davrida qisqa muddatga bo‘lsa-da, xonlik hududi yana kengaydi.
2. Nima sababdan Shayboniylar davrida devon faoliyati temuriylar davridagidek nufuzga ega emasdi.
A) dargohdagi mansablar mavqeyining kuchli bo‘lmaganligi sabab bo‘ldi
B) ma’muriy tuzum yaxshi tashkil etilmaganligi bo’ldi
C) Boshqaruv sohasida muammolar borligi sabab bo’ldi
D) dargohdagi mansablar faqat xonga yaqin kishilardan tayinlangani sabab bo’ldi
3. Buxoro xonligida Shayboniylar sulolasi humkronligi davrida ijro etuvchi hokimiyatga kim rahbarlik qilgan?
A) otaliq B) devonbegi C) naqib D) ko`kaldosh
4. Shayboniylar sulolasi davrida adolat mezonlariga amal qilinishini quyidagi qaysi lavozim egasi nazorat qilgan?
A) dodxoh B) otaliq
C) parvonachi D) ko`kaldosh
5. U nafaqat oddiy kishilarning, balki
davlat amaldorlarining va hatto valiahdlarning ham hukmdorga nisbatan qiladigan munosabatiga javobgar bo‘lgan. Quyidagi fikrlar qaysi amaldor haqida?
A) ko`kaldosh B) otaliq C) parvonachi D) dodxoh
6. Abdullaxon II nima maqsadda Rossiya bilan savdo munosabatlarini rivojlantirishga harakat qilgan?
A) Iqtisodiyotni rivojlantirish uchun
B) Rus sivilizatsiyasnini yurtga olib kirish uchun
C) Harbiy jixatdan mustaxkamlanish uchun
D) To’g’ri javob yo’q
7. Ivan Grozniy tomonidan bosib olingan hududlar to`g`ri berilgan javobni aniqlang.
1.Qozon xonligi 2. Hojitarxon xonligi 3. Qirim yarimoroli 4.Volga bo`ylari 5. G`arbiy Sibir
A) 1,2,4,5 B) 1,3,4,5 C) 2,3,4,5 D) 1,2,3,4
8. Rossiya Sibir xonligiga qarshi qo’shin jo’natgan (a) va rus qo’shinlari Sibir ustidan g’alaba qozongan (b) yillarni aniqlang.
A)a-1872-yil, b-1598-yil
B)a-1581-yil, b-1584-yil
C)a-1581-yil, b-1598-yil
D)a-1552-yil, b-1556-yil
9. .Xuroson orqali haj safariga boradigan yo’l qaysi davlat nazoratida edi?
A)Rossiya B)Afg’oniston
C)Eron D)Hindiston
10. Bir yida sodir bo’lgan voqealarni aniqlang?
1. Irtish daryosi soxilida Pyotr I tomonidan yettita istexkom qurildi
2. Ivan Xoxlov Rossiyaga keldi
3. “Ma’nolar otasi ” taxallusini olgan adib vafot etdi
4. Buxoroga elchi sifatida kelgan F.Beneveni O’z vazifasini bajarib ortiga qaytib ketdi
5. Abulfayzxonga rus gvardiyasini taklif qilgan elchi Buxoroga keldi
A) 1,3,4 B) 2,3,5 C) 3,4 D) 3,5
11. Nechanchi asrga kelib Rossiya O’rta Osiyo va Buxoro xonligi bilan savdo-sotiq aloqalarida kamsitish siyosatini yurita boshladi va boj to’lovi miqdorini oshirdi.
A) XV asr B) XVI asr
C) XVII asr D) XVIII asr
12. Buxoro xonligida qo‘shin harbiy yurish boshlagan vaqtda uning oldida ... deb ataluvchi qism borgan.
A) tug‘chi B) manglay C) hirovul D) ilg’or
13. Buxoro xonligida quyidagi qaysi harbiy bo’linmasiga qo’shinni qalb qismini dushmanning bexosdan qilinadigan hujumidan saqlash yuklatilgan?
A) tug‘chi B) manglay C) hirovul D) ilg’or
14. Quyidagi qaysi omil ashtarxoniylar davrida markaziy hokimiyatni deyarli yo‘qqa chiqardi?
A) viloyatlarda butun hokimiyat viloyat hokimlari va ularni qo‘llab-quvvatlovchi mahalliy kuchlar qo'lida to‘planishi
B) Markazda butun hokimiyat dargohda to‘planib qolishi
C) ashtarxoniylar davrida devonlar tizimi deyarli barbod bo‘lishi
D) devonlar mahalliy hokimliklarni boshqarish imkoniyatini qo‘ldan chiqarishi
15. Geografik bilimlaringizni ishga solgan holda quyidagi haritada harflar bilan ko’rsatilgan hududlarni raqam bilan berilgan tarixiy fikrlarga moslashtiring.
1)XVII asrdan markazlashgan davlat tarkib topa boshladi
2)Ushbu davlatga qarshi kurashda Abdullaxon II Usmonlilar bilan ittifoq tuzishga urinib ko’rgan
3)Ko’chkunchixon ushbu davlat hukmdorini birinchi bo’lib tan olgan.
A)a-1,b-2,c-3 B)a-2,b-1,c-3
C)a-3,b-2,c-1 D)a-2,b-3,c-1
16. «Davolash bo`yicha dastur» asari muallifini aniqlang.
A) Muhammad Mazid
B) mavlono Baqo
C) Shohali ibn Sulaymon
D) Sultonali Samarqandiy
17. . Shayboniyxon tomonidan qaysi isloxotni amalga oshirilishi dehqonlarning soliq to‘lash imkoniyatini oshirishga, davlat
mulkini ko‘paytirishga xizmat qildi?
A) bir xil og’irlik va uzunlik o’lchov birliklarini joriy qilinishi
B) soliqlar tushumini yaxshilanishi
C) pul islohoti o’tkazilishi
D) soliqlar miqdorini kamaytirilishi
18. Ivan Grozniy tomonidan bosib olingan hududlar to`g`ri berilgan javobni aniqlang.
1.Qozon xonligi 2. Hojitarxon xonligi 3. Qirim yarimoroli 4.Volga bo`ylari 5. G`arbiy Sibir
A) 1,2,4,5 B) 1,3,4,5 C) 2,3,4,5 D) 1,2,3,4
19. . Rasmdagi tarixiy shaxs bilan bog’liq bo’lgan ma’lumotni aniqlang.
A) Vo’lga bo’yi va G’arbiy Sibir hudulari bosib olindi
B)Uning vafotidan so’ng davlati amalda 3 qismiga bo’linib ketgan.
C)Samarqandni 3 marta egallagan.
D)Diniy bag’rikenglikni davlat siyosati darajasiga ko’targan.
19. Quyidagi javoblardan Buxoro xonligida ashtarxoniylar hukmronligi davrida ta`limga oid to`g`ri berilgan javobni aniqlang.
1.qizlar maktablarida uy-ro`zg`or tutush, pazandachilik, odob-axloq, pokizalik sirlarini o`rganishga ko`proq o`rin berilgan
2.bolalar yozishni to`liq o`zlashtrib olgandan keyingina o`qishga o`tganlar
3.maktablarda imtixonlar bo`lmagan
4.maktabni tugatganlik tog`risida guvohnoma-shahodat faqat hamma fanlarni o`zlashtrib bo`lgandan keyin berilgan
5.madrasa o`rta va oliy o`quv yurti hisoblangan 6.madrasada ta`lim talabalar iqtidoriga qarab 7-12 yil davom etgan
7.madrasada arab,fors tilida yozilgan kitoblar o`qitilgan
8.madrasada o`qish «Chor kitob» deb nomlangan forsiy tilidagi o`quv qo`llanmasini o`zlashtirishdan boshlangan
A) 1,3,5,6,7 B) 1,2,4,5,8
C) 1,2,3,5,6,7,8 D) 2,4,5,6,7,8
20. .Muhammad Rahimbiy markaziy hokimiyatga bo`ysunmaslikka urinayotgan qabilalarga qanday siyosat yuritdi?
A) turgan joyidan ko`chirib yuborish
B) katta soliq olish
C) yer-mulklarini tortib olish
D) B va C
21. Buxoro xonligiga yuborilgan F.Beneveniga qanday vazifalar yuklatilgan edi?
1.O’rta Osiyoga olib boradigan suv va quruqlik yo`llarini o`rganish
2.Rus davdosini kenyashtirish imkoniyatlarini aniqlash
3.Orol dengizida Rossiya bayrog`ini ko`tarish
4.Buxoro xonini Rossiya bilan ittifoq tuzishga ko`ndirish
5.Buxoro va undan Hindistonga boradigan yo`lni ochish
6.Buxoro xonligidagi qa`la va qo`shinlar ahvolini o`rganish
7.Buxoro xoniga rus gvardiyachilarini taklif qilish
8.Qayerda qancha oltin borligini aniqlash va uni xaritaga tushrish
9.Buxoro xonligining Eron , Xiva va Usmonli bilan o`zaro munosabatlarini o`rganish
A) 1,2,3,5,6,7,8,9 B) 1,2,4,6,7,8,9
C) 1,2,3,4,5,7 D) 1,2,4,6,8
22. .Buxoron xonligining mafaatlari Eron(a) va Rossiya(b) bilan to’qnashgan hududlarni aniqlang.
A)a-Xuroson, b-Sibir
B)a-Sibir, b-Astraxan
C)a-Dehli, b-Sibir
D)a-Machjuriya, b-Astraxan
23. Shayboniylar davrida yer egaligiga oid xato berilgan ma’lumotni aniqlang.
A) Tanhoga faqat ekin ekiladigan yer emas, balki tanho hududida joylashgan tegirmon va moyjuvozlardan keladigan daromadlar ham qo‘shib berilgan.
B) Shayboniylar davrida tanho yer egaligi turi shakllandi
C) Tanho tanhodoming xususiy mulki hisoblangan.
D) Tanhodor davlat xizmatidan ketganida yoki vafot etganida tanho yerlari boshqa davlat xizmatchisiga berilgan.
24. Davlat muassasalari, qo‘shin va xon xonadoni xarajatlarini qoplash uchun to‘lanadigan soliq nima deyilgan?
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) zobitona
25. Shayboniylar davrida Xon davlat yerlarini ... shaklida taqsimlagan.
1. mamlakai podshoh 2. mulki xos
3. mamlakai sulton 4. mulki xolis
5. vaqf yerlari 6. mulk
A) 2, 4, 5, 6 B) 1, 3, 4, 5
C) 1, 4, 5, 6 D) 1, 2, 4, 6
26. Quyidagi qaysi asar Dashti Qipchoq va Movarounnahrning XV asr o`rtalaridan XVI asr boshlarigacha bo`lgan davr voqealarini o`z ichiga oladi?
A) Muhammad Solihning «Shayboniynoma» asarida
B) Kamoliddin Binoiyning «Shayboniynoma» asarida
C) Hofiz Tanish Buxoriyning «Abdullanoma» asarida
D) Sulton Muhammad Hofiz Toshkandiyning «Tarixi jadidayi Toshkand» asarida
27. .Shaybobiy hukmdorlardan kimlarning o’z kutubxonalari bo’lgan?
1)Ko’chkunchixon 2)Shayboniyxon 3)Abdulazizxon 4)Abdullaxon I 5)Abdullaxon II 6)Ubaydullaxon
A)1,3,5,6
B)2,3,4,5
C)1,2,4,6
D)2,4,5,6
28. Mir Arab madrasasi qayerda qurilgan.
A) Toshkent B) Buxoro C) Samarqand D) Qo`qon
29. Quyidagi qaysi shoir xalqning tilidan, mamlakatni xonavayron qilgan siyosiy tarqoqlik, u keltirib chiqargan qirg`in-barot urushlarni la`natlagan?
A) Bedil B) Sayido Nasafiy
C) Turdi Farog`iy D) Abdurhmon Tole
30. «Hayvonotnoma» asari muallifni aniqlang.
A) Sayido Nasafiy B) Bedil
C) Turdi Farog`iy D) Abdurhmon Tole
31. F Beneveniga topshirilgan vazifalarni aniq yozing………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
32. I. Xoxlovga topshirilgan vazifalarni yozing…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
33. Sharafnomayi Shoxiy asarini muallifini toping………………………………………………….
34. Samarqand Registon ansambilining xozirgi qiyofasi qachon shakillangan……………………………………
35. Semipalatinsk shahri nechta qo’rg’ondan iborat………………………………………………….
III-variant
1. Manbalarda ...da Buxoro xonligi aholisi o‘zbek va tojiklardan iboratligi qayd etilgan.
A) XVI asr o’rtalari B) XVII asr oxiri
C) XVII asr boshlari D) XVII asr oxirgi choragi
2. Buxoro xonligida Shayboniylar sulolasi humkronligi davrida muhtasib (rais) lavozimi qanday ishlar bilan shug`ullangan?
1. mamlakatda jamoat tartibining saqlanishi
2. diniy marosim va amallarga rioya qilinishini kuzatgan
3. bozorlarda narx-navo va tarozilarning to`g`riligini nazorat qilish bilan shug`ullangan
4. zakot va boshqa tushumlardan tushgan mablag`larni zarur o`rinlarda ishlatish bilan shug`ullangan
A) 1,2,4 B) 1,3,4 C) 1,2,3,4 D) 1,2,3
3. .Muhammad Shayboniyxonning «Devon»i qayerdadagi kutubxonada saqlanmoqda?
A) Istanbul B) Toshkent C) Ostona D) Bishkek
4. Quyidagi javoblardan qaysi birida Buxoro amirligida Doniyolbiyning faoliyati bilan bog`liq javoblar berilgan?
1. markaziy hokimiyatga bo`ysunmaslikka urinayotgan qabilalari turgan joyidan ko`chirib yuborish siyosatini tutdi
2.o`z qo`shini mustahkamlashga, unga tayanib ish ko`rishga harakat qildi
3.mamlaktda mutlaq hukmdorligini o`rnatish va ichki bosh-boshdoqlikni tugatish siyosatini tutdi
4.barcha mang`it beklariga katta-yer mulklar tanho shaklida in`om etilldi
5.Samarqand markazida olti qirrali chorsu qurildi 6.xalqdan olinadigan soliqlar ko`paytirdi
7. Balx, Xisor, Ko’lob, O’ratepa hududlari mustaqilikka intilishlari kuchaydi
A) 1,2,5,6 B) 2,4,6,7 C) 1,3,7 D) 1,3,5,6,7
5. Buxoro xonligida shayboniylar sulolasi hukmronligi davrida ko`z kasalliklarini davolashda quyiagi qaysi shaxs nom chiqargan?
A) Muhammad Mazid
B) mavlono Baqo
C) Shohali ibn Sulaymon
D) Sultonali Samarqandiy
6. Buxoro amirligida bir nechta ariq va kanal orqali sug‘oriladigan yuz ming tanob yer … tashkil etgan.
A) Hazorani B) Nim hazorani
C) Bir tumanni D) Qoriyani
7. Buxoro amirligida Bitta katta ariq bilan sug‘oriladigan ellik ming tanob yer qanay atalgan?
A) Hazora B) Nim hazora
C) Bir tuman D) Qoriya
8. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasining asosiy vazifasi soliq va boshqa tushumlarni yig`ish, aholi ustidan nazorat olib borish bo`lgan?
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
9. Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi kishidavlat hisobidan amalga oshiriladigan qurilish ishlariga mas’ul amaldor hisoblangan?
A) Mehtar B) Qutvol
C) Ko'kaldosh D) Shig'ovul
10. . Buxoro amirligi qo‘shinida to‘pchilar qismi ixtiyorida jami nechta to‘p bor edi?
A) 50 B) 70 C) 80 D) 100
11. Buxoro amirligida quyidagi harbiy lavozim egalarini maoshiga qarab to’g’ri moslashtiring?
1. To’rt yarim tilla; 2. Olti tilla; 3. Sakson beshbtanga;
4. Ikki ming tilla
a) qorovubegi; b) panjaboshi; c) bosh sarkarda; d)
yuzboshi;
A) a-1, b-3, c-4, d-2; B) a-3, b-1, c-4, d-2;
C) a-1, b-3, c-2, d-4; D) a-2, b-3, c-4, d-1;
12. Buxoro amirligida porox va to’plarni ishlab chiqaruvchi hunarmandlar nima deb atalgan?
A) To’fangdoz B) Naftandoz C) Dorukash D) Panjaboshii
13. Tarixiy xatoolikni toping?
A) Bedil sherlarida jamiya tdagi adolatsizlik va jabr zulm qoralangan
B) Ashtarxoniy hukmdor Abulfayzxon davrida Badaxshon mustaqil edi
C) XVI-asrning oxirida Samarqand hokimi Yalangto’sh Baxodir vayrona holatiga tushib qolgan Registon maydonida Ulug’bek madrasasi qarshisida Sherdor madrasasini qurdiradi
D) Rossiyaning tashqi savdodagi ulushi 1844-yilga kelib Buxoro amirligi bilan 25% tashkil etgan
14. Quyidagi shaxslardan qaysi birining asari Chingizxonni O’rta Osiyoga yurishi va Movarovunnahrda Chingiziylarni hukmronligini o’rnatilishi hususida ma’lunot beradi?
A) Muhammat Amin Buxoriy
B) Sulton Muhammad Hofiz
C) Kamoliddin Binoiy
D) Hofiz Tanish Buxoriy
15. Shayboniylar davrida xonni eng yaqin kishisi sanalgan hamda zarurat tug’ilganda elchi vazifasini ham bajargan amaldor Buxoro amirligida qanday vazifalarni bajargan?
A) Harbiy kuchlarni jang maydonida to’g’ri taqsimlanishiga javobgar bo’lgan
B) Harbiylarni shariat qoidalariga qanchalik amal qilayotganini nazorat qilib borgan
C) Qo’shin sarkardasi maqomida bo’lgan
D) To’g’ri javob yo’q
16. Juvayniy yashab o’tgan yillarda bo’lgan voqealarni aniqlang?
A) O’zbek xalqi shakillanishi nihoyasiga yetdi
B) Dashti Qipchoq atamasi arab va fors manbalarida uchray boshladi
C) Jo’ji ulusiga asos solingan
D) Abulxayrxon tomonidan” O’zbek ulusi” ga asos solindi
17. Quyidagi hududlardan qaysi biri Hinndistonda joylashgan?
A) Bolo Hisor B) Hirot C) Banoras D) Mashhad
18. Ernazarbiy Rossiyaga elchi bo’lib borgan davrga to’g’ri keladigan javobni aniqlang?
A) Amir Haydarga qarshi Marvda qo’zg’olon ko’tarildi
B) Registon maydoni hozirgi qiyofasi tiklandi
C) Nodirshox vafot etdi
D) Buxoro amirligida Amir Shoxmurod hukmmronlik qildi 19. «Tarixi Muqimxoniy» asarining muallifini aniqlang.
A) Muhammad Amin Buxoriy
B) Muhammad Yusuf Munshiy
C) Muhammad Zamon Buxoriy
D) Abdurahmon Tole
20. . .…………..o`z she`rlarida Samarqand va Buxoro shaharlarni eng ko`p madh qilgan?
A) Muhammad Solih
B) Kamoliddin Binoiy
C) Hofiz Tanish Buxoriy
D) Muhammad Shayboniyxon
21. Buxoro amirligi qo’shinidagi sarboz va to‘pchi askar uchun qancha maosh belgilangan?
A) har to’rt oyda bir tilla
B) har uch oyda bir tilla
C) har oyda bir tilla
D) har uch oyda uch tilla
22. Amirlikda ashtarxoniylar hukmronligi davrida davlatda juda katta nufuzga ega bo‘lgan qaysi lavozim oldingi mavqeyini yo‘qotdi?
A) Qo'shbegi B) Devonbegi C) Otaliq D) Mehtar
24. Amlok yelariniamlokdor boshqargan va u boshqaruv ishida kimlarga tayangan?
1. Qishloq oqsoqollari 2. Amin 3. Miroblar
4. Mirshablar
A) 1,2 B) 1,2,3 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4
25. Buxoro xonligida shayboniylar sulolasi hukmronligi davrida kimlar matematika fani rivojiga hissa qo`shganlar?
1. Muhammad Amin 2. Muhammad Husayni Buxoriy 3. Bobokolon Samarqandiy 4. mavlono Kavkaviy
A) 1,2,3,4 B) 1,3,4 C) 1,2,4 D) 2,3,4
26. 1843-yilda Xiva qo’shinlari Buxoro qo’shinini qayerda mag’lubiyatga uchratdi?
A) G’ijduvonda B) Hozoraspda
C) Xivada D) Qorako’lda
27. Buxoro amirligida mavjud bo’lgan lavozimlarni vazifasi bilan moslashtiring.
1. Uning martabasi shu darajada yuqori bo‘lganki, hatto bo’lajak hukmdor ham uning roziligisiz taxtga o‘tira olmagan.
2. U mamlakatda shariat talablarining aniq bajarilishi ustidan nazorat olib borgan.
3. Masjidlarga borib namoz o‘quvchilar ro‘yxatini tekshirgan.
4. Taqiqlangan ichimliklar iste’mol qilinishiga hamda sudxo‘rlikka qarshi choralar ko‘rgan
5. Bu lavozim mavqeyiga ko‘ra shayxulislomdan keyingi ikkinchi lavozim edi.
A) 1,2,3-Shayxulislom, 4-Muhtasib, 5-Qozikalon
B) 1,2-Shayxulislom, 3,4-Muftiy, 5-Qozikalon
C) 1,2-Shayxulislom, 3,4-Muhtasib, 5-Qozikalon
D) 1,2,3-Shayxulislom, 4-Muhtasib, 5-Muftiy
28. Quyidagi ma’lumotlardan to’g’rilarini aniqlang.
1. Amirlik askarlari piltamiltiq, to‘pponcha, uzun nayza va egri qilich bilan qurollantirilgan. Askarlar o'zini o’qdan saqlay olishlari uchun sovut, temir dubulg‘a bilan ta’minlangan.
2. Kichik kalibrli ,,xitoychi“ deb atalgan to‘p harbiy harakatlar chog’ida tuyalarning egarlari ustiga mahkam qilib o‘rnatilgan.
3. Harbiy harakatlar chog'ida qo'shinni joylashtirish masalasi sarboz va to‘pchilarning har bir yuzlik bo‘linmasiga bittadan chodir ajratish orqali hal etilgan. Qurol-yarog’, o‘q-dori va jang uchun barcha zarur
anjom-uskunalar manzilga ot-aravalarda yetkazib berilgan.
4. Harbiy harakatlar chog‘ida mansab va unvonidan
qat’i nazar har bir qatnashchiga kuniga bir tilla berilardi. Undan tashqari, oddiy askar har uch kun uchun bir tanga, o’nboshi har ikki kun uchun bir tanga, qorovulbegi kuniga ikki tanga va yuzboshi esa to‘rt tanga qo‘shimcha haq olardi.
5. Ayni paytda, muntazam qo‘shin askarlari xizmat davomida turli soliq va majburiyatlardan ozod etilgan. Jangda halok bo'lgan askarni, shuningdek, xizmat qilayotgan askarning vafot etgan oila a’zolarini dafn etishda ma’lum miqdorda pul va kafanlik berilgan.
A) 1,2,3 B) 1,2,4,5 C) 1,2,3,4 D) 1,2,3,4,5
29. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasining asosiy vazifasi soliq va boshqa tushumlarni yig`ish, aholi ustidan nazorat olib borish bo`lgan?
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
30. Amirlikda oliy ijroiya hokimiyat, ya’ni Bosh vazir (vaziri buzruk ham deyilgan) uning qo'lida to‘plangan. U poytaxt Buxoro shahridagi ahvol, mamlakat boshqaruvi, moliya, soliq, xazina kabi eng muhim sohalarni nazorat qilgan. Ushbu ta’rif qaysi lavozim haqida ekanligini aniqlang.
A) Parvonachi B) Devonbegi
C) Qo’shbegi D) Otaliq
31. Amirlikda qaysi lavozim egasi quyi qo'shbegi deb ham atalgan………………………………………………….
32. Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi kishishahar va yo‘llar posboni hisoblangan?
33. . Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi kishidavlat xavfsizlik xizmati boshlig‘i bo’lgan……………………………………………………………………..
34. . Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi kishidavlat xavfsizlik xizmati boshlig‘i bo’lgan?
35 Muntazam qo‘shin tuzish ishini qaysi hukmdor boshlab bergan?
IV-variant.
1. Qachon Amir Nasrullo Kitob va Shahrisabzni o`ziga bo`ysundirishga muvaffaq bo`ldi?
A) 1850-yil B) 1854-yil
C) 1855-yil D) 1856-yil
2. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasi suv inshootlarining o`z vaqtida ta`mirlashini ta`minlagan?
A) amin B) mehtar
C) Qishloqmirobi D) muhtasib
3. Rossiya Amir Nasrulloning qaysi iltimosini qabul qildi?
A) Buxoro tovarlaridan olinayotgan boj to‘lovlarini kamaytirish
B) Tog‘-kon mutaxassislari yuborish to‘g‘risidagi
C) Amirlikka zambarak quroli sotish
D) Buxoroga po‘lat sotish
4. Rossiyaga Buyuk Britaniya harbiy flotining Qora dengizdan xavf solish imkoniyatini yo‘qqa chiqara oladigan omil zarur edi. … ana shunday omil bo‘la olardi.
A) O‘rta Osiyoni egallash
B) Hindistonni bosib olish
C) Usmonli davlati bilan birlashish
D) O’rtayer dengiziga harbiy kema yuborish
5. Tarixiy xatolikni toping?
A) XVIII-asrning birinchi yarmidan boshlab amirlik iqtisodiyotidada rivojlanish kuzatildi
B) Buxoro amirligida arab jamoalariga tegishli yerlardan ushr solig’I undirilgan
C) Buxoro amirligida soliqlardan ozod qilingan yerlarga maxsus yorliqlar topshirilgan
D) Murkfrod ekspeditsiyasidan o’n to’rt yil keyin Britaniya Afg’onistonni bosib olishga kirisha boshlaydi
6. Qaysi voqeadan so’ng Rossiya hukmron doiralari Buxoro amiriga inglizlarning Buxorodagi xatti-xaraktlaridan noroziligini bildirishadi?
A) Aleksandr Byorns boshchiligidagi ingliz elchilari Buxoroga tashrif buyurgandan so’ng
B) Murkfrodni Buxoroga kelishidan
C) Jems Ebbotning Buxoro qo’shbegisi bilan uchrashuvidan
D) To’g’ri javob yo’q
7. Bir davrda bo’lgan voqealarni ko’rsating?
1. Amirlik qo’shinining asosini hamon nomuntazam qo’shin tashkil etardi
2. Amir Haydarga qarshi Marvda isyon ko’tarildi
3. Buxaro amirligi qo’shining qurol-yarog’i sifati past edi
4. Amirlikda o’tochar qurollar salmog’i oshdi
5. Xiroj solig’ini bir qismi pul bilan yig’ilish boshlandi
6. Samarqand shahri baland devor bilan o’raldi
A) 1,3,5 B) 2,6 C) 3,4,6 D) 3,6
8. “Podsholar Gulshani” nomli asrarni yozib qoldirgan tarixchi yashab o’tgan davrda bo’lib o’tgan voqeani toping?
A) Rossiya tashqi savdosida Buxoro amirligining ulushi 42% ni tashkil etdi
B) Ernazar elchi Rossiyaga ikki bor rasmiy tashrif bilan bordi
C) O’rta Osiyo uchun Rossiya va Britaniya o’rtasida raqobat kuchayib ketdi
D) Axmad Donish vafot etdi
9. Quyidagi voqealardan qaysi biri Amir Haydar nomi bilan bog’liq emas?
A) Rossiya hukumatiga Buxoroga po’lat sotish taklifi bilan chiqdi
B) Buxoro va Eron o’rtasida urush kelib chiqquvdek bo’lsa Rossiyaga birgalikda harakat qilishni taklif etgan
C) Murkfrod ekpeditsiyasi uning hukmronligi davrida amalga oshirilgan
D) Aksariyat viloyatlar mustaqilligining tugatilishi davlat yerlari zaxirasini ko’paytirdi
10. Qaysi shoirning asarlarida jamiyatdagi ijtimoiy tengsizlik, adolatsizlik va odamlar felidagi illatlar tanqit ostiga olinadi?
A) Vola B) Mujrim Obid C) Nishotiy D) So’fi Olloyor
11. Quyidagi fikrlardan qaysi biri xato yuritilgan?
A) “Husn-u Dil” doostonida odamlar va davlatlar orasidagi nizolar, baxillik va boshqa qusrlar qoralanadi
B) Mujrim Obid o’z asarlarida munozara janri taraqqiyotiga kata xissa qo’shgan
C) Vola vafot etgan yili Amir Nasurullo Qo’qonni bosib oladi
D) “Podsholar Gulshani” nomli asarning birinchi qismida Buxuro hukmdorlarining shajarasi bayon etilgan
12. 1821-yilda Buxoro amiriga qarshi nima sababdan Miyonqolda qo’zg’olon ko’tarilgan?
A) Amaldorlarning adolatsiz siyosati tufaylii
B) Zodagonlar qo’l ostidagi tanxo yerlari qisqartirilgani tufayli
C) Qoracherikka safarbarlik va yer solig’ini oldindan yig’ib olinishi tufayli
D) Hamma javob to’g’ri
13. Buxorolik shoir Vola yashab ijod etgan davrda quyidagi voqealardan qaysi biri sodir bo’lgan?
A) Buxoro amirligida Nasurulloxon tomonidan xarbiy isloxot amalga shirildi
B) Buxoro va Xiva o’rtasida Hazorasp yaqinida jang bo’lib o’tdi
C) Registon ansambilining xozirgi qiyofasi shakillandi
D) Ignateyev boshchiligida rus elchilari Buxoroga kelishdi
14. Quyidagi asarlardan qaysi biri Mo’g’uliston, O’rta Osiyo, Eronning XIII-asrdagi tarixiga bag’ishlangan?
A) Sarfnomaiy Shoxiy B) Tarixiy Iskandariy
C) Tarixi Jahonkushoy D) Shayboniynoma
15. Quyidagi ma’lumotlardan to’g’rilarini aniqlang.
1. Ernazarbiy elchiligidan Doniyolbiy siyosiy maqsadlami ham ko‘zlagan edi. Chunonchi, Buxoro-Usmonli davlati munosabatlari haqida rus hukumatining qanday fikrda ekanligini bilish .maqsadida, uning topshirig‘iga ko‘ra, elchi rus hukumatiga Buxoroning Usmonli davlati bilan do‘stlik aloqalarini mustahkamlashga harakat qilishini ham ma’lum qildi.
2. Amir Haydarning ruslardan chorva mollari boqishga ajratiladigan yerlar nchun haq to‘lamaslik iltimosi qabul qilinmadi. Savdo karvonlari qaroqchilariga birgalikda qarshi kurashga rozilik berildi.
3. Amir Nasrulloning ruslardan tog‘-kon mutaxassislari yuborish to‘g‘risidagi iltimosi qabul qilindi. Ular Buxoroga qaytib kelayotgan savdo karvoniga qo‘shib jo‘natildi. Biroq karvon yo‘lda hujumga uchradi va
muhandislar ekspeditsiyasi katta qiyinchiliklar bilan Orenburgga qaytib ketdi.
4. Polkovnik Ignatyev boshchiligida Rossiya
elchilari kelgandaAmir Nasrullo Buyuk Britaniya elchilarini qabul qilmasligini, Afg‘oniston amiridan ularni Buxoroga o‘tishlariga ruxsat bermasligini so‘rashini ma’lum qildi.
5. XIX asrning ikkinchi yarmida Buyuk Britaniya va Rossiya o‘rtasida O‘rta Osiyoda raqobat kuchayib ketdi. Bunga bu ikki mustamlakachi davlatlarning o'zbck davlatlari hisobiga yangi mustamlakalarga ega bo‘lishga, ularning bozorlarini va boy xomashyo manbalarini qo‘lga kiritishga intilishlari sabab bo‘ldi
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,3,4, D) 1,3,4,5
16.Buxoro amirligida mang’itlar sulolasi davridagi diniymuttasablik tufayli ko’pchilik asosiy asarlar qaysisohalarda yuzberadi?
1. Adabiyot 2. Tabiiy fanlar 3. Tarix 4. San’at
5. Texnika fanlari 6. Me’morchilik
A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 5, 6 C) 1, 3, 4, 6 D) 2, 5, 6
17. Quyidagilardan notog’risini toping
A) Muhammadniyoz Nishotiy adabiyotda munozara janriga kata hissa qo’shgan
B) “Husn-u Dil” dostonida Raqib, Fasod, Nafs obrazlari salbiy sifatlar sifatida turli yovuzliklar timsoi qilib tasvirlanadi
C) “Qushlar munozarasi” asarida 12 ta qush o’rtasidagi bahs tasvirlanadio’rtasidagi qarashlarda xayrli intilishlar, aql va oliyjanob niyatlar ustun keladi
18. Muhammad Hakimbiy qachon vafot etdi?
A) 1741-yil B) 1743-yil C) 1745-yil C) 1747-yil
19.Eron shohi Nodirshoh qachon o`ldirildi?
A) 1741-yil B) 1743-yil C) 1745-yil C) 1747-yil
20.Muhammad Rahimbiyning Buxoro taxtini egallashiga yo`l ochib bergan voqeani aniqlang.
A) Nodirshohning o`ldirilishian keyin Eronda boshlangan ichki kurashlar
B) Soxta xonlarning o`ldirlishi
C) Abulfayzxonning o`limi
D) Muhammad Hakimbiyning o`limi
21.Muhammad Rahimbiy buyrug`i bilan qachon Abulfayzxon o`ldiriladi?
A) 1741-yil B) 1743-yil C) 1745-yil C) 1747-yil
22.Ma`lumki, Nodirshoh o`ldirilgandan keyin
Muhammad Rahimbiy Abulfayzxonni ham o`ldirtirib yuborganidan keyin taxtga o`tqazilgan soxta xonni aniqlang.
A) Abdulmo`min B) Sherg`ozixon
C) Ubaydullaxon D) Abdulamin
23.Qachon Buxoro xonligida Muhammad Rahimbiy hokimiyatni to`la egalladi?
A) 1750-yil B) 1752-yil C) 1753-yil D) 1756-yil
24.Qachon Buxoro xonligi hokimiyat tepasiga mang`itlar sulolasi keldi?
A) 1750-yil B) 1752-yil C) 1753-yil D) 1756-yil
25.Qachondan boshlab Buxoro xonligi Buxoro amirligi deb ataladigan bo`ldi?
A) 1750-yil B) 1752-yil C) 1753-yil D) 1756-yil
26. Amir Shohmurod Buxoro aholisiga Taxon yorlig’i yozib berdi va unga ko’ra………….
A)Aholidan 7 yillik soliq birdaniga undirib olindi
B) Soliqlar miqdorini 4 barobar oshirib yubordi
C) Aholi savdo daromadidan to’laydigan boj solig’idan
ozod etildi
D) Aholi savdo daromadidan to’laydigan boj solig’I joriy etildi
27. Buxoro xonligida shayboniylar sulolasi hukmronligi davrida quyidagi qaysi fanlar ma`lum darajada rivojlangan?
1.tibbiyot 2.matematika 3.musiqa 4.astronomiya
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,3,4 D) 1,2,4
28. Shayboniylar davrida harbiy soliq nima deyilgan?
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) madadi lashkar
29. Shayboniylar bilan safaviylar o‘rtasidagi hal qiluvchi jang qachon bo’lib o’tgan?
A) 1510-yil B) 1513-yil C) 1512-yil D) 1511-yil
30. Amirlik tashqi siyosatining asosiy tamoyillari nimalardan iborat bo’lganini aniqlang.
1. O‘rta Osiyoda mavjud uch o‘zbek davlatlari orasida yetakchi mavqega ega bo‘lish va qulay imkoniyat tug‘ilganida ularni bo’ysundirish;
2. Xurosonda mustahkam o‘rnashib olish
3. Rossiya va boshqa davlatlar bilan savdo munosabatlarini rivojlantirish;
3. O‘rta Osiyo mintaqasidagi barcha musulmonlarning amiri (mang‘itlar o‘zlarini shunday deb hisoblaganlar) sifatida musulmonlarning Astraxon orqali Makkaga Haj safariga borib kelishlarini ta’minlab turishni yo‘lga qo‘yishdan iborat bo’lgan
A) 1,2 B) 1,2,3 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4
31.Buxoro amirligida mang`itlar sulolasining hukmronlik yillarinianiqlang……………………………………………
32. Doniyolbiy otaliq davrida qaysi bеkliklarning mustaqillikka intilishlari kuchaydi? ……………………………………………………………………………………………………………………………..
33. Buxoro amirligining davlat muassalari nimalardan iborat edi………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
34. Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi kishi qozikalon murakkab dеb hisoblagan turli diniy-huquqiy masalalar bo`yicha shariatga asoslanib fatvo chiqargan………………………………….......
35. Buxoro amirligida to‘plar quyilgan shahar va porox tayyorlangan shaharlarni aniqlang…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
36. Buxoro amirligida suyurg`ol egalari qanday majburiyatlarni bajarishi lozim edi……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
37. Buxoro amirligida vaqf mulklarini quyidagi qaysi lavozim egasi tasarruf etar edi…………………………………..
38. Samarqand shahrini tiklash ishini unga suv chiqarishdan boshlagan hukmdor kim………………………………………………………………
40. Buxoro amirligi qaysi davlatlar bilan savdo
aloqalari olib bordi…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
V-variant.
1. Xorazmning safaviylarga qarshi kurashiga raxbarlik qilgan shaxslarni to’g’ri ko’rsating?
1, Elbarsxon 2. Xojiqozi 3. Said Hisomiddin 4. Eltuzarxon 5. Umar qori
A) 1,2,5 B) 1,2,4 C) 1,3,5 D) 2,4
2. Quyidagi hukmdorlar orasidan o’z davlati poytaxtini boshqa shaharga ko’chirganlarini aniqlang?
A) Elbarsxon B) Arabmuhammadxon
C) Ubaydullaxon D) Hamma javob to’g’ri
3. Xiva xonligida hukmdorlar davlat hayotiga oid har bir masalani qabila boshliqlarisiz hal eta olmaydigan darjaga yetgan davrda bo’lgan voqeani aniqlng?
A) Xiva xonligida iqtisodiy inqiroz yuzaga keldi
B) Nomuntazam qo’shin Xiva xonligida 8-9ming kishini tashkil etadi
C) Xorazm Shayboniyxon tomonidan istilo etildi
D) To’g’ri javob yo’q
4. Turkmanlarning yovmut qabilasi qachon Xivada hokimyatni qo’lga oladilar?
A) 1760-yil B) 1763-yil
C) 1764-yil D) 1767-yil
5. Bekovich-Cherkasskiy ekspeditsiyasi davrida Xiva (a) va Buxoro (b) hukmdorlari kim ekanligi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) a-Elbarsxon b- Shoxniyoz
B) a-Sherg’ozixon b- Subxonqulixon
C) a-Shohniyoz b-Ubaydullaxon I
D) a-Sherg’ozixon b-Abuzfayzxon
6. Xiva onligida Oliy Kengash………..
A) Oyda besh marta o`tkazilgan
B) Haftada bir marta o`tkazilgan
C) Oyda ikki marta o`tkazilgan
D) Haftada ikki marta o`tkazilgan
7. Noto’g’ri ma’lumotni toping?
A) Abulg’ozi Boxdirxon isloxoti ko’chmanchilarni o’troqlashishini tezlashtirdi
B) Abulg’oziy Baxodirxon Buxoro, Toshkent va Turkistonda qochqinlikda yurgan vaqtda orolbo’yi o’zbeklarini chaqirig’I bilan Xivaga keldi
C) 1764-yilda ma’lum muddat yovmut qabilalari Xivada hokimyatni o’z qo’liga oladi
D) Abulg’ozi Buxoroning Xivaga hujumini qaytargan
8. Xiva xonligida hukmronlik qilgan birinchi Chingiziy sulton hukmronlik davrda bo’lgan voqeani aniqlang?
A) Ernazar elchi ikki bor Rossiyaga elchi siatida tashrif buyurdi
B) Marv Buxorodan qaytarib olindi
C) Xiva va Afg’oniston elchilik aloqalari o’rnatildi
D) Rizoqul boshchiligidagi Eron qo’shinlari Buxoroga bostirib kirdi
9. Quyidagi hukmdorlarda qaysi biri Pahlavon Mahmud maqbarasiga dafn etilgan?
A) Olloqulixon B) Muhammad Amin inoq
C) Muhammad Rahimxon D) Rahmonqulixon
10. Quyidagi javoblar orasidan Xiva xoni Muhammad Rahimxon I nomi bilan bog’liq bo’lmagan javob variantini aniqlang?
A) Bojxona xizmatini joriy qildi
B) Dushman xujumidan ximoyalanish uchun Dishan qal’a qurdirildi
C) Harbiy isloxot amalga oshirildi
D) 1809-yilda oltin tanga zarb qilindi
11. Xiva xonligida yerdan olinadigan soliqlarni xon tomonidan tayinlangan amaldor yig’ib olish tizimini joriy etgan xonning hukmronlik yillari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) 1825-1842-yillar B) 1770-1790—yillar
C) 1806-1825—yillar D) 1790-1804—yillar
12. Quyidagi lavozimlardan qaysi biri Xiva xonligidagi Kichik Kengash tarkibiga kirmagan?
A) Xon yani hukmdor B) Qo’shbegi
C) Shayxulislom D) Inoq
13. Xiva xonligida quyidagi devonlardan (vazirlik) qaysi biri mavjud emas?
A) Moliya B) Harbiy C) Ijtimoiy-siyosiy D) Xo’jalik
14. Xiva xonligida qachondan boshlab inoq lavozimining mavqeyi pasayib bordi?
A) XIX-asr oxiri B) XIX-asr o’rtalari
C) XIX-asr birinchi yarmi D) XIX-asr boshlari
15. Quyidagi qaysi Xiva xoni davlatni inoq lavozimida boshqargan?
A) Muhammad Amin
B) Muhammad Rahimxon I,
C) Olloqulixon
D) Eltuzarxon
16. Quyidagi sabablardan qaysilari Muahammad Rahimxon I davrida davlat xazinasining ko’payishiga sabab bo’ladi?
1. Moliya isloxotini samarali o’tkazilishi
2. Bojxona xizmatinig joriy etilishi
3. Davlat mansablarining qisqartirilishi
4. Soliq tizimida islohot o’tkazilishi
5. Oltin tangalarni zarb ettirilishi
6. Davlat boshqaruv islohotini amalga oshirilishi
A) 1,3,6 B) 2,4,5 C) 1,3,4,5 D) 2,4,5,6
17. Quyidagi bo’lib o’tgan voqealarni ketma-ketlikda to’g’ri joylashtiring?
1. Xiva xonligida o’n yettita masjid bore di;
2. Olloqulixon vafot etdi;
3. Rossiya chegarasi janubga tomon siljiy boshladi;
4. Muhammad Raximxon I hukmronlik yillari boshlandi;
5. Doniyolbiy otaliq oldiga qochgan Xiva xoni inoqlik lavozimini egalladi;
6. Buxoro amirligida miltiq va to’plarning salmog’i oshdi;
A) 2,6,3,1,4 B) 6,2,1,4,3, 2
C) 3,5,4,2,1, 6 D) 3,5,1,2,6
18. Xiva xonligida parokandalik qaysi xon davrida yuqori nuqtasiga yetgan?
A) Elbarsxon B) Avaneshxon
C) Arab Muhammadxon D) Eltuzarxon
19. ….boshlab Xiva xonligida qo`ng`irot qabilasi boshliqlari asta sekin hokimiyatni o`z qo`liga ola boshladi
A) XVIII asrning 50-yillaridan
B) XVIII asrning 70-yillaridan
C) XVIII asrning 60-yillaridan
D) XVIII asrning 80-yillaridan
20. Muhammad Amin inoq turkmanlardan yengilgandan keyin, turkman qabilalari Xorazmni egallab quyidagi qaysi hududlarni vayron qiladi?
1.Kat 2.Hazorasp 3.Urganch
4.Xonqa 5.Shohobod 6.Qo`ng`irot 7. Pitnak
A) 1,2,3,4,5,6 B) 1,2,3,5,6
C) 1,2,3,4,5 D) 1,4,5
21. Quyidagilardan notog’ri ma’lumotni aniqlang.
A) Xiva xonligida shaharlarni hokimlar tomonidan boshqarilgan
B) Xiva xonligida oqsoqollar masjid qavmlari tomonidan saylangan va xon tomonidan tasdiqlangan
C) Xiva xonligida Xiva va uning atrofidagi hududlarni mehtar boshqargan
D) Xiva xonligida masjid qavmlarini esa oqsoqollar boshqarishgan
22. Qaysi Xiva xoni saroydagi amaldorlar sonini 360 nafardan 100 nafarga tushirdi.
A) Olloqulixon
B) Muhammad Rahimxon I
C) Abulg’ozi Bahodirxon
D) Eltuzarxon
23. Quyidagi qaysi lavozm xon xonadoni a’zolari o’rtasidagi masalalarni kо‘rib chiqqan?
A) A’lam B) Oliy qozi
C) Qozi xoss D) Qozi askar
24. Xiva xonligida kimning xukmronligi davrida poytaxt Vazirdan shahridan Urganch shahriga ko`chirildi?
A) Elbarsxon B) Avaneshxon
C) Arab Muhammadxon D) Asfandiyorxon
25. Quyidagi javoblardan Xiva xonligiga oid to`g`ri javobni belgilang
1.Xiva xonligida yirik o`zbek qabilalarining boshliqlari amalda mustaqil mulk egalariga aylandi
2.Xiva xonligi XVI asrning 70-yillarida iqtisodiy inqirozga duchor bo`ldi
3.Xiva xonligi XVI asrda Buxoro xonligi tomonidan 2 marta bosib olindi
4. XVI asrda o’zaro qabilaviy nizolar, og‘ir soliqlar hamda turli to‘lov va jarimalar mamlakat aholisini xonavayron qildi.
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,3,4 D) 1,2,4
26. Asfandiyorxon Xiva taxtini egallagach, Abulg`oziy Xivaga qaytadi va akasi uni qayerga hokim etib tayinlaydi?
A) Hazorasp B) Urganch C) Vazir D) Xiva
27. Abulgoziy Sulton akasi Asfandiyorxon ortasidagi munosabatlar buziladi va natijada Abulg`oziy Sulton qayerlarda qochib yurishga majbur bo`ladi?
1.Turkiston 2.Toshkent 3.Buxoro 4.Taroz
A) 1,2,3 B) 1,3,4 C) 1,2,3,4 D) 2,3,4
28. Abulg’ozi Bahodirxon bir-biri bilan o‘zaro nizo qiluvchi urug'lar boshliqlari o‘rtasidagi to‘qnashuvlarning oldini olish uchun u Amudaryoning quyi oqimida yashovchi aholini birlashmalarga bo’ladi va ularga qanday imtiyozlar beradi?
A) Soliqlardan ozod qilinadi, har biriga yer bo’lib beriladi
B) Davlat apparatida ma’muriymansablar ular orasidan tayinlash, har biriga yer ajratildi
C) Xon xonadoni ular bilan qarindoshlik munosabatlarini bog’laydigan bo’ldi
C) Ko’plab mol-mulk berilib, ulardan qo’shin tuzildi
29. Toshhovli saroyi kimning davrida bunyod etiladi?
A) Muhammad Amin inoq
B) Olloqulixon
C) Avaz Muhammad inoq
D) Muhammad Rahimxon I
30. Xiva xonligida kimning hukmronligi davrida xonlik siyosiy jihatdan birlashtirildi va uning hududlari yanada kengaytirildi?
A) Muhammad Amin inoq
B) Olloqulixon
C) Avaz Muhammad inoq
D) Muhammad Rahimxon I
31. Olloqulixon xonligi davrida me’morchilikning qaysi sohasi yuksak choqqiga chiqadi?
A) Koshinkorlik B) O’ymakorlik
C) Parchin D) Pardoz
32. Xiva xonligida Oliy Kengash ishida kimlar qatnashganlar?
1. Xonning qarindoshlari 2. Mehtar
3. Otaliq 4. Qo`shbegi 5. Devonbegi 6. Naqib 7. Shayxulislom 8. Bosh qozi 9. Inoq 10. Biylar
11. Otaliq
A) 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 B) 1,3,4,5,7,8,9,10
C) 1,4,5,6,8,9 D) 1,2,3,4,5,7,8
33. Xiva xonligida kimning hukmronligi davrida “xon navkarlari” deb atlagan muntazam qo`shin tuziladi?
A) Muhammad Amin inoq
B) Eltuzar
C) Avaz Muhammad inoq
D) Muhammad Rahimxon I
34. Quyidagi javoblardan Xiva tarixiga oid faqat to`g`ri javoblarni belgilang
1. Eron shohi Nodirshoh Xiva xonligini bosib olganidan keyin, Xivaga o`z odamini qo`yadi
2. Eron shohi Nodirshoh Xiva xonligini bosib olganidan keyin Xivada Eron boshqaruv tizimi o`rnatiladi
3. Shohniyoz dastlab eshikog’aboshi lavozimida ishlagan
4. Abulg‘oziy Bahodirxonning davlatchilikni mustahkamlashga qaratilgan islohotlari katta ahamiyatga ega bo‘ldi. U davlatning boshqaruv tuzilmasini o‘zgartirdi. Ayrim viloyatlarning hokimligiga urug‘ boshliqlari tayinladi.
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 2,3,4 D) 1,3,4
35. Quyidagi lavozimlardan qaysi biri Xiva xonligida xonning maxfiy maslaxatchisi hisoblangan?
A) Naqib B) Mahram
C) Yasovulboshi D) To’qsabo
VI-variant.
1. Xiva xonligining …..(a) foizini o‘zbeklar, ……(b) foizini turkmanlar, qolgan qismini esa qoraqalpoqlar, qozoqlar, qisman arablar tashkil etardi.
A) a – 65, b – 26. B) a – 73, b – 20.
C) a – 80. b – 17. D) a – 50. b – 24.
2. Quyidagi hukmdorlar orasidan Xiva xonligida ichkilikni taqiqlagan hukmdorni toping?
A) Muhammad Rahimxon I B) Olloqulixn
B) Muhammad Rahimbiy I D) Rahmonqulixon
3. Xiva xonligida qo’shinning bosh qomondoni nima deb atalgan?
A) Mirshabboshi B) Parvonachi
C) Qorovulbegi D) Yasovulboshi
4. Quyidagi lavozimlar orasidan Muhammad Rahimxon I tomonidan bekor qilinganlarini to’g’ri ko’rsating?
1. Yasovulboshi; 2. Otaliq; 3. Naqib; 4. Biy; 5. Otaliq; 6. Mehtar;
A) 1,3,5 B) 2,4,5 C) 2,4,6 D) 1,4,6
5. Quyidagilardan noto’grisini toping.
A) Qo‘ng‘irotlar davrida ham bo‘lajak xonni oq namat (kigiz)ga o‘tqazib, uning to‘rt uchidan xonlikning eng yuqori martabali a’yonlari taxtgacha ko‘tarib olib borish an’anasi saqlanib qolgan.
B) Xonlik tarkibidagi qozoq va qoraqalpoqlar o‘zlarining biylari tomonidan boshqarilgan
C) Xonlikda turkmanlar ularning vakili tomonidan boshqarilardi.
D) Biy va vakil lavozimi avloddan avlodga meros
bo’lib o‘tmagan nomzodini xon tasdiqlashi shart edi
6. Xiva xonligida ta’lim sohasi ishlari uchun kimlar javobgar edi.
A) Naqib B) Rais
C) Muhatasib D) Muftiy
7. Xiva xonligida chegara qo‘shiniga kim qo‘mondonlik qilgan?
A) Mirshabboshi B) Parvonachi
C) Qorovulbegi D) Yasovulboshi
8. Xiva xonligida har bir otliq hisobiga foydalanish uchun necha tanob yer mulki berilgan va u “Otliq” deb atalgan?
A) 15-20 tanob B) 30-40-tanob
C) 30-50 tanob D) 25-30 tanob
9. Xonlikdan, asosan, qorako‘l teri, gilam, hunarmandchilik mahsulotlari qaysi davlatlarga eksport qilingan?
A) Eron, Hindiston, Xitoy va Rossiya davlatlariga
B) Afg’oniston, Hindiston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
C) Eron, Afg’oniston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
D) Eron, Hindiston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
10. Quyidagi ma’lumotlardan nechtasi to’g’ri?
1. Xivaning Rossiyaga tovar chiqarishi 23 yil ichida 10 baravar ko’paygan
2. Xivaning Rossiyadan tovar keltirishi 23 yil ichida 1,5 baravar ko'paygan
3. Olloqulixon qurdirgan devor balandligi 7-8 metr bo’lgan
4. Qalinligi esa 6-7 metr bo‘lgan
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
11. Qachon Xivaga Eron va qozoqlarning O`rta juz xonligidan elchilar kelishgan?
A) 1810-yil B) 1812-yil C) 1813-yil D) 1815-yil
12. Qaysi shahar O`rta Osiyo davlatlarini Eron bilan bog`lovchi muhim savdo yo`li ustida joylashgan edi?
A) Toshkent B) Marv
C) Samarqand D) Qo`qon
13. Xivada Kalta minor nomi bilan mashhur bo`lgan minorani kim qurdirgan?
A) Eltuzarxon B) Muhammad Rahimxon I
C) Olloqulixon D) Muhammad Aminxon
14. Qachon Xiva shahri bir-biridan devor bilan ajralib turadigan ikki qismga bo`lingan?
A) XVI asr B) XVII asr C) XVIII asr D) XIX asr
15. Xiva xonligida madrasa ta’limning oliy bosqichi bo‘lib, unda diniy ilm bilan birgalikda yana qaysi fanlar o'qitilgan?
1. arab tili grammatikasi 2. Mantiq 3. nutq madaniyati 4. Geometriya 5. Matematika 6. Geografiya 7. Ttarix
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,5,6,7
C) 1,3,4,5,6,7 D) 1,2,3,4,5,6
16. lat tuzilishi“ asari muallifini aniqlang.
A) D.Alimova B) akademik M. Yo’ldoshev
C) akademik Y. G‘ulomov D) I Mo’minov
17. Ogahiy „Sulton voqealarining majmuasi“
(„Jomi ul-voqeati sultoniy“)asari qaysi yilgacha bo‘lgan Xorazmning tarixini bayon etadi?
A) 1846-1855-yilgacha
B) 1825-yildan 1842-yilgacha
C) 1843 -1846-yillargacha
D) 1822-yildan 1837-yilgacha
18. Abulg`oziyning topshirig`iga binoan yozilgan va muallifi noma`lum bo`lgan asarni aniqlang?
A) «Firdavs ul-iqbol»
B) «Dasturul amal»
C) «Shohidi iqbol»
D) «Husn-u dil»
19. Quyidagi qaysi Xiva xoni Afg`onistonda hokimiyat uchun kurashayotgan shoh Mahmudning ikkinchi marta hokimiyat tepasiga kelishida yordam bergan?
A) Muhammad Amin inoq
B) Olloqulixon
C) Avaz Muhammad inoq
D) Muhammad Rahimxon I
20. XIX asrning birinchi yarmida Xiva shahrida nechta madrasa mavjud bo`lgan?
A) 12 ta B) 15 ta C) 17 ta D) 22 ta
21. Xiva xonligida qaysi yer egalik turi axoli yashaydigan yerlarni 40 % tashkil etadi?
A) Mulki xoss B) Vaqf yerlari
C) Mulk yerlari D) Davlat yerlari
22. Quyidagi Xiva tarixiga oid voqealarni bo’lib o’tgan yillari bilan moslashtiring?
1. 1961-yil; 2. 1990-yil; 3. 1969-yil;
a-Ichan qal’a butun jaxon yodgorligi ro’yxatiga kiritildi;
b-ichan qal’a yodgorlik sifatida aloxida muxofazaga olindi;
c- “Ichan qal’a muzey-qo’riqxonasi tashkil etildi”
A) 1-b 2-c 3-a
B) 1-b-2-a 3-c
C) 1-a 2- b 3-c
D) 1-c 2-b 3-a
23. Noto’g’ri javobni topinng?
A) Dishan qal’a Olloqulixon davrida qurilgan me’moriy yodgorlik hisoblanadi
B) Xivaliklar Eronga ipak sotishgan
C) 1844-1867-yillar oraliig’ida Xiva xonligiga import 2,5 barobarga ko’paygan
D) Xiva Rossiya imperyasiga asosan paxta, jun gazlama export qilgan
24. Quyidagi voqealarni xronologik to’g’ri joylashtiring?
1. Xiva xonligida yigirma ikkita madrasa mavjut edi
2. Xiva xonligida xalq lashkarlari soni 9-10 ming kishini tashkil etadi
3. Xiva Rossiyaga 1,5 mln rubl tovar export qildi
4. Dishan qaal’a qurdirildi
5. Xiva xonligi Marv shahrini uzil-kesil o’ziga qo’shib oldi
A) 1,3,4,5,2 B) 1,4,3,5,2
C) 1,4,2,5,3 D) 1,2,5,3,4
25. Xiva xonligiga murch qayerdan olib kelingan?
A) Xitoy B) Eron C) Rossiya D) Buxoro
26. Xiva va Afg’oniston o’rtasida elchilik munosabatlari o’rnatilgan davrda bo’lgan voqeani aniqlang?
A) Orenburgda Buxoro savdogarlarining qarorgoxi paydo bo’ldi
B) Xiva Rossiyaga 137 mln rubillik maxsulot export qildi
C) Xiva xonligida inoq lavozimining mavqeyi pasaya boshladi
D) Buxoro amirlikda iqtisodiy inqiroz boshlandi
27. “Majburiyatlar akti” ga ko`ra…….
1.Xiva xonining Rossiya bilan tinchlik , mustahkam do`stlik munosabatda bo`lishi e`lon qilindi
2.Xiva xoniga Xivaning Rossiya nisbatan dushmanlik harakatlari sodir etmaslik majburiyati yuklandi
3.Xiva xoniga savdo karvonalrining talanishiga yo`l qo`ymaslik majburiyati yuklandi
4.Xiva xoniga Rossiya fuqarolarining shaxsiy va mulkiy xavfsizligini ta`minlsh majburiyati yukandi
A) 1,2,3,4 B) 1,3,4 C) 2,3,4 D) 1,3,4
28. Ogahiyning tarixga oid asarlarini aniqlang.
1. „Davlatning jannat bog‘i“
2. „Tarixlar sarasi“
3. „Sulton voqealarining majmuasi“
4. „Davlatlar gulshani“
5. “Jannat bogi”
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3,4,5 D) 1,3,4,5
29. Rossiya tomonidan qozoqlarning o’rta juz qabilasi bo’ysundirilgan yili bo’lgan voqeani aniqan?
A) Xiva xonligi Marv shahrini uzil-kesil o’ziga qo’shib oldi
B) Marv Buxoro amirligidan qaytarib olindi
C) Xivaga Eron elchilari keldi
D) Perovskiy ekspeditsiyasi amalga oshirildi
30. «Dili g`aroyib» asarining muallifini aniqlang.
A) Hasanbеk Rumlu
B) Abulg`oziy Bahodirxon
C) Xudoybеrdi Avaz Muhammad
D) Yusufbеk Bayoniy
31. Xonlikdan, asosan, qorako‘l teri, gilam, hunarmandchilik mahsulotlari qaysi davlatlarga eksport qilingan?
A) Eron, Hindiston, Xitoy va Rossiya davlatlariga
B) Afg’oniston, Hindiston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
C) Eron, Afg’oniston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
D) Eron, Hindiston, Xitoy va Usmonli davlatlariga
32. Xiva xonligida 10 tanobdan ortiq yer berilgan xo‘jaliklar (a), 5 tanobdan 10 tanobgacha yer berilganlar(b), 5 tanobgachayer berilganlar (c) yiliga qancha soliq to‘laganlar?
A) a-3 tilla, b-2 tilla, c-1 tilla
B) a-5 tilla, b-2 tilla, c-1 tilla
C) a-5 tilla, b-3 tilla, c-1 tilla
D) a-3 tilla, b-2 tilla, c-3 kumush tanga
33. Xorazm davlati (keyinchalik Xiva xonligi)
tarixida poytaxt maqomiga ega bo‘lgan shaharlarni aniqlang.
1. Ko‘hna Urganch 2. Vazir 3. Hazorasp
4. Yangi Urganch 5. Xiva
A) 1,2,4,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,3,4,5 D) 1,4,5
VII-variant.
1. Olloqulixon xonligi davrida qaysi madrasalar qaytadan quriladi?
A) Sherg’ozixon va Abulg’ozixon
B) Muhammad Amin inoq va Arabxon
C) Rahimqulixon va Sherg’ozixon
D) Qutlug’morod inoq va Pahlavon Mahmud
2. Soliq tizimida o‘tkazilgan islohotga ko’ra: ……?
1. Soliqlaming muntazam undirilishi ta’minlandi
2. Soliqlarni xon tomonidan tayinlangan davlat amaldorlari tomonidan yig‘ilishi tartibi o‘rnatildi
3. Yer solig’ining ancha qismi pul shaklida yig‘iladigan bo’ldi.
4. Yer solig’ining hammasi umumdavlat xazinasiga
topshiriladigan bo‘ldi.
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2
C) 1, 3, 4 D) 2, 4
3. Muhammad Rahim I davrida bo`ysunishni istamagan yovmut qabilasi qayerga ko`chib ketdi?
A) Xurosonga B) Eronga
C) Samarqandga D) Buxoroga
4. al qilinayotganligi ahvolini, shuningdek, ota-onalaming bolalarini maktabga yuborayotganligini kuzatih borgan.
A) Naqib B) Rais
C) Muhatasib D) Muftiy
5. Qaysi Xiva xoni Xiva shahrini tashqi dushmanlar hujumidan saqlash maqsadida uzunligi devor bilan o`rattirdi?
A) Eltuzarxon B) Muhammad Rahimxon I
C) Olloqulixon D) Muhammad Aminxon
6. Xivadan xonligidan Rossiyaga qanday mahsulotlar olib borilgan?
1.paxta 2.ipak 3.bo`z 4.metall 5.gilam 6.hunarmandchilik mahsulotlari
7.quritilgan meva 8.turli rangi bo`yoqlar
A) 1,2,3,4,5,6,7,8 B) 1,2,4,5,6,7,8
C) 1,2,3,5,6,7 D) 1,4,5,6,7
7. Quyidagi javoblar orasidan qaysi biri XIX-asr boshlariga tegishli ma’lumot emas?
A) Xiva vaAfg’oniston o’rtasida elchilik munosabatlari o’rnatildi
B) Xiva xonligiga qarshi Perovskiy ekspeditsiyasi amalga oshirildi
C) Eron va O’rta juz qabilalari, Xiva xonligi bilan savdo sotiq masalasida kelishuvga erishishdi
D) Said Muhammadxon qoraqalpoqlarga o’zini-o’zi boshqarish huquqini berdi
8. Xiva xonligida kimning hukmronligi davrida Karvonsaroy majmuasi bunyod etildi?
A) Muhammad Amin inoq
B) Olloqulixon
C) Avaz Muhammad inoq
D) Muhammad Rahimxon I
9. Muhammad Rahimxon I Afg’oniston hukmdori shox Mahmudga yordam bergani evaziga qanday imkoniyatga ega bo’ldi?
A) Afg’oniston orqali xaj ziyoratiga o’tadigan yo’llardan Xiva xonligi axolisi foydalanadigan bo’lishdi
B) Amudaryonng chap qirg’qlari Xiva xonligiga tortiq qilindi
C) Xiva savdogarlari Afg’onistonda bojsiz savdo qilish huquqiga ega bo’ldi
D) Xiva savdogarlariga Qobul bozorlarida erkin savdo qilish huquqi berildi
10. Quyidagi qaysi asarda Amir Temurdan to Zahiriddin Muhammad Boburga qadar temuriylar shajarasi qisqacha sharhlangan?
A) «Dasturul amal»
B) «Firdavs ul-iqbol»
C)«Shohidi iqbol»
D) «Husn-u dil»
11. Xiva xonligida yetishrilgan va chet ellarda ham mashxur bo’lgan mevlardan qaysi biri ushbu javoblar variantida xato berilgan?
A) Anjir B) Anor C) Shaftoli D) Uzum
12. Quyidagi maxsulotlardan qaysi biri Xivaga Rossiyadan keltirilmagan?
A) Rangli bo’yoq B) Rangli shisha buyumlar
C) To’qimachilik maxsulotlari D) Mo’yna terilar
13. Quyidagi omillardan qaysi birlari Xiva va Rossiya o’rtasida yaxshi qo’shnichilik siyosatiga raxna solayotgan edi?
1. Xivaning Britaniya bilan yaqinlashuvi;
2. Xiva va Rossiya kichik qozoq juzlarini o’z fuqarolari deb bilishlari
3. Xiva Usmonlilar imperiyai bilan yaqin aloqada ekanligi
4. O’zaro savdodagi boj hajmi borasida kelisha olmaslik
A) 2,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4
14. Rossiya siyosatida O’rta Osiyoni harbiy yo’l bilan ishg’ol etish tomon burilish ro’y berganligini tasdig’I qaysi variantda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Peroviskiy ekspeditsiyasidan so’ng
B) Xonliklarga olib boradigan yollarda xarbiy istexkomla qurilganidan so’ng
C) “Majburiyatlar aktidan so’ng
D) Britaniyani O’rta Osiyo bozorlariga faol kirib kela boshlagandan so’ng
15. Markaziy Osiyodagi qaysi davlatlarda iqtisodiyot va madaniyatni rivojlantirishga intilish kuchliroq edi?
A) Buxoro B) Afg’oniston C) Xiva D) Qo’qon
16. Amir Avazbiy vafot etgan yili bo’lib o’tgan voqeani toping?
A) Ogaxiy mirob mansabini egalladi
B) Amir Haydarga qarshi Marvda qo’zg’olon bo’lib o’tdi
C) Amir Shohmurod vafot etdi
D) Muxammad Rahimxon I xarbiy isloxot o’tkazdi
17. Munisning qaysi devoni xattotlar tomonidan ajoyib kitob xolatiga keltirilgan?
A) “Savodi ta’lim B) “Oshiqlar do’sti”
C) “Oshiqlar tumori” D)” Devoni Munis”
18.Ogaxiyning qaysi devoni 19 ming misradan iborat?
A) “Savodi ta’lim B) “Oshiqlar do’sti”
C) “Oshiqlar tumori” D)” Devoni Munis”
19. Bir yilda bo’lgan voqealarni ko’rsating?
1. Munis tomonidan birinchi sheriy devon yaratildi
2. Amir Haydarga qarshi Marvda qo’zg’olon bo’lib o’tdi
3. Munisning otasi vafot etdi
4. Buxoro savdogarlarini Orenburgda qarorgoxi vujudga keldi
5. Xiva hukmdorlari rasman o’zlarini xon deb atay boshladilar
6. Munis ta’lim sox asiga xissasini qo’shgan asari yaratildi
A) 1,2,4,6 B) 1,2,4,5,6 C) 1,2,3,6 D) 1,4,5,6
20.Tarixiy xatolikni toping?
A) Xiva shahrida XIX-asrning boshlarida 103 ta madrasa tashkil etgan
B) Munis xusnixatni rivojlantirishga mo’ljallangan asar yozgan
C) Xiva xonligi madrasalarida astranomiya fani o’qitilmagan
D) Xiva madrasalarini bitirganlar mudarrislik qilishgan
21. Ogahiyning tarixga oid asarlarini aniqlang.
1. „Davlatning jannat bog‘i“
2. „Tarixlar sarasi“\
3. „Sulton voqealarining majmuasi“
4. „Davlatlar gulshani“
5. “Jannat bogi”
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3,4,5 D) 1,3,4,5
22. Qachon Xiva xonlari kutubxonalarida xattotlik, husnixat maktabi shakllandi?
A) XV asrda B) XVI asrda
C) XVII asrda D) XVIII asrda
23. Muzahhib bu………….
A) sahifalovchi
B) muqovalovchi
C) oltin suvini yurituchi
D) sarlavha yozuvchi
24. Abulg`oziyning «Shajarayi turk» asarining IX bobi qaysi voqealarga bag`ishlangan?
1.Turkmanlarning Xiva xonligiga bo`ysundirilishi
2.Xiva ijtimoiy-siyosiy tarixiga
3.Xiva-Buxoro munosabatlariga
A) 1,3 B) 1,2,3 C) 2,3 D) 1,3
25. Quyidagi qaysi javobda xatolik mavjud?
A) Xiva xonligidan olib ketilgan hujjatlar Toshkentdagi O‘zbekiston Davlat arxiviga olib kelindi. Xiva xonligi hujjatlarining ma’lum qismi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti
xazinasida ham mavjud.
B) “Shajarayi Turk” asari turkiy qabilalar shajarasi haqida qimmatli ma’lumotlar beradi. U kitobxonni Xiva va xivaliklar, shuningdek, Abulg‘oziy Bahodirxonning o‘zaro urushlar oqibatida parchalanib ketgan
davlatni birlashtirish yo‘lida olib borgan shiddatli kurashi bilan ham tanishtiradi.
C) Xorazmning eng qadimgi davrdan to hozirgi kungacha, shu jumladan, XVI—XIX asrlar birinchi yarmi tarixi haqida Xiva shahrining 2500 yillik yubileyi munosabati bilan chop etilgan „Xiva – ming gumbaz shahri“ kitobi ham tarixiy dalillarga juda boy asardir
D) N.I. Muravyov ham yozib qoldirgan „Esdaliklar" fransuz va ingiliz tillariga tarjima qilingan edi.
26. Florio Beneveniga Rossiya imperatori Pyotr I juda muhim vazifalarni yuklagan.Beneveni o‘z esdaligida, jumladan, quyidagilarni qayd etgan: “Agar Xiva xoni …. yo'qotilsa, bu yerda tinchlik о‘rnatiladi va hamma yo‘llar ochiq bo‘ladi. Rossiya …. ga qarshi kuchlarni qo‘llab-quvvatlashi foydali bo‘ladi“. Gap kim haqida ketmoqda?
A) Elbarsxon B) Anushaxon
C) Sherg‘oziyxon D) Abulg’oziy Bahodirxon
27. «Xorazmning qadimgi davrdan hozirgi kungacha bo`lgan tarixi» asarining muallifini aniqlang
A) S.P.Tolstov B) I.Mo`minov
C)Ya.G`ulomov D) S.To`raqulov
28. Xiva xonligida Ijaraga olingan 10 tanob yerga ishlov beruvchi yersiz dehqonlar qancha kumush tanga miqdorida soliq to‘lagan?
A) 10 B) 12 C) 21 D) 23
29. Xiva xonligida turkman qabilalaridan tuzilgan harbiy qismni kim boshqargan?
A) Qutvol B) Shig’ovul
C) Yasovulboshi D) Parvonachi
30. Xiva xonligida faoliyat ko`rsatgan devonlarni aniqlang
1. Xo`jalik devoni
2. Ijtimoiy-siyosiy ishlar bilan shug`ullanuvchi devon
3.Harbiy devon
4. Tashqi ishlar devoni
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,3,4 D) 2,3,4
VIII-variant.
1. .Ogahiy ning|„Jomi ul-voqeati sultoniy“asari qaysi yilgacha bo‘lgan Xorazmning tarixini bayon etadi?
A) 1846-1855-yilgacha
B) 1825-yildan 1842-yilgacha
C) 1843 -1846-yillargacha
D) 1822-yildan 1837-yilgacha
2. Xorazm tarixi bo‘yicha eng qimmatli asarlardan biri „Firdavs ul-iqbol“ („Jannat bog‘i“) asari kimning qalamiga mansub?
A) Ogahiy B) Munis
C) Hasanbek Rumlu D) Xudoyberdi Avaz Muhammad
3. Quyidagi qaysi asarda Xorazmning 300 yillik tarixi yaxlit, tarixiy ketma-ketlikda
bayon etilgan.
A) «Firdavs ul-iqbol»
B) «Zubdat uttavorix”
C) «Shohidi iqbol»
D) «Shohidi iqbol»
4. Buxoro amirligida qachondan boshlab xirojning bir qismi pul bilan yig`iladigan bo`ldi?
A) XVII asr oxiri B) XVIII asr
C) XIX asrda D) XVI asrda
5. Buxoro amirligida muntazam qo‘shin tuzish ishini qaysi hukmdor boshlab bergan?
A) Amir Shohmurod B) Amir Nasrullo
C) Amir Haydar D) Amir Muzaffar
6. Sherg’ozixonning hukmronlik yillari?
A) 1700 – 1714-yillar B) 1713 – 1719-yillar
C) 1715 – 1727-yillar D) 1718 – 1730-yil
7. ,,Yorlig‘i xumoyun-u ali“ bu?
A) Muftiy etib tayinlanganlik to’grisida xon farmoni
B) Qozi etib tayinlangani to‘g‘risida ularga xon yorlig‘i
C) Xonning shaxsiy maslahatchisi tayinlangani haqida farmon
D) Qozi askar qilib tayinlanganlik haqida xon farmoni
8. Xivada xonligida yasovulboshi vazifalarini belgilang
1. Xonlikda to‘planadigan soliqlarning davlat xazinasiga tushishini ta’minlagan
2. Xonlik xavfsizlik xizmatini boshqargan
3. Moliya ishlari uchun. shuningdek, qo‘shinning holati uchun javobgar bo’lgan
4. Barcha harbiy harakatlarda ishtirok etgan
5. Xonning qo’riqlanishi va maxfiy davlat hujjatlarining saqlanishi uchun javobgar bo’lgan
6. Urush harakatlari vaqtida qo‘shinga qo‘mondonlik qilgan
A) 1, 2, 6 B) 1, 3, 4
C) 2, 5, 6 D) 2, 3, 5
9. Xiva Rossiyaga 137 ming rublli (a), 1,5 million rublli (b) tovar eksport qilgan yillarni aniqlang.
A) a-1843-yilda, b-1867-yilda
B) a-1844-yilda, b-1867-yilda
C) a-1842-yilda, b-1867-yilda
D) a-1844-yilda, b-1869-yilda
10. Xiva xonligida madrasa ta’limning oliy bosqichi bo‘lib, unda diniy ilm bilan birgalikda yana qaysi fanlar o'qitilgan?
1. arab tili grammatikasi 2. Mantiq 3. nutq madaniyati 4. Geometriya 5. Matematika 6. Geografiya 7. Ttarix
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,5,6,7
C) 1,3,4,5,6,7 D) 1,2,3,4,5,6
11. Xiva xonligida madrasa ta’limning oliy bosqichi bo‘lib, unda diniy ilm bilan birgalikda yana qaysi fanlar o'qitilgan?
1. arab tili grammatikasi 2. Mantiq 3. nutq madaniyati 4. Geometriya 5. Matematika 6. Geografiya 7. Ttarix
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,5,6,7
C) 1,3,4,5,6,7 D) 1,2,3,4,5,6
12. Xiva shahrining shahriston qismi butun jaxon yodgorligi ro’yxatiga kiritilgan yildan necha yil keyin “Xiva ming gumbaz shahri” kitobi nashrdan chiqdi?
A) 5 yil B) 7 yil C) 26 yil D) 36 yil
13. Quyidagi variantlar orasidan xatosini toping?
A) 1812-yilda Xivaga Eron va qozoqlarning kichik juz xonligidan elchilar kelishgan
B) Rossiya va Xiva o’rtasidagi yaxshi qo’shnichilik munosabatlariga kichik juz qozoqlarini har ikkala davlat ham o’z fuqarolari deb bilishlari qarshilik qilar edi
C) “Zubdat ut-tavorix” asari Ogaxiy qalamiga mansub
D) Hamma javob to’g’ri
14. Kimning Xiva xonligiga elchi bo’lib kelishi natijasi o’laroq Xiva xonligi davlatining ichida bir viloyatdan ikkinchisiga boj to’lashi ma’lumoti Rossiya imperatoriga xabar sifatida jo’natilgan?
A) I. Xoxlov B) Muravyov
C) Beneveni D) Danilevskiy
15. Qaysi elchi Buxoro xoniga Xivaga qarshi ittifoq tuzishni taklif etishi lozim edi?
A) N.I.Muravyov B) Florio Beneveni
C) N.Ignatev D) G. Danilevskiy
16. Berdaqning tarixiy asarlari to`g`ri berilgan javobni aniqlang.
1. «Avlodlar» 2. «Edigey»
3. «Oydo`stbiy» 4. «Ernazarbiy»
5. «Omongeldi»
A) 1,2,3 B) 1,3,5 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4,5
17. Berdaq qaysi she`rlarida yoshlarni vatanni sevishga, ma`rifat cho`qqisini egallashga chaqirgan adi?
1.«Bo`lgan emas» 2. «Ahmoq bo`lma»
3.«Soliq» 4.«O`g`limga» 5. «Umrim»
A) 1,3,5 B) 2,4 C) 3,4 D) 2,3,4,5
18. „Qiz Mengesh bilan aytishuv “ asari qachon yozilgan?
A) 1878-yil B) 1880-yil
C) 1882-yil D) 1888-yil
19. Quyidagi javoblardan qoraqalpoqlar tarixiga oid to`g`ri berilgan javobni aniqlang
1. qoraqalpoq folklori namunalarining 20 jildligi nashr qilingan
2. o`zbeklarning Afandisi kabi qoraqalpoqlarning qiziqchisi – O`mibek Laqqisi bor
3. qoraqalpoqlarda Qoraqurum eshon, Qalila oxun, Egambegan oxun, Oyimbet eshon mavzelarida, Eshonqal`ada madrasalar mavjud bo`lgan
4. qoraqalpoq yoshlari Xiva va Buxoro madrasalarida ham ta`lim olganlar
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,3,4 D) 2,3,4
20. Qachon Rossiya elchisi M.Tevklevni Abulxayrxon huzuriga jo’natdi?
A) 1723-yil B) 1726-yil C) 1729-yil D) 1731-yil
21. XVIII asrning oxirlarida Amudaryo quyi tarmoqlarida vujudga kelgan dehqonchilik vohalarini aniqlang?
A) Chimboy, Qo`ng`irot
B) Qalliko`l, Kegayli
C) Nukus, Mang`it
D) Xo`jayli, To`rtko`l
22. Qoraqalpoqlar Kichik Juz xonligi tarkibiga kirsalarda ular poytaxti qaysi shahar bo'lgan o‘z davlatlariga ega edi?
A) Jankent B) Sig’noq
C) Kerder D) Kegeyli
23. Turli ko'chmanchi qabilalarning siquviga bardosh bera olmaganqoraqalpoqlarning bir qismi qaysi hududlarga kо'chib o'rnashganligiga tarix guvoh?
A) Volga daryosi ortlariga, janubiy rus dashtlariga
B) Quyi Volga va Dashti Qipchoqqa
C) Don va Balxash bo’ylariga
D) Janubiy rus dashtlari va Kavkazorti
24. Qachon qoraqalpoqlar Xiva xonligiga to’la bo`ysundirildi?
A) 1809-yilda B) 1811-yilda
C) 1810-yilda D) 1812-yilda
25. Qoraqalpoqlar Amudaryo quyi etagida
xalq sifatida kimlarning negizida shakllanishi boshlangan?
A) Qipchoq B) O’g’uz
C) Bijanak D) Mang’it
26. Qachon «Xiva-ming gumbaz shahri» kitobi nashrdan chiqdi………………………………………………
27. Qaysi elchi Buxoro xoniga Xivaga qarshi ittifoq tuzishni taklif etishi lozim edi………………………………………………………..
28. Qoraqalpoqlarda harbiy qismlarni kimlar boshqarardi…………………………………………………………
29. XIX asrning o`rtalarida Amudaryo quyi tarmoqlarida vujudga kelgan dehqonchilik vohalarini aniqlang………………………………………………………………………………
30. Qoraqalpoqlarning qaysi dostonida Amir Temur va To`xtamish faoliyati bilan bog`liq voqealar bayon etilgan……………………………………………………………
IX-variant.
1. Kimning taxallusi “Zevar” bo’lgan?
A) Jiyen Jirov
B) Kunxo`ja Ibrohim
C) Ajiniyoz Qosiboy o`g`li
D) Berdaq
2. Ajiniyoz Xivadagi qaysi madrasada ilm olgan?
A) Olloqulixon
B) Muhammad Aminxon
C) Muhammad Rahimxon
D) Sherg’ozixon
3. Erdonabiy davrida bo’ysundirilgan hududlar qaysi?
A) Chust va Namangan
B) Xo’jand va O’ratepa
C) O’zgan va O’sh
D) Axsi va Chodak
4. Qachon minglar Farg`ona vodiysida hokimiyatni o`z qo`llariga oldilar?
A) 1709-yilda B) 1711-yilda
C) 1710-yilda D) 1712-yilda
5. Qaysi Qo’qon xoni sifatli tayyorlangan miltiq (vintovka) olib keltirdi?
A) Xudoyorxon B) Olimxon
C) Umarxon D) Muhammad Alixon
6. Rivoyatga kо‘rа, Bobur Mirzo shayboniylardan yengilib, Movarounnahrdan qayer orqali chiqib ketadi?
A) Kobul B) Balx
C) Farg’ona D) Qarshi
7. Qo’qon xonligida xonlik nomi yozilgan kumush tanga nima deb yuritiladi?
A) Rupiya B) Dirham C) Fals D) Dinor
8. Qaysi Qo’qon xoni Avvalo, kelgusida xonlik taxtiga xavf solishi mumkin bo‘lgan shaxslarni o‘rtadan olib tashladi. So‘ng o‘zining nomi bilan kumush dirham zarb ettirdi?
A) Olimxon B) Umarxon
C) Madalixon D) Sheralixon
9. 1858 -yilda Xiva va Buxoroga yuborilgan Rossiya diplomatik missiyasi rahbari kim edi?
A) N.Ignatev
B) N.Vasilevskiy
C) R.Baziner
D) N.Muravyov
10. Xiva xonligida xonning maxfiy maslahatchisi, alohida topshiriqlarini bajaruvchi, zarurat bo’lganida elchi qilib jo’natiladigan mansabdor shaxs bu ?
A) Qutvol B) Shig’ovul
C) Mahram D) Parvonachi
11. Qo`qon xoni Olimxon davrida qaysi hududlar Qo`qon xonligiga qo`shib olindi?
1. Ohangaron 2. Toshkent
3. Chimkent 4. Sayram
5. Turkiston
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,4
C) 1,3,4,5 D) 2,3,4
12. Quyidagilardan Madalixon davriga oid ma’lumotlardan nechtasi to’g’ri?
1. Amaldorlarning ayrimlari surgun qilindi, ba’zilari qatl etildi va ba’zilari esa Xivaga qochib ketishdi.
2. Xon hokimiyati bilan mahalliy zodagonlar o‘rtasida ittifoq mustahkamlangan
3. Ammasi Oftoboyimning oilasiga ham shafqat qilmasdan jazoladi
4. O‘g‘li Hakimxonni qatl qildirdi
5. Turmush o‘rtog‘i hamda xonlikning shayxulislomini badarg’a qildi
6. Viloyat (beklik) hokimlari esa tez-tez almashtirib turildi.
A) 2 tasi B) 3tasi C) 4 tasi D) 5 tasi
13. „Diniy ta’lim menga o‘zimni tanitdi”, deb tan olgan qipchoq qabilasi boshlig’i?
A) Musulmonqul B) Hojiqul
C) Rahmonquli D) Aliquli
14. Qo’qon xonligida qaysi mansab tashqi siyosat masalalarida xonning bosh maslahatchisi edi?
A) Qo`shbegi B) Mehtar
C) Mingboshi D) Devonbegi
15. Qo’qon xonligida qaysi mansab xazinaga tushgan tushumning hisob-kitobini olib brogan?
A) Qo`shbegi B) Mirza
C) Mingboshi D) Devonbegi
16. Qaysi Qo’qon xoni zamonaviy to'pchi qo'shinini tuzadi?
A) Xudoyorxon B) Olimxon
C) Umarxon D) Muhammad Alixon
17. Qo’qon xonligiga sifatli tayyorlangan miltiq (vintovka) qayerdan olib keltirilgan?
A) Yaponiyadan
B) Boburiylar davlati
C) Usmonli turklar davlati
D) Erondan
18. Qo’qon xonligida harbiy xizmat xususida to’g’ri berilgan ma’lumotlarni toping.
1. Xonlikdagi barcha mehnatga yaroqli erkaklar harbiy xizmatga chaqirilgan
2. Muntazam qo‘shinga olish meros tarzida bo‘lgan
3. Askarlik ro‘yxatiga kiritilgan kishi
o‘z xohishiga ko‘ra undan chiqa olgan
4. Qaysi hudud qancha askar yuborishini hukumat oldindan belgilab qo‘yardi
5. Ayni paytda, oilaning yolg‘iz erkagi bo’lsada xizmatga olingan
6. Tinchlik vaqtlarda har kuni askarlarning 1/10 qismiga oila a’zolari bilan ko‘rishib kelishga ruxsat etilgan.
A) 1,2,3,6 B) 1,2,4,6 C) 1,3,4,5 D) 1,2,3,4
19. Qo’qon xonligida amlok yerning ma’lum qismi xonga tegishli bo'lgan va u 3 qismga bo'lingan, shularning qay biri yaylov, qamishzor va chakalakzorlardan iborat bo'lgan?
A) Taqiq yer B) Chek yer
C) Xos mulk D) Tarxon
20. Qo’qon xonligida sotib olish (mulki hur xolis) hisobiga xususiy mulkka ega bo’lganlar bilan bog’liq ma’lumotlardan faqat to’g’rilarini aniqlang.
1. Yerga emas, balki undan olinadigan daromadga hamda shu yerda qurgau imoratiga egalik qilganlar.
2. Yetishtirilgan hosilning 1/5 qismi miqdorida soliq to'laganlar.
3. Yerni meros qilib qoldirish huquqiga ega bo'lmaganliklari uchun hozircha egalik qilib
turgan yerlarning ma’lum qismi farzandlarida saqlanib qolishi uchun vaqf avlod qilganlar.
4. Yerga bevosita egalik qilgan
5. Bunday yerlardan soliq olinmagan.
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 4,5 D) 2,3,4
21. Qo`qon xonligida quyidagi qaysi zakot turi qishda mollar qo`ralarda turganda yig`ib olinar edi?
A) “qozon puli” B) “tutun haqi”
C) “yig`im soliq” D) “qo`ra boshi”
22. Qachon Toshkent shahrining 2200 yilligi noshonlandi?
A) 2005-yil B) 2003-yil C) 2007-yil D) 2009-yil
23. Toshkent shahri qachondan boshlab hozirgi nom bilan atala boshlanadi?
A) X asrdan B) XI asrdan
C) XII asrdan D) XIII asrdan
24. Tarixchiolim, akademik A. Muhammadjonovning ta’kidlashicha, ,,Andijon“,qanday ma’noni anglatadi?
A) soy bo‘yidagi shahar
B) sehrli o’lka
C) meva urug’i
D) mevalar shahri
25. Quyidagi amirlardan qaysi biri butun musulmon olamining xalifasi deb e’lon qilingan.
A) Nasrullo B) Olimxon C) Amir Haydar D)S hohmurod
26. Quyidagi qaysi shaxsni zamondoshlari «Buxoro shoirlari taxtida sulton» deb ulug`laganlar?
A) Bedil B) Sayido Nasafiy
C) Turdi Farog`iy D) Abdurhmon Tole
27. Quyidagi shoirlardan qaysi biri urug` va qabilalarni birlashtrishga va o`zaro hamkorlik qilishga da`vat etgan. Urug` oqsoqollarini va beklarni bir yoqadan bosh chiqarishga chaqirgan?
A) Bedil B) Sayido Nasafiy
C) Turdi Farog`iy D) Abdurhmon Tole
28. Bu soliqning miqdori ekinzorning bozorga uzoq-yaqinligiga bog‘liq edi. Gap qaysi soliq haqida ketmoqda?
A) Tanobona B) Qo’sh puli
C) Zakot D) Tutun haqi
29. Manbalarda bunday deb yozilgan: „Samarqandning hozirgi obodonchiligi … yil, ya ’ni Shohmurod davridan boshlangan bo‘lib, … yillarda bir shahar yo‘siniga kirgizildi". Nuqtalar o’rniga mos yillarni qo’ying.
A) 1785-yil, 1809-yillar B) 1780-yil, 1810-yillar
C) 1780-yil, 1809-yillar D) 1785-yil, 1809-yillar
30. Buxoro va Rossiya davlatlari o‘rtasidagi munosabatlarni mustahkamlash ishiga qo‘shgan hissasi uchun Ernazarbiyga qaysi Rossiya imperatori Buxoroda madrasa qurish uchun pul ham ajratgan?
A) Pyotr I B) Yekaterina I
C) Yekaterina II D) Nikolay I
X-variant
1. Muhammad Shayboniyxon Toshkent va Shohruxiya shaharlarini egallagandan keyin kimni Turkistonga hokim qilib qo`yadi?
A) Ko`chkunchi Sulton
B) Sulton Ali Mirzo
C) Jonibek Sulton
D) Suyunchxo`ja Sulton
2. Buxoro amiri Nasrullo tomonidan harbiy islohot o`tkazligan sanani aniqlang
A) 1856-yil B) 1830-yil C) 1837-yil D) 1840-yil
3.Qachon Buxoro amirligining Markaziy Osiyo- Rossiya tashqi savdosi ulushi 42% ga yetdi?
A) 1825-yil B) 1844-yil C) 1854-yil D) 1864-yil
4. Farg’ona vodiysiga jung’orlar ikkinchi marta qachon bostirib kiradilar?
A) 1745-yil B) 1748-yil
C) 1753-yil D) 1749-yil
5. Norbo’tabiy vafotidan keyin xonlikda taxt uchun muholifatchi ikki guruh paydo bo’ldi ulardan ikkinchi guruh rahbari kim edi?
A) Sherali B) Xudoyor
C) Murodxon D) Xo’jibiy
6. Qaysi Qo’qon xoni Sirdaryo o‘rta oqimining deyarli barcha o‘ng qirg‘og‘i (Qurama)ni xonlik tarkibiga qo'shib olgan?
A) Olimxon B) Umarxon
C) Madalixon D) Sheralixon
7. Qo`qon xonligida Sheralixonning hukmronlik yillarini aniqlang
A) 1841-1843-yillar B) 1842-1845-yillar
C) 1843-1846-yillar D) 1844-1846-yillar
8. 13 yoshli Xudoyorxon taxtga o’tirishdan oldin qayerning hokimi edi?
A) Andijon B) Namangan
C) Farg’ona D) Marg’ilon
9. Qo’qon xonligida dunyoviy ishlar masalalari bilan shug‘ullanuvchilar nima deyilgan?
A) Umaro B) Ulamo
C) Ustod D) A,C
10. Qo’qon xonligining devonbegining o‘rinbosari kim edi?
A) Qo`shbegi B) Mehtar
C) Dasturxonchi D) Devonbegi
11. Qo’qon xonligida galobotit va merganlardan iborat qism nima deyilgan?
A) Shig’ovul B) Sarbozlar
C) Navkarlar D) Maxsus bo’lim
12. Qo’qon xonligi muntazam qo’shini nima deb atalgan?
A) Navkariya B) Xon navkari
C) Askariya D) Hojiblar
13. Quyidagilarni vazifalari bilan mos joylashtiring.
1. Qozi askar 2. Qozi rais 3. Xon xos soqchilari
a) Qo’shin muftiysi bergan fatvo ijrosining ta’minlanishini nazorat qilgan.
b) Chekinayotganlarga burch haqida eslatib turish
c) harbiy harakat boshlanishidan oldin xon nomidan jihod e’lon qilgan.
A) 1-a, 2-b, 3-c. B) 1-c, 2-a, 3-b.
C) 1-c, 2-b, 3-a. D) 1-b, 2-c, 3-a.
14. Harbiy harakatlar oldidan harbiylarga berilgan oltin tangalarni mos tartibda joylang.
1. Ellikboshi 2. Yuzboshi 3. Oddiy askar
a) 2 tilla b) 3 tilla c) 1 tilla
A) 1-a, 2-b, 3-c. B) 1-c, 2-b, 3-b.
C) 1-c 2-a, 3-c. D) 1-b, 2-c, 3-a.
15. Harbiy qal’alar ahamiyati va kata-kichikligiga qarab necha guruhga bo‘lingan.
A) 2 D) 5 B) 3 C) 4
16. Qo’qon xonligining chegara qal’alarini to’g’ri joylashtiring.
1. Shimolda 2. Sharqda 3. G’arbda
a) Turkiston, Chimkent,Toshkent
b) O‘ratepa
c) O‘sh va Pishpak
A) 1-a, 2-b, 3-c. B) 1-a, 2-c, 3-b.
C) 1-c, 2-b, 3-a. D) 1-b, 2-c, 3-a.
17. Ohangaron va Chirchiq vohasida qanday istehkomlari bunyod etilgan.
A) Chorjo’y, Pishpak,Oqqo’rg’on
B) Karmana, Vobkent, Xatirchi
C) To’ytepa, Bo’ka, Kerovchi
D) Chimkent, Turkiston, Toshkent
18. Harbiy xarajatlarni qoplash uchun o’rtahol oilalardan qancha miqdorda soliq olingan?
A) 2,5 tilla B) 3,5 tilla C) 4 tilla D) 5 tilla
19. . Qo’qon xonligi uchuun strategik jihatdan katta ahamiyatga ega qal’a qayerda edi?
A) Andijon B) Pishpak
C) Toshkent D) O’ratepa
20. Qo`qon xonligidagi asosiy qishloq xo‘jaligi ekinlarini aniqlang.
A) Bug‘doy va paxta B) Bug’doy va arpa
C) G’alla va sholi D) Bug’doy va makkajo’xori
21. Quyidagi voqeaaarni xronologik to’’g’ri joylashtiring?
1. Qo’qon xonligida birinchi marta tanga xukmdor tomonidan zarb qlinndi
2. Abdulkarimbiy hukmronlik davri boshlandi
3. Xivada xon navkarlari deb ataluvchi muntazam qo’shin tuzildi
4. Olimxon hozirgi Qozog’iston hududlariga yurish qildi
5. Umarxon hukmronlik davri boshlandi
A) 1,2,4,5 B) 2,1,4,5 C) 2,1,3,4,5 D) 1,3,2,4,5
22. XIX-asr boshlarida quydagi mamalakatlardan qaysi biri Buxoro amirligiga o’z qaramligini e’tirof etgan?
A) Turkiston B) Qoshg’ar C) O’ratepa D) Marv
23, Qo’qoon xonligida qaysi hukmdor davrida Qo’qonni Buxoro amirligidan mustaqil davlat ekanligini Usmonli davlati tomonidan e’tirof etilgan?
A) Olimxon B) Madalixon C) Umarxon D) Sheralixon
24. Quyidagi lavozimlardan qaysi biri xo’ja kalon deb atalgan?
A) Mehtar B) Qo’shbegi C) Naqib D) Ko’kaldosh
25. Quyidagi lavozimlardan qaysi biri Qo’qon xonligida artileriya qo’mondoni sanaladi?
A) Valiy B) Botirboshi C) Qal’abon D) Qo’rboshi
26. Harbiy bo’linma boshliqlarining bir yilda berilgan kumush tanga hisobidagi pul miqdorlarini mos tartibda belgilang?
1. Ellikboshi 2. O‘nboshiga 3. Yuzboshi
a) 147 tanga b) 98 tanga c) 65 tanga
A) 1-a, 2-b, 3-c. B) 1-c, 2-a, 3-b.
C) 1-c, 2-b, 3-a. D) 1-b, 2-c, 3-a.
26. Qaysi Qo’qon xoni Xitoy bilan imzolangan shartnomaga muofiq Qashqarda savdogarlardan boj yig’ish huquqini qo’lga kiritgan?
A) Sherali B) Xudoyor
C) Murodxon D) Xo’jibiy
27. Quyidagi davlatlardan qaysi biri Qo’qon bilan savdo aloqalarini olib bormagan?
A) Qoshg’ar B) Usmoniylar
C) Hindiston C) Xiva
28. Qo’qon xonligida nechanchi yillarda jung’orlarga qaramlik davri hisoblanadi?
A) 1762-1798-yil B) 1743-1758-yil
C) 1711-1722-yil D) 1723-1784-yil
29. Quyidagi voqealardan qaysi biri Qo’qon xonligiga rasman asos solgan hukmdor vafot etgn yili sodir bo’lgan?
A) Qo’qon xonligi tomonidan turkiston shahri bosib olindi
B) Muhammad Rahimxon I qoraqolpoqlarni bo’ysundirdi
C) Xivaga O’rta juz qozoqlaridan elichilar keldi
D) Hamma javob xato
30. Qoqon xonligini Sharqiy Turkistonda savdo qilishini taqiqlangan yilda Buxoro (a) va Xivada (b) qaysi shahslar hukmronlik qilayotgan edi?
A) a-Amir Haydar, b-Muhammad Rahimxon I
B) a-Amir Nasurullo b-Olloqulixon
C) a-Amir Shoxmurod b-Raxmonqulixon
D) a-Amir Haydar b-Olloqulixon
VIII-sinf Yakuniy.
1. Dashti Qipchoqning gеоgrafik hududini aniqlang?
A) Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Don daryosining quyi oqimiga qadar
B) Sirdaryoning o`rta oqimi va Tyanshanning shimoliy yonbag`irlaridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar
B) Sirdaryoning quyi oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Dunay daryosining o`rta oqimiga qadar
D) Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g`arbiy yonbag`irlaridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar
2. Boburning otasi hisoblangan Umarshayx Mirzo o`zarо ichki kurashlar natijasida qo`l ostida faqat qayerlar qolgan?
A) Namangan, Jizzax , Farg`ona
B) Jizzax , Namangan, Tоshkеnt
C) Farg`ona, Tоshkеnt, Хo`jand
D) Farg`ona, Хo`jand, O`ratеpa
3. Xiva xoni Anushaxon xukmronlik davrida bo’lgan voqeani toping?
A) Semipalatinsk shahxri qurdirildi
B) Subxoqulixon Balxni egalladi
C) Buxoro mirigida qo’shinning qurol yarooq saifati juda past edi
D) Rossyadan 4-marta Markazit Osiyoga elchilar kelgan
4. Tarixiy xatolikni toping?
A) Beneveni imperator buyrug’iga binoan xonni Rossiyaning kuch-qudratiga ishontirshi zarur edi
B) Buxoro amirligi Xo’jand va O’ratepani qo’ga kiritish maqsadida 1843-yili Qo’qonga ikkinchi marta yurish qildi
C) Xiva xonligi, uning shaharlariga atab yozilgan asar yozib bo’lingan yili ingliz missiyasi Buxoroga keldi
D) XIX-asrning birinchi yarmidan boshlab Xiva xonligida inoqlarning mavqeyi pasaya bordi
5. Qachondan boshlab Shayboniylarda taxtga katta yoshli shayboniy kelishi ananasi buzildi?
A) XVI asming 40-yillari
B) XVI asming 60-yillari
C) XVII asming boshlari
D) XVII asming 40-yillari
6. Bir yilda bo’lgan voqealarni to’g’ri ko’rsating?
1. Rossiyaga Muhammadalixon elchi yubordi;
2. Xiva xonligiga Qo’qon xonligidan elchilar kelldi
3. Kichik juz qozoqlari Rossiya tomonidan bo’ysundirildi
4. Afg’oniston bilan Xiva o’rtasida elchilik munosabatlariga asos solindi
5. Xudoyberdi Avaz Muhammad o’z asarini yozishni boshladi
A) 1,4 B) 1,5, C) 2,4 D1,3
7. Ivan Xoxlov boshchiligida elchilarni qabul qilgan hukmdor davrida sodir bo’lgan to’g’ri javobni toping?
A) Balx va Badaxshon mustaqilikka erishdi
B) Jo’ybor shayxlarining soliq to’lamaslik siyosatini tugatdi
C) Orol bo’yi o’zbeklarini Xiva xonligiga qarshi gij-gijladi
D) Markaziy davlat hokimyati nisbatan mustaxkamlandi
8. Buxoro amirligida qaysi yer egaalik turi ushr solig’ini to’lagan?
A) Arablarga qarashli yerlar
B) Mulki xur
C) Suyurg’ol
D) vaqf
9. Quyidagi mamlakatlardan qaysi birida “to’la” deb atalgan soliq turi mavjud bo’lgan?
A) Xivada shayboniylar davrida
B) Buxoroda mang’itlar davrida
C) Xivada qo’ng’irotlar davrida
D) Buxoroda shayboniylar davrida
10. Quyidagi mamlakatlardan qaysi birida rais lavozimi ota-onalarni maktabga yuborishini kuzatib borgan?
A) Xivada shayboniylar davrida
B) Buxoroda mang’itlar davrida
C) Xivada qo’ng’irotlar davrida
D) Buxoroda shayboniylar davrida
11. Quyidagi asarlar orasidan qaysi biri 1843-1846-yillardagi Xorazm tarini o’zida aks etgan?
A)” Zubdat ut-tavorix” B) “Jomi ul-voqeati sultoniy”
C) “Firadvs ul-iqbol” D) Davlatning jannat bog’i
12. Quyidagi qaysi davlatda askarlar ko’rigidan o’tkazib turgan?
A) Xivada shayboniylar davrida
B) Buxoroda mang’itlar davrida
C) Xivada qo’ng’irotlar davrida
D) Buxoroda shayboniylar davrida
13. Noto’g’ri javobni toping?
A) Xiva shahrida XIX-asrda 103 ta madrasa bo’lgan
B) Jung’orlar Sirdaryoning o’rta qismini egallagan yili Samarqand mustaqilikka erishgan
C) Xivaz xonligiga feruza Erondan keltirilgan
D) Ichan qal’a me’moriy yodgorligida 54 ta obida joylashgan
14. Tarixan bir davrda bo’lgan voqeani toping?
1. Norbo’tabiy madrasasi qurildi; 2. Said Masumxon To’ra tavallud topdi; 3. Xajviy sherlar ustasi Maxmud tavallud topdi; 4. Buxoro amirligida qo’shin turi nomuntazam edi; 5. Axmad Donish tavallud topdi; 6. Xiva xonligida o’n yettita masjid bor edi;
A) 1,3,5 B) 1,3 C) 3,5 D) 3,6
15. Quyidagi fikrlardan qaysi biri Xiva xoni Muhammad Rahimxon I nomi bilan bog’liq emas?
A) Kichik kengash joriy etdi
B) Muhammad Rahimxon I davridan boshlab yer solig’ining ancha qismi pul shaklida to’lanadigan bo’ldi
C) Turkmanlarning yovmut qabilasi Rahimxon I davridan boshlab Xiva xonligiga soliq to’lay boshladi
D) Muhammad Rahimxon I davridan boshlab biy, otaliq va naqib mansablari bekor qilindi
16. Buxoro amirligidagi quyidagi harbiy lavozimlarni maoshlari bilan moslashtiring?
1. Yuzboshi; 2. Qoravulbegi; 3. Panjaboshi; 4. Bosh sarkarda
a-olti tilla; b-sakson besh tanga; s-Ikki ming tilla; d-to’rt yarim tilla
A) 1-a, 2-b, 3-s, 4-d B) 1-a, 2-s, 3-b, 4-d
C) 1-a, 2-b, 3-d, 4-s D) 1-a, 2-d, 3-b, 4-s
17. Quyidagi voqealardan qaysi biri Ko’chimxon Sibir xonligini egallan va unga qarshi Rossiya podsholigi Yermak boshchiligida qoshin yuborgan vaqt oralig’ida sodir bo’lgan?
A) Abulxayrxon o’z elchilarini Peterburgga jo’natdi
B) Buxoro xonligini asoschisi Xivaga qarshi yurish qildi
C) Abdullaxon timi qurildi
D) Akbarshox Abdullaxon II ga Eronga yordam berish maqsadida o’z maktubini yo’lladi
18. Quyidagi hukmdorlar va ular bilan bir davrda yashagan shaxsarni moslashtiring?
1. Pyotr I; 2. Amir Nasurullo; 3. Arab Muhammadxon;
4.Yekatina II;
a-Bedil; b-I.Xoxlov; s-Ernazarbiy; d-Byorns; e-A.Jenkinson;
A) 1-s, 2-a, 3-e, 4-b B) 1-a, 2-d, 3-b, 4-s
C) 1-a, 2-d, 3-s, 4-b D) 1-a, 2-b, 3-s, 4-d
19.Yulduzcha bilan ko’rsatilgan davlatda joylashgan shaharni aniqlang A) Marv B) Pishpak C) Banoras D) Turkiston
20. Xiva xonligida xon xonodoni a’zolari o’rtasidagi o’zaro masalalarni ko’rib chiqqan davlat lavozimini aniqlang?
A) Qozi askar B) Xonyasovili
C) Qozi xoss D) Qozi kalon
21. Xiva xonligida 15 tanob yerga ishlov beruvchi yersiz dexqonlar qancha solliq to’lagan?
A) 34 kumush B) 23 tilla
C) 34 tilla D) 12 kumush
22.Quyidagi berilgan javoblar orasidan qaysi birining oralig’i qisqa muddat davom etganini ko’rsating?
A) Yangi Urganch shahriga asos solindi-Turkman yovmutlari Xivada hokimyatni o’z qo’liga oldilar
B) Avlodlar asarining muallifi vafot etdi-Hunarmandlarni majburiy mehnatga jalb etishni taqiqlagan hukmdor vafot etdi
C) Abulxayrxon boshliq Kichik Juz qabilasi Rossiyaga elchi yubordi-Xitoy hukumati Qo’qonni Sharqiy Turkistonda yuritadigav savdo ishlarini taqiqladi
D) Toshkentda jung’orlar hukmronligi tugadi-Qo’qonda qipchoqlar hukmronligiga barham berildi.
23. Xiva xonligida quyidagi qaysi lavozim kochmanchilar qabilalar orasidan tayinlangan?
A) Qo’shbegi B) Devonbegi
C) Mextar D) To’pchiboshi
24. Quyidagi berilgan davlatlar orasidan qaysi birida qadama naqshli yog’och o’ymakrligi yaxshi rivojlangan?
A) Qo’qon xonligida B) Xiva xonligida
C) Qoraqalpoqlarda D) Buxoro amirligida
25. Zayniddin bobo maqbarasi qaysi shaharda joylashgan?
A) Toshkent B) Samarqand C) Buxoro D) Xivada
26. Quyidagi shaharlarda (a) joylashgan madrasalar soni (b) bilan bir-biriga muvofiqlashtiring?
1. Marg’ilon; 2. Qo’qon; 3. Buxoro; 4. Xiva
a-Yuzdan ortiq; b-Yigirma ikkita; s-O’nta; d-Qirqta;
A) 1-b, 2-a, 3-d, 4-s B) 1-s, 2-a, 3-b, 4-d
B) 1-b, 2-d, 3-a, 4-s D) 1-s, 2-d, 3-a, 4-b
27. Quyidagi asarlardan qaysi birida go’zal insoniy fazilatlar, axloqiy tarbiyaga oid hikmatlar, ibratli hikoyalar o’rin olgan?
A) “Taqvodorlar maslagi” B) “Ojizlar saboti”
C) “Chor kitob” D) “Husn-u Dil”
28. Quyidagilar orasidan qaysi biri tarixiy xato fikr hisoblanadi?
A) Qo’qon xonligida xarbiy xizmatchlarga unvoniga qarab yiliga 1,5 ming botmon g’alla berish mumkin bo’lgan
B) Qo’qon xonligida 25 ming nafar otliq askar xizmat qilgan
C) Harbiy harakatlar chog’ida Qo’qon xonligida ellikboshiga 1 tilla maosh berilgan
D) Qo’qon xonligida omborxona boshlig’i qo’rboshi deb yuritilgan
29. Qo’qon xonligida quydagi qaysi qal’a ma’muriy boshqaruv ixtiyoridagi qal’alar tarkibiga kirmaydi?
A) Xo’jand B) O’ratepa C) Turkiston D) Pishpak
30. Rivojlangan o’rta asrlarda quyidagi lavozimlardan qaysi biri davlat mansablariga tayinlanishi mumkin bo’lgan xizmatchilarning faoliyatini tashkil etish bilan shug’ullangan?
A) Naqib B) Bosh inoq
C) Kichik inoq D)Ko’aldosh