8-sinf ona tili darslarida “Undalma” mavzusidagi bir soatlik dars ishlanmasi

2-sinf
Tasviriy san`at.
Mavzu: Amaliy bezak san`ati
Maqsad: 
Тa’limiy maqsad: O`quvchilarni amaliy bezak san`ati bilan tanishtirish va
borliqni idrok etib qog`ozga tushira olish ko`nikmasini shakllantirish. 
Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarga nafosat tarbiyasini berish. Milliy madaniy boyligimizni qadrlash va asrab-avaylash tuyg`ularini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarni borliqni idrok etib qog`ozga tushira olish va milliy madaniy boyligimizni qadrlash va asrab-avaylash ko`nikmasini rivojlantirish.
Dars turi:Yangi bilim beruvchi
Dars uslubi: Tushuntirish, savol-javob, izlanish, amaliy
Dars jihozi: darslik, ko`rgazma qurollar, xalq amaliy san`ati namunalaridan, slayd,amaliy san`at namunalaridan chizilgan rasm.
Dars tarkibi
Tashkiliy qism: O`quvchilarning darsga tayyorgarligini nazorat qilish, navbatchilar axboroti, yo`qlama qilish.
O`tilgan mavzuni takrorlash:
O`quvchilar bilan o`tilgan mavzular asosida suhbat olib borish
-Qanday san`at turlarini bilasiz? (Kino san`ati, musiqa san`ati, teatr san`ati, qo`g`irchoq teatri san`ati, tasviriy san`ati)
-Maktabda qaysi san`at turlarini o`rganamiz? (tasviriy san`ati, musiqa san`ati)
-Tasviriy san`at nima?(Borliqni idrok etib qog`ozga, buyumga, devorga tushirish tasviriy san`at deyiladi)
- Tasviriy san`at mashg`ulotlarining nechata turi bor? (4 ta 1. Borliqni idrok etish, sanatni idrok etish, 2.Narsani o`ziga qarab rasm ishlash, 3.Kompozitsiya a) 4.Rangtasvir kompozitsiya b) Dekorativ (bezakli) kompozitsiya d) Haykaltaroshlik (real. bezakli))
-Qanday asosiy ranglarni bilasiz , ular nechta? O`zbek tilida va ingliz tilida ayting
-O`tgan darsda qaysi mavzu asosida suhbat olib bordik va nimaning rasmini chizdik?
-Simmitriya nima? (Simmitriya tasvir o`lchamlarining ikki tomoni bir-biriga mosligini bildiradi)
-Uyga qanday topshiriq berilgan edi?(Biron simmitrik narsa rasmini yoki oila a`zolarining birontasining rasmini ishlash)
O`quvchilarning bajargan ishlarini nazorat qilish.Rag`batlantirish.
Test
Simmitriya nima?
A.Borliqdagi ko`rinishlar aks ettiriladi
B. Tasvir o`lchamlarining ikki tomoni bir-biriga mosligini bildiradi
D.Rasmda yaqindagi narsalarning kattaroq, uzoqdagi narsalarning kichikroq tasvirlanishiga aytiladi.
Asosiy rangalar qatorini toping
A.Ko`k, binafsha ,oq
B.Qizil. sariq, ko`k
D.Qora, sariq, ko`k
Portret nima?
A Borliqdagi ko`rinishlar aks ettiriladi 
B.Qirqib yelimlash
D.Odam qiyofasi tasvirlangan rasm


Berilgan narsalarning rangini toping va bo`yang
Limon
Paxta
Lola
Osmon
Barg
Binagsha
Sabzi

Yangi mavzu:
Bolajonlar bugun sizlar bilan san`at turlaridan biri amaliy bezak san`ati bilan tanishamiz.
Ko`rgazmaga qo`yilgan amaliy san`at turlariga oid barcha narsalarni ko`rsatish.Ular amaliy san`atning qaysi turlariga mosligini so`rash.Ularni siz qayerlarda uchratganlari haqida suhbat olib borish.
O`quvchilar fikrini tinglab to`ldirish va yangi mavzuni tushuntirish.


O’zbek xalqining qadimiy amaliy san'ati deganimizda biz albatta xalq xunarmandchiligining asosini tashkil etadi. Chunki xalq amaliy san'ati xalq xunarmandchiligining asosini tashkil etib kelgan.
Zeroki, o’zbek xalqi xunarmandchiligining tarixiy ildizlari xalq amaliy san'ati asosida taraqqiy etib juda qadimgi, mumtoz hamda buzrukvor asriy tajribalarga tayanib o’zining serunum hamda serjilo, shu bilan bir vaqtda har bir insonni xayratga solib kelgan madaniy merosdir. Odamzotning madaniyatga bo`lgan ilk qadami ibtidoiy davrdan boshlanganligini qayd etishimiz kerak. Turmush, tirikchilik hamda uy-ro`zg`or taqozosi talablari bilan vujudga kelgan buyumlar, kundalik zarurat uchun kerakli bo`lgan asbob-anjoblar yasash hamda ularni har xil ko’rinish va shakllarda ijod etish har bir davrning majburiyatiga aylanib qolgan. Bu buyumlar turmushda foydalanishga qulay, sodda hamda katta kuch talab qilmay qilishiga qaramay yillar o’tishi bilan ularning zamon talabalariga moslanishi, yangicha nusxa hamda ko’rinishlarida ijod etilishi o’z davrining moxir ustalaridan ijodiy izlanish va safarbarlik talab etib kelgan. Madaniy merosimiz xisoblanmish maxobatli me'moriy obidalar, noyob va go’zallikni o’zida tarannum etgan zebu-ziynatlar, har xil ro’zg’or anjonlari, ip va ipakdan tikilgan matolar, loy va ganchdan yasalgan sopol hamda chinni idishlar, xum va xumdonlar, kulolchilik san'atiga mansub bo’lgan buyumlar barchasi xalqimizning moddiy hamda madaniy merosi bo’lib kelmoqda. 
Usto bobokalonlarimizning xayotiy hamda ijodiy yo’lini o’rganish, ularning sermaxsul an'analarini bilish, ular yaratgan uslub va yo’llarni yanada takomillashtirish, go’zallikka bo`lgan intilishlarini chuqur xis etish davrimiz talabi taqozosi bo’lib qolmoqda. 
Xalq amaliy san'ati hamda xunarmandchilik markazlari.
Qadimshunos va tarixchi olimlarimizning tadqiqotlaridan ko’rinib turibdiki, O’zbekiston jabxasida qadimdan har voxaning amaliy xunarmandchiligi markazlari vujudga kelgan va asrlar davomida shakllanib borgan. Bu markazlarda, yuqorida ta'kidlaganimizdek, xalq ehtiyoji uchun kerakli bo`lgan buyumlar ishlab chiqarilgan va bozorlarda sotilgan. Fargona viloyatining Marg’ilon, Qo’qon, Namangon viloyatining Chust, Andijon viloyatida Shaxrixon, Buxoro viloyatida Gijduvon, Buxoro shaxri, Qashqadaryo viloyatida Qarshi, Samarqand viloyatida Urgut, Surxondaryo viloyatida Boysun ana shu markazlardandir. Bu shaharlarda xunarmandlar aloxida-aloxida yoki to’p-to’p bo’lib yashashi natijasida har bir maxalla muayyan kasbiy xunar nomi bilan atalib kelingan. Bular misgarlik, kudungarlik, to’qimachilik, po’stindo’zlik, yurmado’zlik, pichoqchilik, zargarlik, ko’nchilar, maxsigarlar, do’ppiduzlik, tandirchilar, va o’nlab boshqa turdagi xunar nomlarini misol qilish mumkin.
Slayd orqali xalq amaliy san'ati hamda xunarmandchilik haqida namunalar ko`rsatiladi.


Bobokalonimiz soxibqiron Amir Temur haqida ma'lumotlarga ega bo`lganimizda fikr yuritgan edikki, bu ulug’ zot chet el yurishlaridan keyin Samarqandga 150000 dan ziyod turli kasb egalari va xunarmandlarni olib kelib ular uchun shaharlarda va ayrim qishloqlarda xunarmandlar maxallarini tashkil qilgan ekanlar. Bunday harakat va uzoqni ko’ra-bilish albatta Movaraunnaxrning moddiy-madaniy taraqqiyotini yanada yuksaltirishga qaratilgan reja bo’lgan. Bunday an'ana xozirgi kunimizda ham davom etib yangidan-yangi kasb-xunar bilimgoxlari faoliyat ko’rsatib o’z samarasini bermoqda
Jismoniy daqiqa: Ingliz tilida ranglar haqida she`rlar aytiladi.
Topshiriq:
Berilgan narsalarning qaysi birida simmitriya yo`qligini aniqlang (Zar to`n, ko`za, lagan)
O`quvchilarga amaliy bezak san`ati namunalarida ishlatilgan elementlardan foydalanib naqsh ishlashni tushuntirish, chizib ko`rsatish, mustaqil bajartirsh.


Naqsh haqida ma`lumot berish.
“Naqsh”-arabcha so`z bo`lib, tasvir, gul degan ma`noni anglatadi.Qush, hayvon, o`simlik, geometrik va boshqa elementlarni ma`lum tartibda takrorlanishidan hosil qilingan bezaklar naqsh deb ataladi. Ganchkorlik, kashtachilik, kandakorlik, o`ymakorlik, kulolchilik, zargarlik, gilam to`qish va hokazolarda naqshlardan foydalaniladi. Masalan, o`yib, chizib, chik yordamida, zarb bilan, qadab va boshqa usullari bilan naqsh solinadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash:
-Bugun darsda nimaning rasmini ishladik? 
- Amaliy bezak san`ati haqida nimalarni bilib oldingiz?
-Bugun siz qaysi amaliy bezak san`atidan foydalanib naqsh chizdingiz?
O`quvchilarning fikrini tinglab to`ldirish va umumlashtirish.
O`quvchilarni baholash: Chiroyli chizgan o`quvchilarni, va darsga faol ishtirok etgan o`quvchilarni rag`batlantirish. 
Uyga vazifa: Sinfda ishlagan naqshni uyda davom ettirish.