8-sinf Fizika Sana:“A” 201 y. “B” 201 y. “V” 201 y. Darsning mavzusi

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarni tabiatga bo’lgan muhabbatini o’yg’otish, Tabiatni asrab avaylashga o’rgatish.

Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni mustaqil fikrlashga o’rgatish,nutq madaniyatini o’stirish.

II.Dars turi: Maruza

III.Dars jixozi: Rasmli plakatlar , slaytlar

IV. Darsning xronologik tuzilishi:

№	Dars bosqichlari	Vaqt
1	Tashkiliy qism	3
2	O’tilgan mavzuni so’rash	10
3	Yangi mavzuni tushuntirish	15
4	Darsni mustaxkamlash	10
5	O’quvchilarni baxolash	5
6	Uyga vazifa.	2

Darsning borishi

1.Tashkiliy qism: O’quvchilarni darsga jalb qilish. Salomlashish. Yuqlama qilish. Dunyo yangiliklaridan xabardor qilish.

2. O’tilgan mavzu bayoni: Takrorlash

3.Yangi mavzuning bayoni:

Mavzu bayoni

Barcha xonadonlarning elektr zanjiri bir-biriga o'xshashdir. Xonadon elektr zanjiri boshqa xonadonlar bilan o'zaro parallel ravishda 220 V kuchlanishli umumiy elektr tarmoqqa ulangan bo'ladi.

Xonadondagi barcha elektr iste'molchilar o'zaro parallel ulangan bo'ladi.

Elektr zanjirdagi simlar ma'lum bir eng katta tok kuchiga mo'ljallangan bo'ladi. Agar zanjirdagi tok kuchi chegaradan oshib ketsa, sim qiziydi va uni o'rab turgan izolatsiya materiali erib ketishi mumkin.

Simlar uchun chegaraviy tok kuchi material turiga va ko'ndalang kesimiga bog'liq.

Xonadonda quwatli elektr iste'molchi asboblar, masalan, elektr plita, elektr isitgich. elektr choynak. dazmol bir vaqtda yoqilsa, elektr zanjirdagi tok kuchi keskin ortib ketadi. Natijada, zanjirdagi izolatsiyalangan simlar qattiq qiziydi va qisqa tutashuv ro'y berishi mumkin.

Manbaning turli qutb (faza)laridan kelayotgan ikki elektr simi ochiq joyining bir-biriga tegib ketishi qisqa tutashuv deb ataladi.

Qisqa tutashuv elektr asboblaridan noto'g'ri foydalanishda, tokli izolatsiya­langan simlarga tashqi shikast yetkazilganda sodir bo'ladi. Qisqa tutashuv simlarning bir biriga tegib qolgan jovida nihoyatda katta tok oqadi va shu ondayoq kuchii chaqnash yuz berib. sim uziladi.

Masalan, qisqa tutashuv sodir bo'lgan joyidan elektr tarmoqqa ulangan jovgacha bo'lgan masofa 5 m, ya'ni qisqa tutashuv chog'ida hosil bo'lgan elektr zanjirdagi mis simning uzunligi /=10 m. ko'ndalang kesimining yuzi esa S = 1 mm² = 10"⁶ m² bo'lsin. Bunday holda o'tkazgichning qarshiligi qancha bo'Iishini va qanday miqdorda tok oqishini hisoblaymiz.