8-sinf Fizika Sana: Darsning mavzusi: Jismlarning elektrlanishi. Elektroskop va elektrometr. Darsning maqsadi



Download 9,75 Mb.
bet46/59
Sana20.06.2022
Hajmi9,75 Mb.
#679751
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   59
Bog'liq
8 to\'garak

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarni tabiatga bo’lgan muhabbatini uyg’otish, Tabiatni asrab avaylashga o’rgatish.

  • Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni mustaqil fikrlashga o’rgatish,nutq madaniyatini o’stirish.

    Dars turi: Yangi bilim beruvchi
    Dars uslubi: Aralash
    Darsning borishi
    1.Tashkiliy qism: O’quvchilarni darsga jalb qilish. Salomlashish. Davomad aniqlash. Dunyo yangiliklaridan xabardor qilish.
    2. O’tilgan mavzuni takrorlash: Takrorlash
    3.Yangi mavzuning bayoni:
    Magnit maydondagi tokli o'tkazgichga kuch ta'sir etadi. Uni o'rganish uchun quyidagi tajribani o'tkazaylik.



    163- a rasmda tasvirlangan zanjirni va qurilmani yig'aylik. Unda egiluvchan AB o'tkazgich shtativga osib qo'yilgan. O'tkazgich uclilari zanjirga ulangan. AB o'tkaz­gich magnit qutblari orasiga qo'yilgan, ya'ni magnit maydonga joylashtirilgan.
    Zanjir ulanganda o'tkazgich harakatga keladi, ya'ni o'tkazgich magnitga tortiladi (163- b rasm). Agar magnit tortib olinsa, tokli o'tkazgich o'z holatiga qaytadi. Magnitning qutblari almashtirilsa, o'tkazgich magnitdan itariladi. Agar zanjirda tokning yo'nalislii o'zgartirilsa, o'tkazgich magnitga tortiladi.
    Demak, magnit kuch chiziqlarining yo'nalislii, o'tkazgichdagi tokning yo'nalislii va o'tkazgichga ta'sir etuvchi kuclining yo'nalislii o'zaro bog'liq ekan.
    Magnit maydonning tokli o'tkazgichga ta'sir etuvchi kuchining yo'nalisliini chap qo'l qoidasidan foydalanib aniqlash mumkin (164- rasm).
    Chap qo'lning kaftini unga magnit kuch chiziqlari kiradigan qilib tutib, to'rt barmoq tokning yo'nalishi bo'yicha tutib turilsa, 90°ga kerilgan bosh barmoq o'tkazgichga ta'sir etuvchi kuchning yo'nalishini ko'rsatadi.
    165-rasmda tasvirlangan zanjirni va qurilmani yig'ib, tokli ramkani magnit maydonga joylashtiraylik. Elektr zanjir ulansa, ramka buriladi va magnit kuch chiziqlariga perpendikular turib qoladi.



    Agar tokning yo'nalislii o'zgartirilsa, ramka 180° ga buriladi. Magnit maydonda tokli ramkaning burilishi xossasidan elektr o'lchov asboblarida foydalaniladi.166-rasmda eng oddiy ampermetrning tuzilishi tasvirlangan. Bunda (1) magnitda (2) qutb uchliklari mahkamlangan. Harakatlanuvchi qism - ramka (3) aluminiy karkasdan iborat, unga ingiclika mis sim o'ralgan. Ramka qo'zg'almas (4) o'zak atrofida erkin aylana oladi. Ramka (5) o'qqabiriktirilgan. Chulg'amdagi (6) simning uclilari zanjirga ulanadi. Ramkaning o'z holicha aylanisliiga (7) spiral qarsliilik qiladi.
    Ramka chulg'amlaridan tok o'tganda, magnit maydon ta'sirida ramka magnit qutblariga perpendikular holatga o'tishga harakat qiladi. Ramkaning 90° ga burilisliiga spiral (7) qarsliilik qiladi. Zanjirdagi tok qancha katta bo'lsa, o'q (5) ga mahkamlangan strelka (8) shuncha katta burchakka buriladi. Strelka darajalangan shkala (9) da tok kucliining tegislili qiymatini ko'rsatadi. Zanjirdagi tok uzilganda spiral ta'sirida ramka dastlabki holatiga, strelka esa 0 qiymatga qaytadi. Voltmetrning ishlash prinsipi ham ampermetrga o'xshashdir.



    Download 9,75 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   59




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish