8-sinf. “ Huquq” Mavzu: “Kirish” Darsning ta’limiy maqsadi

DARS MUNDARIJASINI RO’YOBGA CHIQARISH.

“O’n sakkiz yoshga to’lmagan shaxslar mehnatga oid huquqiy munosabatlarda katta yoshdagi xodimlar bilan teng huquqda bo’ladilar, mehnatni muhofaza qilish, ish vaqti, ta’tillar va boshqa mehnat shartlari sohasida ular uchun mehnat to’g’risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda qo’shimcha imtiyozlardan foydalanadilar”.

O’zbekiston Respublikasi Mehnat Konstitutsiyasi 240-moddasidan.

Mamlakatimiz Konstitutsiyasida har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash huquqiga ega bo’lsa-da, ishga qabul qilishga o’n olti yoshdan ruxsat beriladi. O’n besh yoshga to’lgan bolalar ota-onasidan birining yoki ularning o’rnini bosuvchi odamning yozma ravishdagi roziligi bilan, tibbiy ko’rikdan o’tkazilib ishga qabul qilinadi.

Mehnat qonunchiligida ko’ra ish vaqti 16 yoshdan 18 yoshgacha bo’lgan bolalar haftasiga 36 soatdan, ta’til davrida ishlayotgan, 14 yoshdan 16 yoshgacha bo’lgan o’quvchilar uchun haftasiga 24 soatdan oshmaydigan qilib belgilanadi.

O’n to’rt yoshga to’lgan yosh bolalarni ota-onasi yoki ularning o’rnini bosuvchi odamlarning ruxsati bilan ishga qabul qilish mumkin. Shunda ham bu ishlarning sog’lig’iga va axloq odobiga ziyon qilmaydigan, o’qishlariga xalaqit bermaydigan, yengil bo’lishi lozim.

Mehnatga oid huquqiy munosabatlarda esa o’n sakkiz yoshga to’lmagan bolalar vaqti, ta’tillar va boshqa mehnat shartlar bo’yicha ular uchun mehnat to’g’risidagi qonunlar boshqa normativ hujjatlarda belgilangan normadan ortiq yuk ko’tarish va tashishlariga yo’l qo’yilmaydi.

Nodir ota-onasining, vasiylik va homiylik organining roziligi bilan kichik korxonaga ishga joylashdi. Biroz vaqt ishlaganidan so’ng u ishdan bo’shash to’g’risida korxona rahbarini ogohlantirdi va yozma ariza berdi. Korxona rahbari Nodiraning arizasini rad qildi va ota-onasining arizasini olib kelishini so’radi.