8-sinf. “ Huquq” Mavzu: “Kirish” Darsning ta’limiy maqsadi

4. DARS MUNDARIJASINI RO'YOBGA CHIQARISH: Shaxslar ma'lum huquqiy qoidalarga, huquq normalariga amal qiladil.n Bu qoidalarga amal qilmaslik, o'rnatilgan huquqiy normalarning buzilishign olib keladi. Bu esa huquqbuzarlik deb ataladi.

Huquqbuzarlik - o'z xatti-harakatini tushunadigan va unga javob Iwni oladigan shaxsning huquqqa zidxatti-harakatidan kelib chiquvchi aybidir.

Huquqbuzarlikning quyidagi belgilari mavjud:

• 
  ijtimioiy xavflilik;
  
• 
  huquqqa zidlik;
  
• 
  ayblilik;
  
• 
  jazoga loyiqlik.
  

Ijtimoiy xavflilik shundan iboratki, bunda huquqbuzar jamiyainin>-qadriyatlariga tajovuz qiladi, inson hayotiga suiqasd qiladi, davlat va boshqi insonlarga zarar keltiradi, ularning mol-mulkini nobud qiladi hamda noxuir) hodisalar keltirib chiqarib, jamiyat a'zolari manfaatiga zarar keltiradi (I oilasi, ota-onasi, jamoasi, yor-u birodarlarini qiyin, uyatli ahvolga solib qo'ytdi Img yomoni u o'z kelajagini barbod qiladi.

Huquqqa zidlik—huquqbuzarning qonun yoki huquq normalari bclgillt) qo'ygan majburiy talablarini buzishidir.

Ayblilik yuqorida ta'kidlanganidek, o'z xatti-harakatini tushunadigan vn unga javob bera oladigan insonning huquqqa zid, qonun talablariga qarslu xatti-harakatidan kelib chiquvchi aybidir. Ayblilik qasddan yoki ehtiyotsizlik oqibatida sodir bo'ladi. Inson inson sifatida dunyoga kelgan ekan, unitlf oldida doimo ikki yo'l - huquqiy normalarga, qonun talablariga vijdonan – yoki majburiy bo'ysungan holda o'z kelajagini yaratish, jamiyat uchun, o'z xalql uchun ijtimoiy foyda keltirish. Ikkinchi yo'l esa hayoti davomida huquqqN xilof, huquqiy norma va qonun talablarini mensimasdan, bo'ysunmi d in yashash. Aybli harakat qilish, jamiyatga zarar yetkazishdir.