8-modul. Materiallar turi va ularni qo‘llash sohasi. Rеja

 

 

Korroziyabardosh  sustlanuvchi  metallar 

Metallni  katta  manfiy  qaytariluvchi  elektrodli  potentsiali  bo„lishiga 

qaramasdan,  katta  anod  qutblanishi  natijasida  P

Q

,  korrozion  elementda  katta  emas 

korrozion  tok  o„rnatiladi  va  metall  juda  sekin  tezlikda  yemiriladi.(formula  6) 

Metallni  passivlik-sustlik  holati  uning  yuzasida  himoya  plyonkalarini  hosil  bo„lishi 

bilan bog„liq. 

Ko„pchilik  sanoat  qotishmalari  mana  shunaqa  sust  holatga  o„tish 

qobiliyatiga  ega.  Ko„pchilik  metallar  uchun  sust  holatga  o„tish  oksidlovchi 

(tarkibida kislorod bor) muhitlarda paydo bo„ladi va o„z-o„zidan  havoda ham. 

Havoda  o„z-o„zidan  sustlashish  qobiliyatiga  eng  ko„p  moyil  (“sklonyon”) 

metallar  bu titan, alyuminiy,  xrom. 

Titan  sustlashgan  holda  o„zining  korroziyabardoshligi  bilan  oltin  va 

platinadan  keyingi  uchinchi  o„rinda  turadi.  Bu  sifatni–sustlik  holatini–

korroziyabardoshlik  qobiliyatini  nam  havoda  hatto  qizdirilgan  holda  ham 

oksidlanmaydigan,  oksidlanadigan  va  organik  kislotalarda,  dengiz  suvida,  issiq 

ishqorlarda ham saqlaydi. Titan qotishmalari  ham bu qobiliyatni saqlab qolgan. 

Alyuminiy  ham  nam  havoda,  oksidlovchi  va  organik  kislotalarda  yuqori 

korroziyabardoshlikka  ega.  Lekin  ishqorlarda  yuqori  tezlik  bilan  yemiriladi-

korroziyalanadi. 

Barcha  qo„shimchalar  va  legirlovchi  elementlar  alyuminiyni  qutblanishini 

pasaytirada  va  korroziyabardoshligini  pasaytiradi.  Elektrmusbat  metallarning  (Fe, 

Cu)  qo„shilishi  alyuminiyni  korroziyabardoshligini  sezilarli  pasaytiradi:  5%  misli 

alyuminiy  qotishmasi-duralyuminiy,  rux  qo„shilgan  puxtalikdagi  qotishma  V95; 

---

kremniy qo„shilgan murakkab silumin AK8M, issiqbardosh qotishma AK4 va h.k. 

lar  korroziyabardoshligi  toza  alyuminiynikidan  ancha  past.  Elektromanfiy 

elementlar 

Si, 

Mn, 

Mg 

lar 

alyuminiy 

sustligini 

pasaytirmaydi, 

korroziyabardoshlikni  pasaytirmaydi.  Shuning  uchun  sodda  –  oddiy  silumin 

korroziyabardoshligi 

toza 

alyuminikiga 

yaqin. 

Marganets 

hatto 

korroziyabardoshlikni oshiradi xam.