8-мавзу XVI-XIX asrlarda Markaziy Osiyoda siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy hayot. 4-qism. Reja

Aksariyat ersarilar va alililar Balxning janubida istiqomat qilgan.

Murg‘obda va Marv shahrida yovmut-turkman, turkmanlashgan tatar qabilalari yashagan.

Atek va Axalda aholi aralashib ketgan edi. Bu yerda emreli turkman qabilalari alililar, qaradaglar va boshqa kichik qabilalar, kurdlar va afsharlar yashagan.

Bu hudud Eron davlatiga qarar edi. eroniyzabon bu yerdagi aholi XVIII asrda turkmanlar tomonidan parchalab tashlangan.

Turkman qabilalarining xo‘jaligi, davlat tuzumi haqida kam ma’lumotga egamiz.

XVIII asr birinchi yarmi haqidagi ma’lumotlar Munis va Ogahiy asarlarida keltirilgan.

XVIII asr 40-yillaridan boshlab rus manbalarida turkmanlar to‘g‘risida ma’lumotlar berila boshlaydi.

Madaniyat

• Turkmanlarda xalq og‘zaki adabiyoti ham tarkib topa boshlaydi. Masalan, XVI-XVII asrlarda “G‘o‘ro‘g‘li” dostonining turkman varianti paydo bo‘ladi. Asarda hozirgi Turmaniston yerlarida sodir bo‘lgan ko‘plab tarixiy voqealar aks etgan. Unda turkmanlarning arablardan tortib to Eron shohlari qulligidan ozod bo‘lish uchun kurashlarigacha bayon qilingan.
• Turkman baxshilari ijodi alohida ahamiyat kasb etadi. “Shoxsanam va G‘arib” dostoni xalq orasida juda keng tarqalgan. Unda tilga olingan ba’zi geografik nomlar hozirda ham saqlanib qolgan. Bu esa turkmanlar tarixini o‘rganishda katta ahamiyat kasb etadi.

Etiboringiz uchun rahmat!