8-mavzu: loyiha kommunikatsiyalarini (aloqarini) boshqarish (2-soat)

8-MAVZU: LOYIHA KOMMUNIKATSIYALARINI (ALOQARINI) BOSHQARISH (2-SOAT)


8.1 Loyiha boshqarish jarayonida aloqa jarayonining asosiy tushunchalari

Loyiha muvaffaqiyatli amalga oshirilishi uchun har bir loyiha samarali muloqot yordamiga ega boʻlishi kerak. Bu shuni anglatadiki, mutaxassislar oʻz vaqtida eng yaxshi aloqa kanallari boʻyicha kerakli ma’lumotlarni olishi kerak.

Samarali muloqot (aloqa) loyihani amalga oshirishning eng muhim omillaridan biri hisoblanadi. Jamoa bilan loyiha ishtirokchilari oʻrtasidagi aloqani ta’minlash jarayonida loyiha menejerining roli notoʻgʻri boʻlishi kerak emas. Ma’mur loyihaning har bir manfaatdor ishtirokchisi oʻzining bevosita vazifalarini bajarishi uchun kerakli ma’lumotlarni olishi uchun yetarli axborot oqimlarini yoʻnaltirishni tashkil qilishi kerak.
Aloqa vositalarining xususiyatlarini ajratib olish imkoniyatini beruvchi bir necha teoriya mavjud – odamlar, ular yordamida axborot almashiladi:

• 
  rivojlanayotgan kommunikator manfaatdor tomonlar bilan birgalikda muammolarni hal qilishning yangi usullarini ishlab chiqish, teskari aloqani tashkil etishga intiladi;
  

-boshqaruvchi yoki nazorat qiluvchi kommunikator avtoritar boshqaruv uslubi bilan tavsiflanadi. Loyihani amalga oshirish uchun maksimal kuchga ega boʻlish uchun barcha asosiy ma’lumotlarni jamlashga intiladi. Bunday yondashuv juda cheklangan vaziyatlarda juda samarali;
-mos keluvchi kommunikator yetakchilikni talab qilmaydi, axborot boshqa odamlardan tashqarida joylashgan;
-alohida kommunikator boshqa loyiha ishtirokchilari bilan muammoni hal qilish va oʻzaro ta’sir qilishdan qochadi.
Faqat loyiha ishtirokchilari oʻrtasida emas, balki qurilish kompaniyasida ham samarali aloqalarni tashkil etish muhimdir. Shu bilan bir vaqtda quyidagilar ajralib turadi:
-quyi boʻgʻinli aloqa - rahbariyatdan past boshqaruv darajasiga va unga boʻysinuvchilarga, maqsadlar, vazifalar, oʻzgarishlar va loyihani amalga oshirishning boshqa jihatlari haqida. Ular odatda ogʻzaki buyruqlar, buyruqlar, koʻrsatmalar va shunga oʻxshashlardir;
-koʻtarilgan kommunikatsiyalar - boshqaruvning past darajasidan yoki menejerlardan kompaniya rahbarlari va loyiha menejerlariga. Ushbu usul mavjud axborotlarni, shuningdek, yuzaga kelishi mumkin boʻlgan muammolar haqida hisobotlarni taqdim etadi. Odatda bu hisobotlar, ogʻzaki va yozma takliflar va shunga oʻxshash aloqa shakllaridir;
-gorizontal kommunikatsiyalar, qoida tariqasida, loyihani amalga oshiradigan korxona turli boʻlimlari oʻrtasida amalga oshiriladi. Ularning asosiy maqsadi birgalikdagi harakatlarni muvofiqlashtirishdir;
-rahbar- boʻysinuvchi kommunikatsiyalari – bu pastga qarab tushayotganlarning eng tarqalgan aloqa turlaridan biri hisoblanadi
-menejer va loyiha komandasi oʻrtasidagi kommunikatsiyalar yaqin hamkorlikka imkon beradi, muammoli vaziyatlarni hal qilishning eng samarali usulini ishlab chiqadi;

• 
  norasmiy kommunikatsiyalar - bu birinchi navbatda norasmiy, notoʻgʻri ma’lumotni taqdim etuvchi mish-mishlardir. Bunday axborotning aniqligi kommunikatorning shaxsiy jihati oshgani sayin kamayadi.