8-mavzu. Ko‘chmas mulk ob’ektlarini rivojlantirishni boshqarishning asosiy tushunchalari va tamoyillari Reja

Developerlik loyihasi – bu loyihani amalga oshirishni boshqarishga bo‘lgan kompleks yondashuvni nazarda tutuvchi investitsion loyiha. Ushbu tushuncha buyurtmachining o‘zi tomonidan amalga oshiriladigan shaxsiy loyihasiga tenglashtiriladi.
Developerlik (boshqaruvchi) kompaniya – bu buyurtmachining (bosh buyurtmachi, investor) buyurtmasiga binoan loyiha siklining barcha bosqichlarida - bozorni o‘rganish va investitsiyaoldi tadqiqotlaridan tortib to loyihani tugatishgacha - quruvchi vazifalarini kompleks tarzda bajaruvchi kompaniya (firma, korxona).
Loyihalarni boshqarish – bu loyihaning hayot sikli davomida inson va moddiy resurslarni tashkillashtirish, rejalashtirish, boshqarish, koordinatsiyalash usuli bo‘lib, u zamonaviy usullar, boshqarish texnika va texnologiyalarini qo‘llash yo‘li bilan maqsadlarga samarali erishishga yo‘naltirilgan.


8.2. Developerlik faoliyatining tamoyillari
Ko‘chmas mulk developmenti ikkita o‘zaro bog‘liq maqsadlarni ko‘zlaydi:

• 
  jamoat infratuzilmasining rivojlanishi uchun yer resurslaridan ratsional foydalanish bilan bog‘liq ijtimoiy harakterdagi;
  
• 
  qo‘yilgan kapitalning qiymatini oshirish bilan bog‘liq tijorat harakteridagi.
  

Shuning uchun u bir tomondan investitsion loyihalash tamoyillari va usullari, yerdan foydalanish qoidalari va tegishli mamlakat va regionlarda qabul qilingan shaharsozlik reglamentlariga asoslansa, boshqa tomondan – bozor kon’yukturasi, raqobatchilik muhiti va ko‘chmas mulkning eng yuqori qiymatiga erishish shartlarini o‘rganib chiqishga asoslanadi. Bundan tashqari, professional developerlar o‘zlarining shaxsiy va milliy amaliyot natijalariga hamda yuzlab amalga oshgan loyihalarda o‘z tasdig‘ini topgan tamoyillarga ham tayanadilar.
Xorijiy va milliy tajribalarni o‘rganib chiqish asosida developmentning quyidagi asosiy tamoyillarini shakllantirish mumkin:

• 
  bozordagi talab va ehtiyojlarga javoban xizmat ko‘rsatishda segmentlash, lokallashtirish va davrlashtirish tamoyili, bunda developmentning muvaffaqiyatliligi bozorning ma’lum segmenti haridorlariga ma’lum joyda va ma’lum muddatda xizmat ko‘rsatish bilan aniqlanishi nazarda tutiladi;
  
• 
  development rivojlanishining davriylik tamoyili uning iqtisodiy sikl bosqichlari bilan bog‘liq ravishda notekis aktivligini bildiradi;
  
• 
  bosqichma-bosqich amalga oshirilish tamoyili development jarayonining har bir bosqichi avvalgi bosqichdagi ishning sifatiga bog‘liqligini bildiradi;
  
• 
  loyihaning uni amalga oshirish shartlariga moslashish tamoyili loyihani detallashtirish va nazorat qilish darajasi o‘zgaruvchan ma’lumotlar oqimining sifatiga mos bo‘lishi kerakligini bildiradi;
  
• 
  tashkiliy va moliyaviy muvofiqlik tamoyili loyihani amalga oshiruvchi guruhning to‘g‘ri tashkil etilishini va qo‘yilgan maqsad shartlariga javob beruvchi hajm va muddatlarda kapital jalb qilish imkonini nazarda tutadi;
  
• 
  nomutanosiblik tamoyili loyiha masshtabi va uni amalga oshirish uchun ketgan energiya sarfining nomutanosibligini bildiradi.