8-маъруза. Электр энергия ишлаб чикаришнинг замонавий усуллари

8-МАЪРУЗА. ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ ИШЛАБ ЧИКАРИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ
Bo'yoq bilan sezgir bo'lgan quyosh xujayralari fotoelektrokimyoviy hujayralar bo'lib, ular keng diapazonga ega bo'lgan fotosensitiv mezopor oksidli yarim o'tkazgichlardan foydalanadilar. Ushbu hujayralar 1991 yilda Gretzel va boshqalar tomonidan ixtiro qilingan bo'lib, Gretzel hujayrasi nomini olgan.
1.DSSC ning ishlash printsipi to'rtta asosiy bosqichni o'z ichiga oladi: yorug'likni yutish, elektronni in'ektsiya qilish, tashuvchini tashish va oqimni yig'ish. Fotonlarni oqimga aylantirishda quyidagi bosqichlar amalga oshiriladi
DSSC ning ta'siri nurlanishni yutish orqali bo'yoq molekulalarida foto qo'zg'aluvchan elektronlarni hosil qilishdan boshlanadi. Keyinchalik, elektronlar metall oksidiga o'tkaziladi va shisha plastinkadagi o'tkazuvchan plyonka tomonidan to'planadi
Quyosh nuri bo'yoq bilan to'yingan elektr o'tkazuvchan shisha elektrod orqali kiradi va u erda so'riladi. Bo'yoq yorug'likni yutganda, uning molekulasidagi elektronlardan biri asosiy holatdan qo'zg'aluvchan holatga o'tadi. Bu hodisa "fotoqo'zg'alish" deb ataladi. Qo'zg'algan elektron bo'yoqdan TiO2 ning o'tkazuvchanlik zonasiga o'tadi. O'tish juda tez; faqat 10-15 soniya vaqt oladi. TiO2 da elektron TiO2 plyonkasi orqali tarqaladi, shisha elektrodga etib boradi va keyin o'tkazgichdan ikkinchi elektrodga oqib o'tadi. Bo'yoq molekulasi elektronning yo'qolishi bilan oksidlanadi. Bo'yoq molekulasining dastlabki holatiga qaytishi yodid ionidan elektron olish, uni yod molekulasiga aylantirish orqali sodir bo'ladi, u o'z navbatida qarama-qarshi elektrodga tarqaladi, undan elektron oladi va yana yodid ioniga aylanadi. Ushbu printsipga ko'ra, rangga sezgir bo'lgan quyosh batareyasi quyosh energiyasini tashqi o'tkazgich orqali oqadigan elektr tokiga aylantiradi.