8-amaliy mashg’ulot TA’LIM MAZMUNINI BELGILASH TAMOYILLARI VA MEZONLARI Reja: Ta’lim mazmunining barcha elementlarini uzluksiz ta’lim bosqichlarida jamiyat, fan, madaniyat va shaxs rivojlanish talablariga mos bo‘lish tamoyili.
Ta’lim mazmuni va tashkiliy jihatlarining yaxlitlik tamoyili.
Ta’lim mazmunini strukturalashning yaxlitlik tamoyili.
Ta’lim mazmunini insonparvarlashtirish tamoyili.
Ta’lim mazmunini fundamentallashtirish tamoyili.
Ta’lim mazmunining ketma-ketlik tamoyili.
Ta’lim mazmuning muntazamlilik tamoyili.
Ta’lim mazmunining o‘quvchilarning yosh va bilish imkoniyatlariga moslik tamoyili.
«FSMU» METODI
«FSMU» metodi munozarali masalalarni hal etishda, bahs munozaralar o‘tkazishda samarali hisoblanadi. Bu metod tinglovchi-larni o‘z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash va o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq holda bahslashishga, shu bilan bir qatorda tinglovchilarni o‘quv jarayonida egallagan bilimlarini tahlil etishga, qay darajada egallaganliklarini baholashga hamda tinglovchilarni bahslashish madaniyatiga o‘rgatadi. Odatda, ushbu metod seminar mashg‘ulotlari yakunida va o‘quv rejasi asosida biron bo‘lim yoki mavzu o‘rganib bo‘lingach qo‘llaniladi.
«FSMU» metodini qo‘llash qoidalari: – o‘qituvchi tinglovchilar bilan birga bahs mavzusini yoki muhokama etilishi kerak bo‘lgan muammoni yoki o‘rganilgan bo‘limni belgilab oladi;
– o‘qituvchi o‘quv mashg‘ulotida avval har bir tinglovchi yakka tartibda ishlashi, keyin esa kichik guruhlarda ish olib borilishi haqida tinglovchilarga ma’lumot beradi;
– mashg‘ulot davomida har bir tinglovchiga o‘z fikrini erkin holda to‘liq bayon etishi mumkin ekanligi eslatib o‘tiladi;
– har bir tinglovchiga FSMU texnologiyasining to‘rt bosqichi yozilgan qog‘ozlar tarqatiladi:
F – fikringizni bayon eting;
S – fikringizning bayoniga sabab ko‘rsating;
M – ko‘rsatgan sababingizni isbotlab misol (dalil) keltiring; U – fikringizni umumlashtiring.
Har bir tinglovchi yakka tartibda tarqatilgan qog‘ozni FSMUning to‘rt bosqichi bo‘yicha o‘z fikrlarini yozma bayon etgan holda to‘ldiradi.
– har bir tinglovchi o‘z qog‘ozlarini to‘latib bo‘lgach, o‘qituvchi ularni guruhlarga ajratish usullarining biridan foydalangan holda kichik guruhlarga bo‘lib yuboradi;
– o‘qituvchi har bir kichik guruhga FSMU texnologiyasining to‘rt bosqichi yozilgan yangi qog‘ozlarni tarqatadi;
– o‘qituvchi kichik guruhlarga har birlari yozgan qog‘ozlardagi fikr va dalillarni umumlashtirgan holda to‘rt bosqich bo‘yicha guruh uchun tarqatilgan qog‘ozga yozishlarini taklif etadi;
– kichik guruhlarda avval har bir tinglovchi o‘zi yozgan har bir bosqichdagi fikrlari bilan guruh a’zolarini tanishtirib o‘tadi. Guruh a’zolarining barcha fikrlari o‘rganilgach, kichik guruh a’zolari ularni umumlashtirishga kirishadi;
– guruh a’zolari FSMUning to‘rt bosqichini har biri bo‘yicha fikrlarini umumlashtirib, uni himoya qilishga tayyorgarlik ko‘radilar;
– fikrlarni umumlashtirish vaqtida har bir tinglovchi o‘z fikrlarini himoya etishi, isbotlashi mumkin;
– kichik guruhlar umumlashtirilgan fikrlarini himoya qiladi-lar: guruhdan bir vaqil guruhning fikrini har bir bosqich bo‘yicha alohida o‘qiydi (izoh bermagan holda). Ayrim hollarda ba’zi bo‘limlarni izohlashi mumkin;
– o‘qituvchi bildirilgan fikrlarga o‘z munosabatini bildiradi. Tarqatma materialning taxminiy nusxasi:
«FSMU» METODI (F) – fikringizni bayon eting;
(S) – fikringiz bayoniga biron sabab ko‘rsating;
(M) – ko‘rsatilgan sababni tushuntiruvchi (isbotlovchi) misol keltiring;
(U) – fikringizni umumlashtiring.