Nazorat savollari 1. Signallarni vaqt bo‘yicha diskretlash jarayonini tushuntiring?
2. Aloqa texnikasida signallarni diskretlash ahamiyatini tushuntiring.
3. Kotelnikov teoremasini tushuntiring va Kotelnikov qatori ifodasini yozib bering.
4. Kotelnikov qatoridagi sin x funktsiya xususiyatini tushuntiring.
5. Real signallarni diskretlashda xatoliklar nima sababdan hosil bo‘ladi?
6. Spektri cheklanmagan signalni diskretlash davrida, o‘rtacha kvadartik xatoni qanday baholaysiz?
7. Diskretlangan signal qanday tiklanadi?
8. Ideal past chastotali filtr deb nimaga aytiladi?
9. Radiotexnik qurilmalarni impulsli o‘tish tavsifii deb nimaga aytiladi?
10. Ideal PChF ni impuls tavsifi qanday ko‘rinishga ega?
11. Ideal va real PChF larni impuls va chastota tavsiflari ko‘rinishlari nima bilan bir-biridan farq qiladi?
12. Signalni qayta tiklash davrida sodir bo‘ladigan xatoliklar qanday sababdan hosil bo‘ladi?
13. Radiosignal qanday diskretlanadi?
14. Tasodifiy signallarni diskretlashda diskretlash qadami qanday tanlanadi?
15. Spektri f1 va f2 chastotalari oralig‘ida joylashgan uzluksiz signal diskretlanganda diskretlash qadami qanday aniqlanadi?
9-AMALIY ISHI DISKRET MODULYATSIYALANGAN SIGNALLARNI TADQIQ ETISH Nazariy qism: Real aloqa kanallarida signallar uzatilganda ularga zararli ta'sir etuvchi halaqitlar ta'sir qiladi. Buning natijasida signallar hato qabul qilinishi mumkin. Halaqit deb signallarga zararli ta'sir etuvchi har qanday turdagi elektromagnit ta'siriga aytiladi.
Uning ta'siridan signallarni to‘g‘ri qabul qilish ehtimolligi kamayadi. Xalaqitlar uchta asosiy turga bo‘linadi:
1. Fluktuasion xalaqitlar.
2. Garmonik halaqitlar (spektri bo‘yicha cheklangan xalaqitlar).
3. Impul'sli halaqitlar ( vaqt bo‘yicha cheklangan xalaqitlar).
Halaqitlarning signallarga bo‘lgan zararlari ta'sirini yo‘qotib bo‘lmaydi.
Faqatgina uni kamaytirish mumkin.
Xalaqit bilan kurashish zarur bo‘lgan joylar.
• Xalaqit xosil bo‘lgan joyda.
• Signallarning tarqalish yo‘lida.
• Signallarni qabul qilish joyda. abul qilish tomonida signallar to‘g‘risida oldin ba'zi bir ma'lumotlar
ma'lum bo‘ladi. Modulyasiya turlari, tashuvchilarning chastotasi, signalning spektr
kengligi, signalning uzatish tezligi, ammo signallarning to‘plamidan qaysi birini
kelishi oldindan noma'lum.
Aloqa tizimlarining turiga va vazifasiga qarab signallarni qabul
qilishda qo‘yidagi uchta vazifa bajarilishi mumkin:
• Signallarni bor yo‘qligini aniqlash;
• Signalni farqlash;
• Signallarni shaklini tiklash.
Qabul qilgich signalni qabul qilib uzatilishi mumkin bo‘lgan signallardan
qaysi biri yuborilganligi to‘g‘risida qaror chiqaradi.
Agarda uzatilgan va qabul qilingan signallar teng bo‘lsalar u xolda qabul
qilgich qaror chiqarishda xato qilmagan va signal to‘g‘ri qabul qilingan. Agarda
ular teng bo‘lmasalar qabul qilgich qaror chiqarishda xato yo‘l qo‘ygan va signal
noto‘g‘ri qabul qilingan. Demak qabul qilgich xalaqit ta'sirida signalni to‘g‘ri
xam noto‘g‘ri qabul qilish mumkin.
Ishdan maqsad: Amplitudasi chastotasi va fazasi diskret signal bilan modulyatsiya (manipulyatsiya) langan AMp, ChМp, FMp va NFMp (fazasi nisbatan manipulyatsiya) langan signallar vaqt va spektr diagrammalarini tadqiq etish.