79-son umumiy o’rta ta’lim maktabining Biologiya fani o’qituvchisi Lutfullayev Axliddinning,,havaskor biolog” nomli

Yiqilib qattiq shikastlanganda birinchi yordam:
-Bosh, umurtqa pog`onasi, ayniqsa bo`yin qismining shikastlanishi juda havfli. Chunki bunday jarohatdan keyin odam shol bo`lib qolishi mumkin. Shuning uchun, yordam berayotganda iloji boricha uning bosh va yelka qismini qimirlatmaslikka harakat qiling. Umurtqa pog`onasining burilishiga yo`l qo`ymang. 
Qattiq og`riqdan azob chekayotgan, lekin qimirlay olmayotgan kishining suyagi singan bo`lishi mumkin. Shu bois shikastlangan a`zoni qimirlatmang. Tibbiy yordam yetib kelguncha singan joyni to`g`ri holatda ushlab turishga harakat qiling.
-Bola og`riqqa chiday olmay hushidan ketsa, ustiga issiq narsa yoping.
Jarohat joyi ko`karsa, shishib ketsa, sochiqni sovuq suvga botirib yoki muz parchasini 15 minut bosib turing. Muz parchasini biror toza matoga o`rab ko`ying va vaqti-vaqti bilan olib qo`yib turing. Bu muolaja og`riqni kamaytiradi.