7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

4. Masala munozarali boʻlishi to‘gʻri boʻlmaydi. 
5. Jiddiy  ehtiyotkorlikning  ehtimoli  yo‘q:  masala  boʻyicha  jiddiy  o‘y  boʻlish 
imkoni  yo‘q,  chunki  qabul  qiluvchi  yuritilgan  muloqotga    javoban  kechiktirib 
boʻlmaydigan qaror qabul qilishiga to‘gʻri keladi.  
6. Jismoniy  shovqinga  moyillik:  ogʻzaki  xabarning  nutqda  jismoniy  shovqin, 
kimningdir  orada  xalaqit  berishi  yoki  shunga  oʻxshash  sabablar  tufayli  buzilish 
ehtimoli koʻproq  boʻladi. 
7. Ogʻzaki  xabarlar  yozilmas  ekan  yoki  doimiy  tasmaning  bir  qismiga 
aylantirilmas ekan, ular hech  qanday  qonuniy dalil boʻlmaydi. 
       
 
Og`zaki muloqotning ikki tomoni 
     Ogʻzaki muloqotning 2 tomoni mavjud: Jo‘natuvchi, Qabul qiluvchi.  
 Jo‘natuvchi  sifatida  ogʻzaki  nutqni  samarali  qilishning  turli  metodlari 
nimalar  ekanligi  bobning  boshqa  qismida  ta’riflangan  edi,  biroq  qabul  qiluvchi 
bahosi esa  takomillashish  uchun  ijobiy  sharh  bilan  birgalikda  sohalarni ham  oʽz 
ichiga  olishi  mumkin.  Har  qanday  vazifaning  bahosi  boʻlganidek,  soʽzlovchining 
obroʻsiga shaxsiyatiga tegadigan ijodiy tanqid taklif qilish foydali boʻladi. Ogʻzaki 
taqdimotlar uchun ogʻzaki yoki yozma baho  berishlari  uchun  qabul qiluvchilarga   
quyidagilarni taklif qilamiz: 
 Tasvirlovchi  /Tavsiflovchi  boʻling:  baho  berishdan  koʻra  soʽzlovchi  nima 
qilayotganini  kuzatganingizni  tasvirlab  bering,  masalan:  «Taqdimotingizni 

---

45 
 
yakunlashning  axmoqona  usuli  bo`ldi»dan  koʻra    «Men  yakunlovchi  fikrni 
eshitmadim» deng. 
 Boshqalardan  farqlaning.  Kelgusi  taqdimotini  yaxshilash  uchun 
soʽzlovchiga yetarli ma’lumot bering, masalan «Sizning koʻrgazmali qurollaringiz 
behuda/samarasiz»dan  koʻra,  «PowerPoint  slaydlaringizdagi  shrift  hajmini 
oshirgan boʻlardim, chunki men slaydlarni o‘qishga qiynaldim», deng. 
 Ijobiy  yondashing.  «Koʻp  qatlamli»  sharhlarda  siz  ijobiy  sharh  bilan 
boshlaysiz,    so‘ngra  takomillashtirish  uchun  taklif  kiritishlarini  soʻraysiz  va 
yakunida ijobiy sharh bilan yakunlaysiz. 
 Ijodkor  boʻling.  Soʻzlovchi  oddiygina  nimani  xato  qilganligidan  koʻra, 
takomillashtirish uchun muayyan takliflarni bering. 
 Xushmuomala boʻling. Baho berishda keskin/qo‘pol taklif yoki sharhlardan 
ko`ra,  xushmuomala  uslubdan  foydalaning,  masalan  «Men  hech  nimani  eshita 
olmadim-baland  gapiring!»  dan  ko`ra,  «Xona  ortidagilar  eshita  olishlari  uchun 
ozroq baland gapiring» deng. 
  Realist  boʻling.    Soʽzlovchi    haqiqatda  oʽzgartira  olishi  mumkin  boʻlgan 
narsalarga baho bering. Soʽzlovchiga nutq juda qisqa boʻlganligini aytish foydali 
boʻlmaydi.