73-savol Zigomitsetsimonlar sinfi

13-savol . Hujayra bosqichlari.

Mitoz bo’linish bir-biri bilan uzviy bog’liq bo’lgan to’rtta faza (profaza, metafaza, anafaza va telofaza)larni o’z boshidan kechiradi.

Hujayraning bo’linishgacha bo’lgan davri interfaza davri deb atalib, bunda hujayra yirik yadroga va quyuq sitoplazmaga ega bo’ladi, hujayra shirasi bo’lmaydi

Profaza – boshlang’ich faza bo’lib, bunda yadro xromosomalari shakllana boshlaydi, ya'ni spirallashadi. Bu fazada yadrocha yo’qoladi, yadro po’sti eriydi,

Metafaza - ikkinchi faza bo’lib, xromosomalar hujayra yadrosining markazida ekvator bo’ylab joylashadi. Har qaysi xromosoma uzunasiga o’rtasidan teng ikkiga bo’linib ikkita

Anafaza – bo’linishning uchunchi fazasi bo’lib, axromatin iplari qisqara boshlaydi. Xromatidlar qarama-qarshi joylashgan qutublarga qarab tortiladi va ular asta-sekin spirallashib yo’qola boshlaydi.

Telofaza – bo’linishning oxirgi fazasi bo’lib, yadro bo’linib bo’lgandan so’ng hujayra bo’lina boshlaydi, ikkita bir-biriga teng bo’lgan qiz hujayra hosil bo’ladi, xromosomalar ko’rinmaydi, yadrocha shakllanadi yadro membranasi hosil bo’ladi.

Meyoz (yunon. Meyozis - kamayish, ozayish) hujayraning murakkab bo’linish shakllaridan biri bo’lib, unda reduktsiya jarayoni yuz beradi. Meyoz vaqtida hujayrada xromosomalar soni ikki marta kamayadi.

Meyoz jarayonini ilk bor rus olimi Belyaev (1885 - 1888), Strasburgyer (1888) va nihoyat Flemmin (1889) tomonlaridan o’rganilganMeyoz ikki marta bo’linish jarayonidan iborat bo’lib, yadroning birinchi bo’linishi, ikkinchi bo’linishi bilan tugallanadi. Har ikki bo’linishda ham har to’rt davr (profaza, metafaza, anafaza va telofazalar) takrorlanadi. Birinchi bo’linish (reduktsion)da xromosomalarning soni ikki barobar kamayadi, ikkinchi bo’linishda xromosomalar teng ikkiga bo’linadi;