789-yil – Buyuk Karl xalq maktablarini joriy etdi.
842-yil – Normandlar Londonni bosib olib yoqib yubordilar.
843-yil – Verden shartnomasi unga ko’ra Buyuk Karl davlati o’rnida Fransiya, Germaniya, Italiya davlatlari tashkil topdi.
879-yil – Buyuk Alfred daniyaliklar bilan tinchlik sulhini tuzdi. Unga ko’ra orolning janubi-g’arbi Alfredga, shimoli-sharqi daniyaliklarga berildi, chegara London va Chechter oralig’idagi qadimgi rimliklar qurdirgan tosh yo’l bo’ldi.
907-960-yillar – U Day sulolasi.
918-1392-yillar – Koryo sulolasi (Korea). Lashkarboshi Van Gon asos solgan.
919-yil – Genrixni qirollikka saylaydilar (Germaniya) natijada Karolinglar sulolasi tugatilib, Saksoniyaliklar sulolasi hukmronligi boshlandi.
955-yil – Otton I Bavariyaning Lex daryosi bo’yidada bo’lgan jangda vengerlarni mag’lubiyatga uchratdi.
960-1279-yillar – Sun sulolasi.
962-yil – Ioann XII Otton I ga imperatorlik tojini kiydirdi.
962-1806-yillar – Muqaddas Rim Imperiyasi hukmronlik davri.
972-980-yillar – Svyatoslav vorislari o’rtasida kurash. (Kiyev Rusi) 988-yil – Vladimir ruslarni xristian diniga o’tkazgan.
M.a 2333- m.a II asr – Choson qirolligi. Asoschisi Tangun.
Xoja Sinon (1490-1588)
Kolyuchcho Salyutati (1331-1406)
Buyuki Karl (742-814)
Franchesko Petrarka (1304-1374)
Muhammad s.a.v (570-632)
Jovanni Bokachcho (1313-1375)
1405-1433 - Tarkibida 62 ta kema, 30 ming jangchisi bo’lgan harbiy kspeditsiya Zond arxipelagi, Shri Lanka va Hindistonga 7 marta yurishlar tashkil qildi.
Asparux (643-701)
Pipin Pakana (714-768)
Karl VII (1422-1461)
Yustinian I (527-565)
Fridrix I Barbarossa (1152-1190)
Bahlul Lo’diy (1451-1489)
Vladimr (980-1015)
Yaroslov (1019-1054)
Genrix II (1154-1189)
Xubilay (1259-1294)
Oleg (879-912)
Igor (912-945)
Sechjon Buyuk (1418-1450)
Dmitriy Ivanovich (1359-1389)
Mexmet II (1451-1481)
O’zbekxon (1312-1342)
Lyudovik VI (1108-1137)
Filip IV (1285-1314)
Usmon (1299-1326)
Shamsiddin Eltumish (1211-1236)
Sundiata Keyt (1230-1255)
Genrix VII Tyudor (1485-1509)
Xilperik (561-584)
Lyudovik XI (1461-1483)
Richard II (1377-1399)
Chandragupta (320-340)
Olga (945-964)
Botuxon (1236-1255)
Innokentiy III (1198-1216)
Ioann (1199-1216)
Vatslav (920-935)
Ivan Kalita (1325-1340)
Jonibek (1342-1357)
Grigoriy IX (1227-1241)
Boyazid (1389-1402)
Vladimr Manamax (1113-1125)
Usmon (644-656)
Umar (634-644)
Bonifatsiy VIII (1294-1303)
Svyatoslov (964-972)
Ali (656-661)
Abu Bakr (632-634)
815 - Bobek boshchiligidagi qo’zg’alon. Ozarbayjonda 20 yildan ortiq davom etdi. Tarixda qizil ko’ylaklilar nomini olgan, shiori - “qirq yil qul bo’lib yashagandan bir kun ozod bo’lib yashagan ma’qul ”
800 dekabr - Lev III Karlga imperatorlik tojini kiydirdi.
1212 - Innokentiy II Barbarossaning unitilgan 18 yoshli nabirasini dastlab german kniyazlari qirol deb tan olinishiga erishadi .
1215 bahor - Baronlar ritsarlar va shaharliklar ko’magida isyon ko’tarishdi. Qirol “Buyuk ozodlik xartiyasini” nomini olgan hujjatni imzolashga majbur bo’ldi. Uning asosiy moddalari baronlar va ruhoniyalar manfatini ifodalagan. 1-Qirol cherkovning erkin saylovlariga rioya qilishini,2- vassallardan odatdagidan ko’p to’lovlar olmaslikni,3- baronlarni qamamaslik,4-baronlarni mol-mulkidan mahrum etmaslik shrtlarini q-q. (63 mod)
1314 - Buyuk magistr o’limga mahkum etiladi. Uning o’limidan 1 oy o’tib papa,10 oydan so’ng Filip IV vafot etadilar.
1380 - Angliya qiroli Richard II qo’shimcha jon solig’ini 3 barobar oshirdi.
1380 sntabr - Dmitriy Ivanovich Oltin O’rda tumanboshisi Mamay boshchiligidagi qo’shin ustidan g’alaba qozondi.G’alaba sharafiga Donskoy faxriy nomini oldi.
1415 kuz - ingilizlar Normandiyaga qo’shin tushurishdi , Azenkur jangi. Angliya Fransiya qo’shinlarini tor- mor etdi mamlakatning yarmi ingilizlar qo’liga o’tdi.
1483 -manbalarda yozilishicha savdogarlar Yaponiyadan 67 ming dona qilich olib ketganlar.
1324 - Muso I Makkaga haj safar uyushtiradi. 8 minh jangchi, 500 ta qul, 10-12 to’nna oltin.
1096-1099 - 1-salib yurishi.
1147-1149 - 2-salib yurishi.
1189-1192 - 3-salib yurishi.
1202-1204 - 4-salib yurishi.
1204 - 4-salib yurishi qatnashchilari hisoblangan ritsarlar Konstantinopolga hujum boshlaydi. Yigirma minglik qo’shin yarim miliyonliaholisi bo’lgan shaharni b.o.
1242 5-aprel - Chud ko’lida bo’lib o’tagan jang (Muz jangi) Aleksandr Nvskiy bosh rus qo’shinlari nmis risarlari ustidan porloq g’alabaga erishdi.
1269-1270 - 8-salib yurishi.
1453 29-may - Usmonlilar sulolasi Konstantinopolni b.o va jangda Vizatiyaning so’nggi imperatori halok bo’ldi. Usmonlilar shasharni Istanbul deb nom berishdi.
1431 30-may - Janna d’Ark Ruan shahri maydonida gulxanda yondirildi.
TARIXIY SHAXSLAR
Shopur II (309-379).
Pero’z (459-484)
Kubod (488-531).
Anushervon (531-579)
To’ng Yabg’u (618-630).
Muoviya I (661-680)
Tug’shoda (692-724.
G’urak (710-737)
Narshaxiy (899-959).
Umar ibn abdulaziz (717-719)
Nasr ibn Sayyor (738-748).
Marvon II (744-750)
Abul Abbos Saffoh (750-754).
Mazdak (470-529)
Horun ar Rashid (786-809)
Abul Abbos Abdulloh (830-844)
Yoqub ibn Lays (873-879)
Amir ibn Lays (879-900)
Mutazid (892-902)
Nasr II (914-943)
Nuh (943-954)
Nuh II (976-997)
Sobuqtegin (977-997)
Mahmud G’aznaviy (997-1030)
Masud G’aznaviy (1030-1040)
Qudbiddin Mahmud (1097-1127)
Otsiz (1127-1156)
Elarslon (1156-1172)
Sulton shoh Mahmud (1172)
Takash (1172-1200)
Alovuddin Muhammad (1200-1220)
Al Xorazimiy (783-850)
Mamun (813-833)
Ahmad al Farg’oniy (797-865)
Imom al Buxoriy (810-870)
Termiziy (824-894)
Motrudiy (870-944)
Abu Nasr ibn Iroq (X-1034)
Hammor (991-1048)
Abu Sahl Masihiy(970-1011)
Beruniy (973-1048)
Ibn Sino (980-1037)
Abu Bakr ar Roziy (865-925)
Najmiddin Kubro (1145-1221)
Temuchin (1155-1227)
Kebek (1318-1326)
Jaloliddin Rumiy (1207-1273)
Sadiy Sheroziy (1219-1293)
Amir Xusrav Dehlaviy (1253-1325)
Amir Temur (1336-1405)
Karl VI (1380-1422)
Genrix IV (1399-1413)
Ulug’bek (1394-1449)
Sulton Ahmad (1469-1494)
Sulton Mahmud (1494-1495)
Sulton Ali (1498-1500)
Lutfiy (1366-1465)
Volter (1694-1778)
Mirali Tabriziy (1330-1404)
Sultonali Mashhadiy (1432-1520)
Mirxond ( 1438-1498 )
Xondamir ( 1475-1535)
Kamoliddin Behzod ( 1455-1536)
1075-1144 -Zamaxshariy yashagan yillar.
1123 -Burhonuddin al-Marg’inoniy Rishtonda (Fargona vod) tug’uldi.
1318 -Bahouddin Naqshband Buxoro yaqinida qasri hinduvonda tug’uldi.
873 -Abu Nasr Farobiy aris suvining sirdaryoga quyulishda Farob qishlog’ida tug’ilgan.
