7-mavzu: tarixiy jarayonda jamiyatning madaniy va ma’naviy qadriyatlari. Jamiyat va tarix falsafasi. Reja

Ижтимоий муносабатларнинг амал қилиш жараёнида одамларни уюштиришнинг тарихий шакллари — оила, давлат, жамоа (қишлоқ, шахар) вужудга келган. Одамлар ўртасида амал қиладиган ахлоқий, диний, илмий, фалсафий, хуқуқий, иктисодий, мафкуравий каби муносабатларнинг барчаси бир сўз билан ижтимоий муносабатлар дейилади. Ижтимоий уюшмалар кишиларнинг моддий ва маънавий эхтиёжларини қолдиришга ёрдам беради. Улар мохиятан инсон ва жамият мавжудлигининг зарур шарти хисобланади. Масалан, оила, давлат, таълим-тарбия, махалла, Ватан каби қадриятларсиз инсон ва жамият ўз мохиятини йўқотади.

Инсоннинг моддий эхтиёжлари
транспорт воситалари
озиқ-овқатлар
ўзини ҳимоялаш
уй-жой
кийим-кечак
кабилардан иборатдир
зурриёт қолдириш
Инсоннинг маънавий эхтиёжларга
донишмандликка интилиш
оламни билиш
санъат
ўзликни англаш
дунёқараш
билим
мафкура
Ғоя
маънавий камолот
гўзаллик
йўлидаги интилишлар киради
Жамиятнинг моддий хаётига куйидагилар киради:
озиқ-овқат, кийим-кечак, турар-жой, ёқилғи, коммуникация воситалари
моддий неъматлар ишлаб чиқариш, тақсимлаш, айирбошлаш ва истеъмол қилиш
кишиларнинг яшаши, шахс сифатида камол топиши учун зарур бўлган иқтисодий шарт-шароитлар
ишлаб чикариш жараёнида кишилар ўртасида амал қиладиган иктисодий муносабатлар мажмуи
моддий бойликлар, табиий захиралар
Жамиятнинг маънавий хаётига
таълимотлар
оламни тушуниш
мафкура
жамият ва инсон тўғрисидаги қарашлар
назариялар
Ғоялар
ижтимоий онг шакллари
таълим-тарбия
маданият
ахборот воситалари
илм-фан муассасалари

Жамият ва оила. Жамият ва оила мохиятан бир-бири билан узвий боғлик. Оилада жамиятнинг туб мохияти ўз аксини топади. Шу маънода, оилани кичик жамият дейиш мумкин. Хар бир жамият аъзоси оила бағрида вояга етади, ижтимоий муносабатларни ўзлаштиради ва инсоний фазилатларни намоён этади. Баркамол инсонни шакллантириш, уни хаётга, мехнатга тайёрлаш оиланинг мукаддас вазифасидир. Оилани мустахкамлаш жамият баркарорлиги ва кудратининг мухим шартидир. Шу боисдан хам давлат оилани ўз химоясига олади.