7 mavzu. Sо‘rg‘ichlilar (Trematoda). Orthonectida, Dicemida va Nemertea tiplari

Jinsiy organlari 
– Gijjalarning jinsiy organlarini faqatgina “o‘rta” proglatidlarda 
ko‘rish mumkin. 
Urug‘ yo‘li 
bilan 
tuxum yo‘li 
ootipda birlashadi, ootip bachadonga 
ochiladi. Shu xilda tuzilgan jinsiy organlar har bir o‘rtacha proglatidda alohida 
bo‘lib, gijjalar jinsiy organlarining naqadar ko‘p va kuchli rivojlanganini ko‘rsatadi. 
 
Rivojlanishi va tarqalishi 
- Gijja tuxumining rivojlanishi proglatiddagi 
bachadonda boshlanib, natijada 
6
tirnoqli 
onkosfera 
lichinkasi yetishadi. Lekin 
uning so‘nggi rivojlanishi 
oraliq xo‘jayin – qora mollarning 
tanasida kechadi. 
Odamning ahlati bilan tashqariga chiqqan – yetilgan proglatidlar ichidagi tuxumlar 
tuproq yoki xashakka ilashib molning hazm organlariga o‘tadi va ichakda tuxum 
qopqoqchasi ochilib undan 
onkosferа
ochilib chiqadi. Onkosferalar tirnoqchalari 

---

yordamida ichak devorlarini teshib qonga o‘tadi va qon oqimi orqali molning bosh, 
ko‘krak muskullari orasiga kelib to‘xtaydi (tuxum boshqa odam yoki hayvonga o‘tsa 
rivojlanmaydi). Bu yerda onkosfera tirnoqchalari yo’qoladi kattaligi moshga 
keladigan pufakcha 
“finna”
ga aylanadi. Finna devori ichida (suyuqlik bilan to‘lgan) 
4 ta so‘rg‘ichli bosh yetishadi. Bu bo‘lg‘usi gijjaning boshidir. Mana shunday 
finnalar saqlovchi mol go‘shti 
“finnoz go‘sht”
yaxshi pishirilmasdan iste’mol 
qilinsa odamga yuqadi. Odam oshqozoni, ichagida finnadan boshcha va bo‘yin 
chiqib, 
15-20
kunda voyaga yetadi va katta gijjaga aylanadi.