7-Mavzu. Kreditga layoqatlik tahlili

Download 308,52 Kb.

bet	10/20
Sana	24.03.2022
Hajmi	308,52 Kb.
	#507530

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 20

Bog'liq
Kreditga layoqatlik tahlilining mazmuni, maqsadi va vazifalari

-jadval

Aktiv moddalar tarkiblanishi
Passiv moddalar tarkiblanishi
№	Tarkib	Db	Do	№	Tarkib		Db	Do
A1	Doimiy harakatdagi	289 412	629149	P1	To‘lov	muddati	762 075	1 893 768
	aktivlar				kelgan majburiyatlar


A2	Tez	pulga	503 388	1 566 042	P2	Qisqa	muddatli	14 793		8 878
	aylanadigan					majburiyatlar
	aktivlar
A3	Sekin	pulga	2 185 621	9488499	P3	Uzoq	muddatli	4 675 490		12 250 010
	aylanadigan					majburiyatlar
	aktivlar
A4	Qiyin	pulga	10 219 731	12 593 199	P4	Doimiy passivlar			7 745 794		10 124 233
	aylanadigan
	aktivlar
∑A	Aktiv jami		13 198 152	24 276 889	∑P	Passiv jami			13 198 152		24 276 889

A1-Pul mablag‘lari, qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilmalar

A2-Debitorlik majburiyatlari (12 oy davomida pulga aylanuvchi)

269
A3-Ishlab chiqarish zaxiralari, kelgusi davr xarajatlari, kechiktirilgan xarajatlar (12 oydan oshuvchi debitorlik majburiyatlari)

Balans likvidligi shartlari: A1 > P1;A2 > P2; A3 > P3; A4 < P4 Balans likvidligi bo‘yicha bank amaliyotida joriy, tez va mutloq likvidlilik
ko‘rsatkichlari aniqlanadi va davriy baholanadi.

-jadval

Likvidlikning birinchi elementi va uning o‘zgarishlari

№	Tarkib			Db	Do	Farqi +,-	O‘sishi,%
A1	Doimiy xarakatdagi aktivlar			289 412	629149	339 739	218
P1	To‘lov	muddati	kelgan	762 075	1 893 768	1 131 693	248.4
	majburiyatlar
	Mablag‘lar	ortiqchaligi,		-472 663	-1 264 619	-791 954	267.7
	etishmovchiligi(A1-P1)

Xulosa: doimiy xarakatdagi aktivlarning to‘lov muddati kelgan majburiyatlarni qoplashga etishmovchiligi kuzatilgan. Davr boshidagi etishmovchilik 1 264 619 ming so‘mni, davr oxiriga kelib 791 954 ming so‘mni tashkil etgan.

-jadval

Likvidlikning ikkinchi elementi va uning o‘zgarishlari

№	Tarkib			Db		Do		Farqi		O‘sishi
A2	Tez pulga aylanadigan aktivlar			503 388		1 566 042		1 062 654		311.3
P2	Qisqa muddatli majburiyatlar			14 793		8 878		5 915		60.0
	Mablag‘lar	ortiqchaligi,	488 595		1 557 164		1 068 569		318.7
	etishmovchiligi(A2-P2)

Xulosa: tez pulga aylanadigan aktivlar (debitorlik majburiyatlari)ning qiqsa muddatli majburiyatlar (qisa muddatli kreditlar va qarzlar)ni qoplashga etarligi taminlangan. Davr boshidagi ortiqchalik 1 557 164 ming so‘mni, davr oxiridagi holat 1 068 569 ming so‘mni tashkil etgan.

-jadval

Likvidlikning uchinchi elementi va uning o‘zgarishlari

№	Tarkib			Db		Do		Farqi		O‘sishi
A3	Sekin pulga aylanadigan aktivlar			2 185 621		9488499		7 302 878		334.1
P3	Uzoq muddatli majburiyatlar			4 675 490		12 250 010		7 574 520		162.0
	Mablag‘lar	ortiqchaligi,	-2 489 869		-2 761 511		271642		110.90
	etishmovchiligi (A3-P3)

Xulosa: sekin pulga aylanadigan aktivlar (tovar moddiy zaxiralar)ning uzoq muddatli majburiyatlar (uzoq muddatli kreditlar va qarzlar)ni qoplashga davr boshida (-2 489 869 ming so‘m) va davr oxirida (-2761 511 ming so‘m) etishmovchiligi kuzatilgan

-jadval

Likvidlikning uchinchi elementi va uning o‘zgarishlari

№	Tarkib		Db	Do	Farqi	O‘sishi
A4	Qiyin pulga aylanadigan aktivlar		10 219 731	12 593 199	2 373 468	123.2
P4	Doimiy passivlar		7 745 794	10 124 233	2 378 439	130.7
	Mablag‘lar	manbasining		-2 468 966	4 971	99.8

270

	ortiqchaligi, etishmovchiligi (P4-	-2 473 937
	A4)

Xulosa: qiyin pulga aylanadigan aktivlar (uzoq muddatli aktivlar) summasidan doimiy passivlar (o‘z mablag‘lari manbaasi) o‘rtasidagi farqlanish, davr boshida -2 473 937 ming so‘mni, davr oxirida – 2 468 966 ming so‘mni tashkil qilgan.

-jadval

Korxona likvidlilik ko‘rsatkichlari va ularni hisoblash tartibi

Korxonaning likvidlilik koeffitsientlari	Aniqlash tartibi	Me’yorlari
Joriy likvidlilik koeffitsienti (Kjl):	A1+A2+A3/P1+P2	K_tl> 2
korxonaning joriy majburiyatlarini qoplay olish imkoniyatini
ko‘rsatadi.
Tez likvidlilik koeffitsienti(Ktl):	A1+A2/P1+P2	K_bl> 0,7
korxonaning tez likvidlilik aktivlari joriy majburiyatlarini
qoplay olish imkoniyatini ko‘rsatadi.
Mutloq likvidlilik koeffitsienti (Kml):	A1/P1+P2	K_abl> 0,2
Korxonaning pul mablag‘lari joriy majburiyatlarini qoplay
olish imkoniyatini ko‘rsatadi.

Kompleks tahlilning keyingi muhim qatori bu aktivlarning aylanish darajasiga baho berishga ya’ni, korxonaning ish aktivligini o‘rganishga qaratiladi. Aylanish ko‘rsatkichlari korxonaning o‘z mablag‘laridan foydalanish samaradorligini ko‘rsatadi. Korxona aktivlarining har bir turlari bo‘yicha aylanish turlari yuqori bo‘lsa, shunga mos ravishda kreditga layoqatligi va ulardan foydalanish samaradorligi ham yuqori bo‘ladi.

Amaliyotda kreditga layoqatliligini baholashda qo‘yidagi koeffitsientlardan foydalanaladi: korxonaning joriy aktivlari aylanish ko‘rsatkichlari; korxonaning debitorlik qarzlari ko‘rsatkichlari; korxonaning kreditorlik qarzlari ko‘rsatkichlari; tovar moddiy zahiralari aylanuvchanligi.

Korxonaning joriy aktivlari aylanish koeffitsienti(Kak) – aktivlardan foydalanish samaradorligini va aylanish tezligini ko‘rsatadi.

Kak=MST (010 satr 2-shakl)/joriy aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati (Ayb+Ayo/2 1-shakl 400, 780 satr)
Korxona debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsienti (Kdm)– debitorlik qarzlari aylanishi tezligini va davrini ifodalaydi.
Kdm= MST (010 satr 2-shakl)/Debitorlik majburiyatlari o‘rtacha yillik qiymati (Dmdb+Dmdo/2)
Korxona kreditorlik qarzlari aylanish koeffitsienti (Kkm)– kreditorlik qarzlarining aylanish tezligini va davrini ifodalaydi.
Kkm= MST (010 satr 2-shakl)/Kreditorlik majburiyatlari o‘rtacha
yillik qiymati (Kmdb+Kmdo/2)

271
Korxona tovar-moddiy zahiralari aylanishi koeffitsienti (Ktmz)–Tovar- moddiy zahiralaridan foydalanish natijaviyligini ifodalaydi.

Ktmz= MST (010 satr 2-shakl)/Tovar moddiy zaxiralar o‘rtacha yillik qiymati (Tmzb+Tmzo/2)
Korxona faoliyati natijaviyligiga rentabellik ko‘rsatkichlari yordamida baho beriladi. Rentabellik ko‘rsatkichlarining yuqori bo‘lishi, uning natijasida yuqori foyda hisobidan har hil ko‘rinishdagi aktivlarni sotib olish imkoniyati yuzaga keladi. Quyidagi eng muhim rentabellik koeffitsientlarini keltirib o‘tamiz: joriy aktivlar rentabellik ko‘rsatkichi (Kja;ROA); xususiy kapital rentabellik ko‘rsatkichlari(Kxk; ROE); sotish rentabellik ko‘rsatkichi(Ks; ROS).

Joriy aktivlar rentabelligi (Kja;ROA) har bir so‘mlik aktivlar summasiga to‘g‘ri keladigan sof foyda summani ifoda etadi.

Kja; ROA =Sof foyda (270-satr 2-shakl)/Joriy aktivlar (390 satr,1- shakl)

Xususiy kapital rentabelligi ko‘rsatkichlari (Kxk; ROE) har bir so‘mlik korxona xususiy kapitaliga to‘g‘ri keladigan sof foyda summasini aks ettiradi.

(Kxk; ROE)=Sof foyda (270-satr 2-shakl)/Xususiy kapital (480-460-470
satr,1-shakl)

Sotish rentabellik ko‘rsatkichi (Ks; ROS) har bir so‘mlik tushumga to‘g‘ri keladigan yalpi foyda summasini aks ettiradi.

(Ks; ROS).=YAlpi foyda (030 satr, 2-shakl) / mahsulot sotishdan sof
tushum (010 satr, 2-shakl)

Moliyaviy barqarorlik ko‘rsatkichlari tahlili korxona moliyaviy mustaqil yoki qaramliligini ifodalaydi. Mablag‘lar tarkibida qarz mablag‘lari ulushi yuqori bo‘lishi, moliyaviy barqarorlik pasayishiga olib keladi.

Korxonaning kreditga layoqatligini baholashda foydalaniladigan asosiy ko‘rsatkichlar qo‘yidagilar:mustaqillik koeffitsienti; qarz va o‘z mablag‘lari o‘rtasidagi nisbat koeffitsienti; xususiy kapital xarakatchanlik koeffitsienti.

Mustaqillik koeffitsienti(Kmus) – jami mol-mulk qiymatida xususiy kapital ulushini ko‘rsatadi. Ushbu koeffitsientning 0,5 dan yuqori bo‘lishi korxonaning moliyaviy barqarorligini 0,5 dan past bo‘lishi moliyaviy qaramligini bildiradi.

Kmus = Xususiy kapital ((480-460-470) satr, 1-shakl) / jami mol mulk qiymati (780 satr, 1-shakl)

Qarz va o‘z mablag‘lari o‘rtasidagi nisbat koeffitsienti(Kqo‘mn) – xususiy kapital va qarz mablag‘lari o‘rtasidagi nisbatni ko‘rsatadi.

Kqo‘mn = Majburiyatlar (770 star, 1-shakl) / Xususiy kapital (480-460-470)
satr, 1-shakl)

Xususiy kapital xarakatchanlik koeffitsienti (Kxkx) – xususiy kapital tarkibida o‘z oborot mablag‘lar ulushini ko‘rsatadi. Bu koeffitsient normativi

K_xkxk> 0,2 yuqori bo‘lish kerak.
272
Kqo‘mn = O‘z oborot mablag‘lari ((480+570+580-130) satr, 1-shakl) / Xususiy kapital (480-460-470)satr, 1-shakl)

-jadval

Download 308,52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: