7-Мавзу. Жамият ва оила фалсафаси. Тдиу ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси доценти, Дилмурод Эрназаров

Жамиятнинг маънавий ҳаётига қуйидагилар киради:

• Оламни тушуниш;
• Инсон ва жамият тўғрисидаги қарашлар, назариялар, таълимотлар;
• Ғоя ва мафкуралар;
• Ижтимоий онг шакллари;
• Таълим-тарбия, ахборот воситалари;
• Маданият, илм-фан муассасалари;

Жамият ҳаётининг асосий соҳалари:
Иқтисодий соҳа
Ижтимоий соҳа
Сиёсий соҳа
Маънавий соҳа

Жамият ҳаётининг асосий соҳалари:

1. Жамият иқтисодий ҳаётининг асосини моддий ишлаб чиқариш ташкил этади.
2. Жамият ижтимоий ҳаётининг асосини ижтимоий бирликлар ташкил этади
3. Жамият сиёсий ҳаётининг асосини давлат ташкил этади

4. Жамият маънавий ҳаётининг асосини кишиларнинг хилма-хил қарашлари ва ижтимоий онг ташкил этади.
Жамият ҳаётида барқарорлик ва беқарорлик:
Барқарорлик – жамият тараққиётининг тадрижий ривожланиши, ижтимоий тизимнинг муайян даражадаги бир текис фаолият кўрсатиш имкониятидир.
Беқарорлик– ички ва ташқи жараён ва таҳдидлар натижасида вужудга келувчи, бир текис тараққиётнинг издан чиқишидир. Жамият барқарорлигининг издан чиқиши кишилар психологиясидаги салбий ўзгаришларда, қонунларнинг ишламаслигида, лоқайдликнинг кучайиши ва турли жиноий гуруҳларнинг кўпайишида, давлат идораларининг бошқарув қобилияти кучсизланишида ўз ифодасини топади
Фуқаролик жамияти тушунчаси
Фуқаролик жамияти – Кишиларнинг юксак ахлоқий, сиёсий ва ҳуқуқий маданиятига асосланадиган демократик жамият тараққиётининг юқори босқичидир.
Фуқаролик жамияти тушунчаси
Фуқаролик жамиятида мулкчилик шаклларининг хилма-хиллиги, тадбиркорликнинг эркинлиги, ахборот эркинлиги, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг даҳлсизлиги, қонун устуворлиги муҳим ҳисобланади.

1. Тарих фалсафаси – бу фалсафанинг тарихий жараён мазмуни, унинг қонуниятлари ва асосий йўналишларини тушунтириш билан шуғулланувчи, шунингдек уни билиш методларини асословчи бўлими. Қуйидагилар тарих фалсафасининг таркибий қисмлари ҳисобланади: тарих фалсафаси онтологияси, тарих фалсафаси гносеологияси, тарих фалсафаси тарихи, тарих фалсафаси антропологияси. Тарих фалсафасининг дунёқарашга доир, назарий, методологик ва прогностик функциялари фарқланади.

• 1. Тарих фалсафаси – бу фалсафанинг тарихий жараён мазмуни, унинг қонуниятлари ва асосий йўналишларини тушунтириш билан шуғулланувчи, шунингдек уни билиш методларини асословчи бўлими. Қуйидагилар тарих фалсафасининг таркибий қисмлари ҳисобланади: тарих фалсафаси онтологияси, тарих фалсафаси гносеологияси, тарих фалсафаси тарихи, тарих фалсафаси антропологияси. Тарих фалсафасининг дунёқарашга доир, назарий, методологик ва прогностик функциялари фарқланади.
• 2. Тарих фалсафасининг ҳозирги концепциялари орасида гносеологик йўналиш (танқидий тарих фалсафаси), онтологик концепция, аксиологик концепция, тарихнинг технократик концепциялари алоҳида ўрин эгаллайди.
• 3. Формацион ва цивилизацион ёндашувлар тарихий жараён йўналишини айниқса тўлиқ ва теран акс эттиради. Айрим тадқиқотчилар кўрсатилган ёндашувларга мувофиқ монадага доир ёндашувни тахмин қиладилар.

• • анъанавий (аграр) жамият;
• • индустриал (саноат) жамияти;
• • постиндустриал (супериндустриал, информацион, технотроник ва бошқа) жамият.