7-Мавзу. Даромад самараси ва алмаштириш самараси

НЕЪМАТЛАР НАРХИНИ ЎЗГАРИШИ

• НЕЪМАТЛАР НАРХИНИ НИСБИЙ ЎЗГАРИШИ

• ХАРИД ҚУВВАТИНИ ЎЗГАРИШИ

• НЕЪМАТНИ ИСТЕЪМОЛ ҚИЛИШ ҲАЖМИНИ ЎЗГАРИШИ

• ИСТЕЪМОЛЧИ ДАРОМАДИНИ
• ЎЗГАРИШИ

• ИСТЕЪМОЛ ТАРКИБИНИ ЎЗГАРИШИ

• ИСТЕЪМОЛ ҲАЖМИНИ
• ЎЗГАРИШИ

• АЛМАШТИРИШ САМАРАСИ

• ДАРОМАД САМАРАСИ

• ТАЛАБ ЎЗГАРИШИГА ТАЪСИР КЎРСАТИШ

• 4. Товарлар ва хизматларнинг ўзаро ўрин босиши ва бир-бирини тўлдириш.

• Товарлар ва хизматларнинг истеъмолчилар эҳтиёжларини биргаликда (комплекс) қондириш хусусияти уларнинг ўзаро бир-бирини тўлдириши билан боғлиқ. Ўзаро тўлдирувчи товарларга автомобиль ва бензин, ручка ва қоғоз, стол ва стул мисол бўлади. Уларни комплиментар товарлар деб аташ ҳам мумкин.
• Тўлдирувчи товарлардан бирининг нархи пасайиши иккинчи товарга бўлган талабнинг ошишига олиб келади ёки аксинча. Бундан келиб чиқадики, тўлдирувчи товарлардан бирининг нархи ва иккинчисига бўлган талаб миқдори ўртасида тескари боғликлик мавжуд. Бу боғлиқликни кесишган талаб эластиклиги формуласи орқали ҳисоблаш мумкин. Бунда эластиклик коэффиценти манфий ишора олади
• Товарлар ва хизматларнинг бирини-бири ҳисобидан эҳтиёжларни қондириш хусусияти уларнинг ўрин боса олишидан келиб чиқади. Унга мисол сифатида мол ва қўй гўшти, ҳаво, темир йўл транспорт ва автомобил транспортини келтириш мумкин. Ўзаро ўрин босувчи товарларни субститут-товарлар деб аташ ҳам мумкин.
• Ўрин босар товарлардан бирининг нархини ўсиши иккинчи товарга бўлган талабнинг ошишига олиб келади ёки аксинча. Бундан келиб чиқадики, ўринбосар товарлардан бирининг нархи ва иккинчисига бўлган талаб миқдори ўртасида тўғри боғликлик мавжуд. Бу боғлиқликни кесишган талаб эластиклиги формуласи орқали ҳисоблаш мумкин. Бунда эластиклик коэффиценти мусбат ишора олади.

• ХАРИД ҚУВВАТИ

• НОМИНАЛ ДАРОМАД (IN)

• РЕАЛ ДАРОМАД (IR)

• ХАРИД ЭТИЛАДИГАН ТОВАР
• ВА ХИЗМАТЛАР ТЎПЛАМИ

• ТАСАРРУФДАГИ ДАРОМАД

• ТОВАРЛАР ВА ХИЗМАТЛАР НАРХЛАРИНИ ЎЗГАРИШИ

• НАРХЛАР ИНДЕКСИ (IP)

• Базис даврдаги истеъмол савати жорий қийматини базис даврдаги истеъмол саватини базис давридаги қийматига нисбати

• IP L =  P1X0 /  P0X0

• ИСТЕЪМОЛЧИ ДАРОМАДИ

• ЛАСПЕЙРЕС ИНДЕКСИ

• ПААШЕ ИНДЕКСИ

• ФИШЕР ИНДЕКСИ

• Жорий даврдаги истеъмол савати жорий қийматини жорий даврдаги истеъмол саватини базис давридаги қийматига нисбати

• IP P =  P1X1 /  P0X1

• IP F =  IP L IP P

Истеъмолчи даромадининг 240 000 сўмини сариёғ ва гўшт истеъмол қилишга сарфлайди. 1 кг сариёғ 30 000 сўм, 1 кг гўшт 40 000 сўм бўлсин. Истеъмолчининг X ва Y товарлар истеъмол қилишдан оладиган умумий нафлилик даражаси TU (x,y)=2XY функция орқали ифодаланган. Бунда: Х-сариёғ миқдори; Y-гўшт миқдори. Гўшт нархи 30 000 сўмга тушди. Алмаштириш самараси, даромад самараси ва умумий самарани ҳисобланг.

• МАСАЛА:

Эътиборингиз учун раҳмат!