7-lekciya IoT texnologiyasinin keleshekli infokommunikaciyaliq texnologiyalar menen oz-ara baylanisi. Joba

Bulitli esaplaw (Cloud Computing)
Internet buyimlari «ulken magliwmatlar»di payda etiwi sebepli, olardi qaysi jerde saqlaw kerek ham ne menen qayta islew kerek? degen tabiyiy soraw tuwiladi. Bul sorawdin juwabi - keleshekli infokommunikaciyaliq texnologiya - bulitli esaplaw (CC, Cloud Computing) esaplanadi. Bulitli esaplaw jeke infrastruktura ornina global tarmaqta magliwmatlardi saqlaw ham qayta islew ushin xizmetler ham resurslardi kireyge beriwdi kozde tutadi. CC sistemalari bes tiykargi xarakteristikalarga iye boliwi kerek: talap boyinsha oz-ozine xizmet korsetiw, tarmaqqa ken polosali jalganiw, resurslardi birlestiriw, tez qayta sazlaw yaki keneytiw mumkinshiligi barligi ham olshemli xizmet korsetiw.
Bulitli infrastrukturani («bulitlar» dep ataliwshi) quriwdin tort modeli bar:

1. 
   Jeke bulit (angl. private cloud) - belgili bir karxananin bir neshe tutiniwshilarinin (maselen, bir sholkemnin bolimleri), qariydarlarinin hamde basqa kishi bolimlerdin (podryadchik) paydalaniwi ushin arnalgan infrastruktura esaplanadi. Jeke bulit sholkemnin ozi yaki ushinshi tarepten (yaki olardin qanday da bir kombinaciyasinan) iyelik etiliwi, basqariliwi ham ekspluataciya qiliniwi mumkin hamde ol fizkaliq tarepten iyesinin yurisdikciyasi ishinde de, sirtinda da boliwi mumkin.
   
2. 
   Uliwmaliq bulit (angl. public cloud) - bul ken jamaatshilik tarepinen erkin paydalaniw ushin arnalgan infrastruktura esaplanadi. Uliwmaliq bulit kommerciyaliq, ilimiy ham mamleketlik sholkemler tarepinen iyelik etiliwi, basqariliwi ham ekspluataciya qiliniwi mumkin (yaki olardin qanday da bir kombinaciyasinan). Uliwmaliq bulit fizkaliq tarepten iyelik qiliwshi - xizmet korsetiwshi yurisdikciyasinda boladi.
   
3. 
   Gibridli bulit (angl. hybrid cloud) - bul unikal obekt bolip qaliwshi, biraq standartlastirilgan yaki jeke magliwmatlar uzatiw texnologiyalari ham bagdarlamalari menen oz-ara baylanisqan eki yaki onnan artiq har turli bulitli infrastrukturalardin (jeke, uliwmaliq yaki jamiyetlik) kombinaciyasi esaplanadi.
   
4. 
   Jamaatshilik buliti (ingl. community cloud) - bul belgili bir sholkemnin uliwma maqsetlerge iye bolgan (maselen, missiyalar, qawipsizlik talaplari, siyasat ham turli talaplarga say keliw) tutiniwshilar jamaati tarepinen paydalaniwga arnalgan infrastrukturanin turi bolip esaplanadi. Jamaatshilik buliti bir yaki onnan kop jamaat sholkemleri yaki ushinshi tarepten (yaki olardin qanday da bir kombinaciyasinan) birgelikte iyelik etiliwi, basqariliwi ham ekspluataciya qiliniwi mumkin ham ol fizkaliq tarepten iyesinin yurisdikciyasi ishinde de, sirtinda da boliwi mumkin.
   

Xaas penen (xızmet retinde X) dep atalǵan túrli SS penen xızmetlerin ush tiykarǵı klasqa tiyisli bolıwı múmkin (forma. 1. 18):
- " infrastruktura, as penena Service" (IaaS, Infrastructure as penenA Service) - serverler kúshin hám maǵlıwmatlardı qayta islew orayları (maǵlıwmatlar orayı ) saqlaw sistemalarınıń múmkinshiliklerin kireyge alıw ;
- " programmalıq támiynat, as penena Service" (SaaS, Software as penenA Service) - " bultdan" isleytuǵın programmalıq támiynattı (programmalıq támiynattı ) kireyge alıw ;
- " platforma, xızmet retinde" (PaaS, xızmet retinde platforma) - kollektiv yamasa individual islep shıǵıwshılar ushın rawajlanıw platformasini kireyge alıw.
Basqa barlıq SS penensistemaları xızmetlerin (mısalı, BPaaS-" biznes procesi, xızmet sıyaqlı " yamasa vSaaS penen- " video qadaǵalawı, xızmet retinde"), joqarıda kórsetilgen ush bultlı xızmet klasına tiyisli bolıwı múmkin.

1.18-súwret. Bultlı esaplaw xızmetlerin klassları

Texnologiyaları menen islew ushın siz Sisli esap -kitaplardan (rayon esaplaw ) paydalanıwıńız múmkin. " Rayon" astında " bult" dıń erga jaqınlasıwın ańlatadı, bul halda " rayon" — bul ámeldegi bolmaǵan biyikliklerde emes, bálki átirapımızda jaylasqan bult xızmetleriniń bir túri. Basqasha aytqanda, Fog Computing alternativ emes, bálki Cloud Computing-ga qosımsha bolıp, olardıń birgeliktegi háreketleri (mısalı, analitik programmanı orınlaw ) júzege keliwi múmkin jáne bul halda Cloud Fog xızmetin usınıs etedi.

Tumanlı esaplaw bultlı esap -kitaplardı toldıradı hám támiyinleydi, sanalı buyımlardıń óz-ara tásiri hám bultlı maǵlıwmatlar bazası úsh dárejeli ierarxik dúzılıw formasında. Joqarı dárejedegi mińlaǵan bultlı maǵlıwmatlar bazası saldamlı, mısalı, analitik, programmalıq IoT qosımshaların orınlaw ushın zárúr bolǵan resursların usınıs etedi. Tómendegi dáreje " Fog Computing" dıń " razvedkasi" ni óz ishine alǵan on mińlaǵan tarqalǵan Oraylıq razvedka basqarması bolıp, tómen dárejedegi millionlap sanalı zatlardı esaplaw apparatları bar.
Esaplaw, saqlaw hám tarmaq : rayon Computing M2 M intermashinnye baylanıs qáliplestiriw xızmetlerin úsh tiykarǵı túrin qollap-quwatlaw, maksimal virtualized platforma retinde belgilengen bolıwı múmkin. Fog Computingning wazıypası milliardlap apparatlardıń óz-ara hám bultlı maǵlıwmatlar bazaları menen óz-ara baylanıslılıǵın támiyinlew bolıp tabıladı.
Rayon esaplaw paradigması hár qıylı parametrler boyınsha Cloud Computing-den parıq etedi.
1. Esaplaw kúshin bólistiriw hám Real waqıt.
Zárúrli esaplaw resursları tarmaqtıń átirapına jaylastırılıwı múmkin hám ol apparattıń jaylasqan jayınıń koordinatalarına baylanıslı bolmawi kerek hám usı waqıtta Real waqıtta islew maǵlıwmatlar almaslawda keshigiwdiń tómen dárejesin kórsetedi, sonıń menen birge, rayon esaplawda uzaq waqıt dawamında ámeldegi bolǵan eki sistemanıń jaqınlasıwı múmkin — biznesti basqarıw hám texnologiyalıq sistemalar.
2. Komponentlerdiń geografiyalıq bólistiriwi.
Fog Computing-de xızmetlerdi bólistiriw modeli bultlarǵa qaraǵanda kemrek oraylastırılǵan bolıp, bólek apparatlar maǵlıwmatlar aǵısları menen bir-birine baylanısqan hám bir-birine " salmaqli" xızmetlerdi usınıwı múmkin.
3. Úlken kólem degi sırtqı maǵlıwmatlar.
Kóp sanlı sensorlar menen úskenelestirilgen apparatlar Real waqıtta úlken kólem degi maǵlıwmatlardı óndirisi múmkin.
4. Quramalı tapologiya.
Millionlap geografiyalıq tárepten bólistirilgen túyinler hár qıylı hám deterministik bolmaǵan aldınan baylanısıwdı jaratılıwması múmkin.
5. Mobillik hám heterojenlik.
Apparatlardıń jıldamlıǵı alternativ protokollardan paydalanıwdı talap etedi, mısalı, LISP marshrut protokolı (Locator/ID Separation Protocol), bul sabaq-mánzillerdiń funksionallıǵın eki bólekke bolıw imkaniyatın beredi: host identifikatorlari hám marshrutlash jayları. Kontseptsiya LISP bas betların informaciya paketlerine qosatuǵın tunnel routerlarini ornatıwdı óz ishine aladı hám olar tarmaq arqalı háreketlanadilar.

Qadaǵalaw sorawları :

1. Ulken magliwmatlardin tiykargi xarakteristikalari qanday?
2. Bulitli infrastrukturani quriwdin tort modelin sanap ótiń.
3. Rayon esaplaw paradigması qaysı parametrler boyınsha Cloud Computing-den parıq etedi?