7-Amaliy mashg’ulot

7-Amaliy mashg’ulot

Mavzu: Simmetrik shifrlar

Ishdan maqsad: Simmetrik shifrlash algoritmlari bilan tanishish. O’rin almashtirish shifri, siljitish shifri, Gammalashtirish shifrlash usullarini o’rganish.

613-20-GURUH Talabasi Mahmudov Navruzbekning Kiberxavfsizlik asoslari fanidan 7-amaliy mashg’uloti
Simmetrik shifrlash algoritmlari (yoki maxfiy kalitlarga ega kriptografiya) ma'lumot yuboruvchi va oluvchi bir xil kalitni ishlatishiga asoslanadi. Ushbu kalit sir saqlanishi va ushlab qolinishi mumkin bo'lmagan tarzda uzatilishi kerak.

Axborot almashinuvi uch bosqichda amalga oshiriladi:

• 
  jo'natuvchi kalitni qabul qiluvchiga uzatadi (bir nechta abonentlari bo'lgan tarmoq mavjud bo'lganda, har bir abonentning juftligi boshqa kalitlarning kalitlaridan farq qiladigan o'z kalitiga ega bo'lishi kerak);
  
• 
  jo'natuvchi qabul qiluvchiga yuboriladigan xabarni shifrlash uchun kalitdan foydalanadi;
  
• 
  agar har bir kun va har bir sessiya uchun noyob kalit ishlatilsa, bu tizim xavfsizligini oshiradi.
  

Simmetrik shifrlash algoritmlarning quyidagi turlari mavjud:

1. Almashtirish usullari.

2. O’rin almashtirish usullari.

3. Analitik usullari.

4. Additiv usullar

5. Kombinatsiyalangan usullar