7-amaliy mashgʻulot. Sertifikatlashtirish sxemalarini o‘rganish

7-AMALIY MASHGʻULOT.

SERTIFIKATLASHTIRISH SXEMALARINI O‘RGANISH
Reja:
1.Majburiy va ixtiѐriy sertifikatlashtirish.
2.Sertifikatlashtirish sxemasi.
3.Xulosa.
Tayanch so‘zlar: sertifikat, sertifikatlashtirish, sertifikatlash-tirish tizimi, majburiy sertifikatlashtirish, ixtiѐriy sertifikatlashtirish, muvofiqlik, muvofiqlik baѐnoti.
Zamonaviy pedagogik texnologiya elementlaridan, masalan interaktiv metodini qo‘llab dars o‘tiladi.
Darsda texnik vosita va ko‘rgazmali qurollardan keng foydalaniladi (kodoskop, proektor, plakat va hokazo).
Talabalar tarqatma materiallar bilan ta’minlanadilar.
Talabalar mustaqil fikrlashi uchun to‘la sharoit yaratiladi.

Sertifikatlashtirish sxemalari

Sertifikatlashtirish deganda mahsulot (buyum, mol) ѐki xizmat muayyan standartga ѐki texnikaviy shartlarga mos kelishini tasdiqlash maqsadida o‘tkaziladigan faoliyat tushunilib, ushbu faoliyat natijasida mahsulot (buyum, mol) ning sifati haqida iste’molchini ishontiradigan tegishli hujjat – sertifikat beriladi.
Sertifikatlashtirishda ishlatiladigan zarur atamalardan biri «sertifikatlashtirish tizimi» bo‘lib, u quyidagicha ta’riflanadi: Sertifikatlashtirish tizimi – muvofiqlikni sertifikatlashtirish faoliyatini o‘tkazish uchun ish tartibi qoidalariga va boshqarishiga ega bo‘lgan tizimdir.
«Sertifikatlashtirish tizimi» atamasidan tashqari sertifikatlashtirish sertifikatlashtirilishini o‘tkazishdagi uchinchi tomon faoliyatining tarkibi va tartibi.
Sertifikatlashtirish tizimlarida qatnashuvchi uchta tushuncha to‘g‘risida to‘xtalib o‘tamiz: sertifikatlashtirish tizimidan foydalanish, sertifikatlashtirish tizimida qatnashuvchi va sertifikatlashtirish tizimi a’zosi.
Sertifikatlashtirish tizimidan foydalanish deganda sertifikatlashtirish tizimining qoidalariga muvofiq guvohnoma talablariga berilgan sertifikatlashtirishdan foydalanish imkoniyati tushuniladi.
Sertifikatlashtirish tizimida qatnashuvchi deb ushbu tizimning qoidalariga binoan faoliyat ko‘rsatadigan va tizimni boshqarishda qatnashadigan sertifikatlashtirish idorasi tushuniladi.
Sertifikatlashtirish ikki xil bo‘ladi: majburiy va ixtiѐriy. Mahsulotni u ѐki bu sertifikatlashga oidligi, uni tashqi muhitga, inson salomatligiga ta’siri asosiy mezon hisoblanadi. Shuning uchun tashqi muhitga, inson salomatligiga ta’sir ko‘rsatuvchi mahsulotlar, albatta majburiy sertifikatlashtirishga oid bo‘ladi, qolgan mahsulotlarning esa sertifikatlashtirilishi ixtiѐriydir.
Majburiy sertifikatlashtirish deganda sertifikatlashtirish huquqiga ega bo‘lgan idora tomonidan mahsulot, jaraѐn, xizmatning standartlardagi majburiy talablarga muvofiqligini tasdiqlash tushuniladi.
Ixtiѐriy sertifikatlashtirish deganda ishlab chiqaruvchi (bajaruvchi), sotuvchi (ta’minlovchi) ѐki iste’molchi tashabbusi bilan ixtiѐriy ravishda o‘tkaziladigan sertifikatlashtirish tushuniladi.
Sertifikatlashtirish bo‘yicha ISO tarkibidagi qo‘mita tomonidan tayѐrlangan hujjatda uchinchi tomon tarafidan amalga oshiriladigan sertifikatlashtirishning sakkizta sxemasi berilgan bo‘lib, respublikamizda ham aynan shu 9 ta sxema tadbiq etilgan:
Hozirgi zamon adabiѐtida har bir sertifikatlashtirish sxemasining afzalligi va kamchiliklari tahlil etilgan. Bularning ichida eng mukammal va murakkabi beshinchi sxemadir. Bu sxema to‘lik bo‘lganligi uchun uni asos qilib olib, hozirgi zamon xalqaro sertifikatlashtirish tizimini yaratilmoqda.
Sertifikatlashtirish tizimlarini boshqaruvchi idora muayyan turdagi mahsulot sifatining nazoratini tashkil etish, standartlarga rioya qilishni majburiy talab etishini, iste’molchi va savdo talablarini e’tiborga olib, mamlakatdagi amalda bo‘lgan qonunlar va me’ѐriy hujjatlar asosida o‘z ishini tashkil etadi.
Sertifikatlashtirish idorasi sinovlarni o‘tkazish, korxonadagi va savdo shahobchasidagi mahsulotning sifatini nazorat qilish hamda nazoratni tashkil qilish va shunga o‘xshashlarni bajarib uchinchi tomon vazifasini bajaradi.