7-amaliy mashg‘ulot Mavzu: Simmetrik shifrlar Ishdan maqsad

7-amaliy mashg‘ulot
Mavzu: Simmetrik shifrlar
Ishdan maqsad: Cryptool dasturi yordamida DES, AES algoritmining visual ishlash jarayonlarini bilan tanishish.
Cryptool xarakteristikasi va xususiyatlari.
Cryptool - bu ochiq kodli dasturiy ta’minotni ishlab chiqish uchun zamonaviy loyiha. Bugungi kunda u juda keng tarqalgan va kriptologiyani o‘qitish uchun ishlatiladi. Cryptool kriptografiyada ishlatiladigan barcha algoritmlar to‘plamini batafsil tushuntiradi va ularning 400 dan ortiq turlari mavjud.
Dastur deyarli barcha turdagi klassik shriftlarni, shuningdek kriptografiyaning zamonaviy turlarini o‘z ichiga oladi:

• 
  Nosimmetrik;
  
• 
  Asimmetrik, shu jumladan RSA;
  
• 
  Elliptik;
  
• 
  Elektron imzolar;
  
• 
  Gibrid shifrlash;
  
• 
  Diffi-Xellman kalit almashish protokoli.
  

Loyihaning maqsadi – dastur foydalanuvchilariga o‘zlarining ma’lumotlarini xavfsizligini saqlab, onlayn tahdidlarga qarshi turishga o‘rgatish. Cryptool didaktik o‘yinlarning ayrim turlarini va sonlar nazariyasi asoslarini tushuntiradigan faol dasturni o‘z ichiga oladi. Bugungi kunda faol rivojlanayotgan to‘rt xil dasturiy ta’minot mavjud. Ular olti tilda mavjud. Har bir algoritm, batafsil tavsifdan tashqari, amalga oshiriladi va foydalanuvchi ma’lum bir ma’lumot to‘plamini shifrlashi va parolini hal qilishi mumkin.
Cryptool yordam dasturi zamonaviy shifrlarning ko‘plab versiyalarini o‘z ichiga oladi. AES (Kengaytirilgan shifrlash standarti) odatda Rejandayel nomi bilan ham tanilgan. Bu har qanday simmetrik blokli shifrlari uchun zamonaviy standart bo‘lib, AQSh hukumati tomonidan faol qo‘llanilmoqda, bu uning ishonchliligi va xavfsizligining yaqqol isboti. Bundan tashqari, tezlashtirishni qo‘llab-quvvatlash Intel tomonidan x86 protsessorlarida joriy qilingan.
DES ishlash algoritmi ikki jarayondan iborat, ya’ni:

• 
  Kalitlarni generatsiya qilish (raund kalitlarni yaratish);
  
• 
  Ma’lumotlarni shifrlash.
  
•