7-amaliy mashg’ulot Donni saralash va maydalash jarayonini avtomatlashtirish va modellashtirish

---

7-amaliy mashg’ulot 
Donni saralash va maydalash jarayonini avtomatlashtirish va modellashtirish 
 
Ун тортишга тайѐрлашда буғдой ва жавдарнинг анатомик қисм-
ларидаги структурали-механик фарқдан фойдаланган ҳолда, гидро-
термик ишлов бериш усулларини қўллаб, мағиз ва қобиқнинг ўзаро 
фарқли хоссалари кучайтирилади. Навли ун тортишда кўп маротабали 
майдалашдан асосий мақсад максимал даражада қобиқларсиз мағизни 
майдалаш. Шунинг учун навли ун тортишда сайлаб майдалаш усули 
кенг қўлланилади. Майдалаш ускуналарининг оптимал кўрсат-
кичларини мос тушиши донни юқори самарадорликда қўлланишини ва 
юқори навли уннинг максимал чиқишини таъминлайди. 
Ун ишлаб чиқаришда донларни валли дастгоҳларда майдалашда 
ҳосил бўладиган маҳсулотлар йириклиги бўйича кескин фарқ қилади. 
Бу уларнинг кейинги ишловчиларини қийинлаштиради. Буларни ҳаво 
ғалвирли машиналарда ва валли дастгоҳларда ишлов беришда 
операцияларнинг самарадорлиги бу маҳсулотларнинг гранулометрик 
таркибидан боғлиқ бўлиб, улар йириклиги бўйича қанча тенг бўлса, 
шунчалик мос технологик система иш режимини бошқариш аниқлиги 
юқори бўлади. Бундан ташқари майдаланган маҳсулотларни 
фракцияларга 
ажратиш 
уларни 
бойитиш 
имконини 
беради. 
Майдаланган маҳсулотларни элакларда саралаш натижасида дондан 
олинадиган охирги маҳсулотлар ун ва кепакни ажратилади. 
 
Ushbu amaliy mashg’ulotni bajarishda qo’yiladigan вазифалар: 
Донни майдалаш ва саралаш тизими жараѐнини автоматлаштириш 
схемаси қуйидаги тарзда амалга оширилади (1-расм): 

нориялар ишини назорат қилиш ва бошқариш 

валли дастгохга келаѐтган дон намлигини назорат қилиш;

валли дастгохга келаѐтган дон сарфини назорат қилиш ва 
бошқариш;

---


валли дастгох ва эловчи ускуналарни ишга туширишни назорат 
қилиш; 

МБО машинасига берилаѐтган сарфни назорат қилиш ва бошқариш; 

МБО машина ишчи юзаси сатхини назорат қилиш. 
Амалий машғулотга топшириқлар: 
1)
 
Берилган маълумотлар асосида технологик жараѐнни баѐнини 
ѐзиш; 
2)
 
Технологик жараѐн баѐни асосида автоматлаштиришнинг 
функционал схемасини тузиш; 
3)
 
Функционал схема тузишда бошқариладиган ва назорат 
қилинадиган катталикларни ўрганиш; 
4)
 
Автоматлаштириш воситаларнинг буюртма спецификацияси 
ишлаб чиқиш. 
5)
 
8.1-jadvalni davom ettirish va talab asosida shakllantirish.