7-амалиёт Мавзу: Насос қурилмаларини ҳисоблаш. Насосларнинг асосий параметрлари

7-амалиёт
Мавзу: Насос қурилмаларини ҳисоблаш. Насосларнинг асосий параметрлари

Насосларнинг асосий параметрлари бўлиб унумдорлик, напор ва қувватлари ҳисобланади.

Унумдорлик V (м³/с) – бу суюқликнинг ҳажмий сарфи бўлиб, ҳайдаш қувури орқали насос ёрдамида узатилган суюқлик миқдорини билдиради.
Насос напори Н(м) – бу насоснинг масса бирлигига эга бўлган суюқликка берган солиштирма энергиясидир.
Фойдали қувват N_ф (Вт) –напор Н ва суюқлик массавий сарфи g V кўпайтмасига тенг миқдордаги суюқлик потенциал энергиясига айтилади:

Насос ўқидаги қувват N_e ни аниқлаш учун фойдали қувватни насос фойдали иш коэффициентига бўлиш керак ва у насоснинг йўқотган энергиясини характерлайди:

Насос йўқотган энергияси конструкциянинг мукаммаллиги, ишлатиш самарадорлиги ва насоснинг едирилиши ҳисобга олинади:

бу ерда _v – узатиш ф.и.к.; суюқликнинг клапан, сальник, ҳар хил тирқишлардан оқиб чиқиб кетишини ҳисобга олади, яъни _v= V/V_наз ҳақиқий унумдорликнинг назарий унумдорликка нисбатини характерлайди; _г –гидравлик ф.и.к.; _г=Н/Н_наз - ҳажмий напорни назарий напорга нисбатини билдиради; _мех – механик ф.и.к.; подшипник, сальник ва бошқа элементларда ишқаланишга йўқотилган қувват.

Насоснинг фойдали иш коэффициенти _н поршенли насослар учун 0,8...09, марказдан қочма насос учун 0,7...0,95 ни ташкил этади.

Насос қурилмасининг тўлиқ фойдали иш коэффициенти:

бу ерда N_ю – юриткич истеъмол қуввати; _уз – узатиш ф.и.к.; _ю – юриткич ф.и.к.

Юриткичнинг аниқ қуввати, насосни ишга тушириш онида (вақтида)ги N_ю ортиқча юкланишини инобатга олган ќолда аниқланади.

бу ерда  - қувватнинг заҳира коэффициенти, бу электр юриткичнинг қувватига қараб 2,0 дан 1,1 гача олинади.

Электр юриткичнинг қуввати қанча юқори бўлса, коэффициент  нинг қиймати шунча кичиклашади.