7-8-laboratoriya ishi Mavzu: Yo‘l qoplamasining tishlashish koeffitsientini aniqlash Ishning maqsadi

---

7-8-laboratoriya ishi
Mavzu: Yo‘l qoplamasining tishlashish koeffitsientini aniqlash 
 
Ishning maqsadi:
Yo‘l qoplamasining tishlashish koeffitsientini “qumli 
dog‘” usuli va PPK-MADI qurilmasi bilan yo‘lchash. 
Ishlatiladigan asbob- uskunalar:
Quruq qum, lineyka, PPK-MADI, suv 
uchun idish. 

Ishni bajarish tartibi 
Qoplamaning tishlashish koeffitsienti qoplamaning turiga va uning sirtining 
holatiga bog‘liq. Quyidagi 5.1-rasmda yuzaga ishlov berilgan va sementbeton 
qoplamalarini yuzasi holati keltirilgan. 
a) 
b) 
5.1.-rasm. a-yuzaga ishlov berilgan qoplama yuzasi, b-sementbeton qoplama 
yuzasi. 
“Qumli-dog‘”
usulida Yo‘l qoplamasining ustki qismiga ma’lum bir 
hajmdagi qum taqsimlanadi va doira shaklidagi qumli dog‘ hosil qilinadi. So‘ngra 
shu doiradan 3-marta diametr yo‘lchanadi.
5.2-rasm. “Qumli dog‘” usulida qoplamaning tishlashish koeffitsientini aniqlash 
ketma-ketligi 

---

Yo‘lchangan qumning diametri va qumning hajmiga asoslanib, qoplamaning 
mayda g‘adir-budurligining o‘rtacha chuqurligi quyidagi shartli ifoda yordamida 
aniqlanadi:
2
'
2
'
'
275
,
1
4
rt
o
rt
o
rt
o
D
V
D
V
h



; [5.1] 
B u e r d a : 
V
- qumning hajmi, sm
3
, D
o’rt
-qumli dog‘ning o‘rtacha diametri, 
h
o ’ r t
-
qiymat bo‘yicha “mayda g‘adir - budurlik va ilashish koeffitsienti”ning bog‘liqlik 
grafigidan foydalanib, o‘rganilayotgan Yo‘l qoplamasining ilashish koeffitsientini 
qiymati topiladi(5.1-jadval).