7- ma’ruza. Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun sport o’yinlari

II. bosqich: chuqurroq o‘rganish.
III. bosqich: harakatlarni mustahkamlash va takomillashtirish bilan xarakterlanadi.
Boshlang‘ich tarzda o‘rganish metodikasi. Bunda harakat namunasini to‘g‘ri, juda aniq ko‘rsatishadi. U tarbiyachi tomonidan muayyan sur’atda, boshdan oxirigacha bajariladi, ularni bu harakatga qiziqtiradi va bajarishga intilish uyg‘otadi. Shuningdek harakat faoliyatini o‘ta sekin sur’atda qismlarga bo‘lib, harakatni tashkil etgan barcha elementlarni tushuntirib namoyish qiladi.
Chuqurroq o‘rganish metodikasi. Tarbiyachi ta’lim jarayonida bolalar e’tiborini harakatlarning to‘g‘ri bajarilishiga qaratadi, Ta’limning bu bosqichida harakatlar bolalarga doimo tanish bo‘ladi, shuning uchun tarbiyachi usullarni tanlayotganda har bir harakatning murakkablik darajasini hisobga oladi.
Harakatlarni mustahkamlash va takomillashtirish metodikasi. Bu bochqichdagi vazifa harakat faoliyati texnikasi bo‘yicha orttirilgan ko‘nikmani mustahkamlash va takomillashtirish, harakatni butunicha mustaqil bajarishga hamda uni o‘yinda va hayotda qo‘llashga rag‘batlanishdan iboratdir.
Jismoniy mashqlar texnikasi – bu harakatlarni bajarish usuli bo‘lib, uning yordamida harakat vazifalari hal etiladi.¹
Masalan («oyoqni bukib» sakrash usuli bilan, yugurib kelib uzunlikka sakrash).
Texnika tushunchasi bu harakatlarning tashqi shaklidir. Jismoniy mashqlar texnikasi beto‘xtov o‘zgaradi va takomillashadi.²
Jismoniy mashqlar texnikasida uning asosi, belgilovchi bo‘g‘imi (zvenosi) texnik detallari bo‘ladi:
a) Texnikaning asosi negizi – bu harakat vazifalarini aniq oqilona yo‘l bilan hal qilish uchun kerakli harakatlarning yig‘indisidir. Texnika asosining biror-bir elementi ishtirok etmasa mashqlarni bajarish mumkin emas yoki bajarilgan taqdirda ular chala hisoblanadi.
b) Texnikaning belgilovchi bo‘g‘imi – bu ushbu harakat asosining muhim va hal qiluvchi qismi hisoblanadi. Masalan: (yugurib kelib balandlikka sakrashning asosiy zvenosi bu depsinishdir. Mashqlarda belgilovchi zvenoni bajarish odatda qisqa vaqt ichida kechadi va katta mushak kuchlanishni talab qiladi.
v) Texnik detallari – bu mashqlarning ikkinchi darajali xususiyati bo‘lib, ular texnika asosini buzmagan holda o‘zgarib turishi mumkin. Bu kishining yakka uziga xos xususiyatiga bog‘liq.
Jismoniy mashqlar vaqt jihatidan ketma-ket keluvchi fazalardan iborat bo‘ladi.
Siklik harakatlarda (irg‘itish, sakrash va boshqalar) uch fazani ajratish mumkin: