7 – amaliy mashg‘ulot mavzu: alyumindan qurilgan havo liniyasidagi o’tkazgich kesimini hisoblash. Po’lat o’tkazgichdan qurilgan elektr tarmoqlarini hisoblash

1-jadval.
Muz bilan qoplanadigan ray onlar ko’rsatkichlari

Muz bilan qoplanish ray onlar	Erdan 10 metr balandlikdagi simni qoplagan muzni qalinligi (mm)
	1 marta 5-y il davomida	1 marta 10-y il davomida
I	5	5
II	5	10
III	10	15
IV	15	20
Maxsus	20 va undan ortiq	22 dan ortiq

2-jadval
SHamolni tezligi ettita ray onga bo’linadi (2-jadvalga qarang).

SHimolli ray onlar turlari	SHamolni tezligi (kgs/m^2), 10 metr balandlikda (shamolni tezligi m/sek).		1000 V-gacha bo’lgan havo liniyalarda.
	1 marta 5 y ilda	1 marta 10 y ilda
I	27 (21)	40 (25)	16 (16)
II	35 (24)	40 (25)	21 (18)
III	45 (27)	50 (29)	27 (21)
IV	55 (30)	65 (32)	35 (24)
V	70 (33)	80(36)	45 (27)
VI	85 (37)	100 (39)	55 (30)
VII	100 (40)	115 (43)	70 (33)

Simni og’irligidan kelib chiqadigan yuklanish, - g ₁. Bu yuklanish faqat simni materialini og’irligidan kelib chiqadi, simlarni kesim yuzasiga bog’liq bo’lmay di.

Bu yerda G – 1km simni og’irligi, kGs;F – simni kesim yuzasi, mm².
Lekin
– sim qilingan materialni o’rtacha og’irligi G–qiy matiga ko’y sak

Ko’p o’ramli simlar uchun o’ramini inobatga olish uchun uni uzunligini 2-3% oshirib olamiz. 1,02÷1,03 ko’pay tiramiz.

1-Rasm. Muz bilan qoplangan sim
Muzdan kelib chiqqan yuklanish – g ₂ havoni xarorati 0^oS yaqinlashganda va undan - 5^oS gacha kamay ishida tashqaridagi joy lashgan uskunalar va havo tarmog’idagi simlarni ustida yuklama xosil bo’ladi. Muz shaklida. Ularni xosil bo’lishini jadalligi bir nechta sharoitlarga bog’liq bo’ladi.
Ular dengizga nisbatan baland joy lashganligi, muzlamay digan suv omborlarni yo nidan o’tishligi, ay rim joy larda muzni kalinligi 5 santimetrgacha bo’ladi. Bular o’z navbatida havo liniyalarda simlarni uzilishiga,oporalarni sinishiga olib keladi. SHuning uchun bunaka joy larda liniyalarni xaqiqiy sharoiti asosida xisoblanadi.
Agar simni diametri (53-rasmdagi) “d” bo’lsa qoplangan muzni qalinligi “ b ” teng desak, unda 1 metr simni qoplagan muzni og’irligi

bunda X_o = 0,000 kGs/sm³ – muzni o’rtacha og’irligi. Muzni og’irligidan kelib chiqadigan yuklanish
(115)
Simni og’irligi va muzni og’irligidan kelib chiqadigan y ig’indi kuch bir tomonga ulanganligi uchun –g_3.
g ₃ = g₁ + g₂
SHamolni ta’siri – g₄. Havo liniyalarni mexanik xisobida, shamol to’g’ri gorizontal xolatda esadi deb qabul qilinadi.
Ay rodinamik qonunlari asosida, havoni oqimini bosimida joy lashgan tselindrni o’qi oqimga perpendikulyar bo’lganda

bunda V² /16 – shamolni tezligini bosimi Q kGs/m². – havo oqimini teng emasligini inobatga oladigan koeffitsienti, havo oqimi 27 kGs/m² – =1; 40 kGs/m² – =0,85, 55 kGs/m² – =0,75 deb qabul qilinadi.
Cx – Simi shamolga ko’rsatadigan qarshilik koeffitsienti, simlar va troslarni d=20 mm va undan ortiq bo’lsa-1,1, diametri 20mm va undan kam bo’lsa va muz bilan qoplangan bo’lsa –1,2.
F¹ – simni diametri bo’y icha kesim may doni –m²
Uzunligi 1 metrli simdagi bosim

bunda d – simni diametri, mm.
SHamolni bosimidan kelib chiqqan kuchlanish

Muz qoplagan simdagi shamolni bosimidan kelib chiqadigan kuchlanish.

SHamolni tezlik bosimi 0,25 Qmax, lekin buni qiy mati 14 kGs/m² kam bo’lmasligi kerak, muzni qalinligi 15mm bo’lganda.
Simni oraligi va shamolni bosimidan kelib chiqqan y ig’indi kuchlar. (2 ^a rasm)
a) b)
2-rasm. Umumiy solishtirma yuklamalar
Muz bilan qoplangan simni og’irligi va ularga shamolni bosimidan kelib chiqqan y ig’indi kuchlar. (2 ^b-rasm)