6ab-fizika

Zaruriy jihozlar: Termometr, sovuq suv, menzurka, shisha tayoqcha, suv solish uchun idishlar, gorelka.
Ishning bajarilish tartibi:
1. Termometrni fizika xonasining quyosh nurlari to’g’ridan-to’g’ri tushmaydigan, isitish vositalari (batareya, plitka) dan uzoqda, lekin shkalasi aniq ko’rinadigan joyga osib qo’yiladi.
2. Tajribani o’tkazishga tayorlanish jarayonida ( 5-6 minut ) termometr ko’rsatishi o’zgarmay qolganidan so’ng xona temperaturasi yozib olinadi.
3. Gorelkaga kolbada suv qo’yib qizdirib olinadi.
4. Menzurkada 100 ml sovuq suv o’lchab olinib, idishga quyiladi va termometr suvga tushiriladi. Biror vaqt o’tgandan so’ng termometr ko’rsatishi t₁ yozib olinadi.
5. Menzurkada 100 ml qizdirilgan suv o’lchab olinadi va unga termometrni tushiriladi. Biror daqiqadan so’ng termometr ko’rsatishi t₂ yozib olinadi.
6. Menzurkadagi sovuq suvni issiq suv ustiga ag’dariladi. Shisha tayoqcha bilan aralashtirilib temperaturasi t₃ o’lchanadi.
7. Yoqoridagi tajribani issiq suvning temperaturasi turlicha bo’lgan hollarda takrorlang.
Savollarga javob bering.
1. Nima sababdan qizdirilgan suvga tushirib olingan termometrning ko’rsatishi suvdan olinganda tushib ketadi?
2. Tajribalarni naychasining diametri kichikroq bo’lgan termometr bilan o’tkazilsa, o’lchash aniqligi qanday o’zgaradi?
3. Nima uchun suyuqlikka o’lchash uchun termometr tushirilgandan so’ng bir muddat kutish kerak?
Uyga topshiriq. Radio yoki televizordan shu bugungi va ertangi kun uchun Yer sharining turli nuqtalaridagi havo temperaturasini yozib kelish. Uyda termometr bo'lsa, o'zining ertalabki temperaturasini o'lchash.
Tasdiqlayman:_____________ O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari.
6 -fizika
___.___2013yil
5-nazorat ishi.
Mavzu: : Issiqiik hodisalar.
Maqsad: O’quvchilar egallagan, bilim, ko’nikma va malakalarini aniqlash.
Nazorat shakli: Fizik diktant
Qiya tekislik ham, richag ham yutuq bermaydi. Har qanday mexanik mexanizm dan necha marta yutuq bersa shuncha marta yutqazadi. ^Bun9a deyiladi. Foydali ishning umumiy ishga nisbati bilan o'lchanadigan kattalik mexanizmning deyiladi. Moddalarning yoki jismlaming isitilganlik darajasini ifodalovchi kattalik deb ataladi deb
moddani tashkil etgan zarrachalaming o'zaro ta'sir potensial energiyasi va harakati bilan bog'iiq kinetik energiyalari yig'indisiga aytiladi. Issiqiik o'tkazuvchanligi turlicha bo'lgan bir-biriga parchalanib mahkamlangan ikkita metall deyiladi. Moddalarning temperaturasi deb ataluvchi asbob yordamida o'lchanadi. Ishchi moddasi sifatida yoki ishlatiladi. Jismning isitilgan qismidan isitilmagan qismiga issiqlikning o'tishiga hodisasi
deyiladi. Notekis isitilgan gaz, suyuqliklarda moddaning birjoydan ikkinchi joyga oqimi tufayli issiqiik uzatish hodisasiga deyiladi. Konveksiya tezligi qatlamlar. va muhitning ga bog'iiq.