6-sinf tarix I nazorat ishini o„tkazishdan maqsad

20) Hozirgi Suriya hududida vujudga kelgan qadimgi davlatni aniqlang. A)Xett B)Urartu C) Ossuriya D)Mitanni

1-Jadvalli Test javoblari:

Quyidagi Qadimgi xudolarning nomlarini to‟g‟ri ko‟rsating

1	Ganesha	a	Momaqaldiroq xudosi
2	Indra	b	Quyosh xudosi
3	Shamash	c	Oy xudosi
4	Ishtar	d	donishmand
5	Sina	e	hosildorlik va sevgi, hamda ikki yuzli urush va g'alaba ilohasi

2-Jadvalli Test javoblari:

Quyidagi Qadimgi davlatlarning poytaxtlarini to‟g‟ri ko‟rsating

1	Urartu	A	Nineviya
2	Mauriya	B	Xattusa
3	Xett	S	Pataliputra
4	Ossuriya	D	Suza
5	Elam	e	Tushpa

Tarixiy diktant 1-variant

Mil. avv. ......... Mesopotamiyada shumerlar manzilgohlari vujudga kela boshladi. Ular Janubiy Mesopotamiyaga joylashib, bu yurtni Shumer deb atadilar. Mesopotamiyaning Akkad deb atalgan ....... qismiga ko'chmanchi chorvadorlar akkadlar o'rnashdi.

Mil. avv. 4-mingyillik oxirida Mesopotamiyada ......, ......, ......., ...... shaharlari yuzaga kelgan. Ularni shahar-davlatlar deb ataganlar.

Mesopotamiyaning eng sevimli qahramoni ........ hisoblanadi. U ...... shahrining podshosi va ko'plab afsonalar qahramoni bo'lgan.

Ossuriya davlati mil. avv. .... ..... vujudga keldi; mil. avv. XIII asrda ravnaqining yuqori cho'qqisiga erishdi; mil. avv. .... .... tarix sahnasidan ketdi.

Sargon I barcha shaharlar uchun yagona bo'lgan ....., ...... va og'irlik o'lchovini joriy etadi. Jahon tarixida birinchi bo'lib ......... ......... tuzadi. Bu lashkar 5400 nafar jangchidan iborat bo'lgan. Xett podsholigi hozirgi ........, Mitanni davlati esa hozirgi ......... hududida joylashgan.

Xammurapi qonunlari qat'iyligi bilan kishini lol qoldiradi. Basharti, shifokor amalga oshirgan jarrohlik muolajasi natijasida bemor bevaqt vafot etsa, shifokorning ......... ....... tashlanishi shart bo'lgan. Mabodo arxitektor qurgan uy to'satdan qulab, biror kishini bosib qolsa, arxitektor ...... etilishi lozim bo'lgan.

Qarzni vaqtida qaytarmagan kishi o'z oila a'zolarini qarz bergan kishiga ... .... muddatga qullikka berishi shart edi. Yong'in mahalida o'g'rilik ustida qo'lga tushgan kimsa o'sha zahoti ..... otilgan. Qulfbuzar o'g'ri esa bundan ham qattiqroq jazoga mahkum etilgan: u o'zganing mulkiga tajovvuz qilgan joyida ........., o'sha yerning o'zida ko‘mib yuborilar edi.

Tarixiy diktant 2-variant

Qadim zamonlarda Finikiya ....... dengizining sharqiy qirg'og'i bo'ylab hozirgi ........ hududida va Suriyaning bir qismida joylashgan edi. Finikiya ......... ...... - kedrli o'rmonlarga boy edi. Kedr yog'ochidan kemalar yasashardi. Kedr qatroni (smolasi) ........ tayyorlash uchun .......ga keltirilardi. Mil. avv. 3mingyillikda Eronning ....... qismida Mesopotamiya bilan chegarada ........ davlati vujudga keldi. Bu davlatning poytaxti Suza shahri bo'lgan.

Finikiyaliklar dengizchilik ishini a'lo darajada bilishgan. Mil. avv. 2 mingyillikdayoq ular .... ...... va ...... ...... sohillarida koloniyalarga asos soldilar. Shundan keyin finikiyaliklar Afrika, Ispaniya sohillarida, Sardiniya va Sitsiliya orollarida ham paydo bo'lishdi.

Mil. avv. X-IX asrlarda Finikiyada .....-...... podsholigi vujudga keldi. Mil. avv. .... ...... bu davlatni Ossuriya podsholigi bosib oldi Mil. avv. 2-mingyillik o'rtalarida Falastinga qadimgi ........ qabilalari ko'chib joylashdilar. Mil. avv. XI asrda Falastin hududida ......... podsholigi vujudga keldi, keyinchalik u Yahudiya podsholigiga birlashtirildi. Isroil podsholigi ossuriyaliklar zarbasidan parchalanib ketdi. Mil. avv. ...... ..... Yahudiya Bobil podsholigi tomonidan bosib olindi.

Mil. avv. VI asrda hozirgi Eron hududi (Fors bo'g'ozi qirg'oqlari) da ahamoniylar sulolasiga mansub shoh ...... .. asos solgan Fors podsholigi vujudga kelgan.

Mil. avv. .... ..... podsho Kiaksar hukmronligi davrida Midiya qudratli davlatga aylandi. Mil. avv. 612-605yillarda Midiya davlati Bobil bilan ittifoq bo'lib ....... bosib oldi.

Qadimgi forslar ........ belgilar bilan yozishgan. Fors shohlarining bitiklari ........ va ..... ......... qoyalariga, shuningdek, Persepol saroyi devorlariga chekib yozilgan 4-NAZORAT ISHI

Tarixiy diktant I variant.

……..-Zarafshon ; va Qashqadaryo vodiysida, Xorazm ……… quyi qismida, Baqtriya Surxondaryo vodiysi, shimoliy …… va janubiy …. hududlarida joylashgan.

Yozma manbalarda bu hudud …….. ("Avesto"da), …….(Behistunyozuvlarida),Arrian, Strabon, Kvint Kursiy Ruf asarlarida So'g'diyona deb nomlangan.

Qadimshunoslar Afrosiyob (Samarqand), Yerqo'rg'onva Uzunqir(……..

vodiysi), …….. (Xorazm), Qiziltepa (……..) kabi qadimiy shaharlarni o'rganishgan

Miloddan avvalgi … ….. tashkil topgan Qadimgi Baqtriya davlati o'rta Osiyo hududida qadimgi davlatlardan biri sanaladi.

Margiyona va ……. ham Baqtriyaning siyosiy va madaniy ta'sirida bo'lgan Afrosiyob hozirgi Samarqandning sharqiy chegarasi hududlarida mil. avv.

…. …….. asos solingan qadimiy shahar.

Miloddan avvalgi ………. o'rta Osiyoda zardushtiylik deb atalgan din keng tarqaladi. Zardushtiylar olov (Quyosh), ……, ……., oy, yulduzlarga sig'inishgan, ularni muqaddas hisoblashgan.

Zardushtiylikning zo'r ehtiromga sazovor ……. zardushtiylarning ulug' va donishmand oliy xudosi hisoblanadi. Mitra - …… va yorugiik xudosi, dehqonlar va chorvadorlarning hosildorlik, farovonlik va mol-davlat bagishlovchi homiysidir

Amudaryoning quyi oqimida yashagan o'troq dehqon elatlari xorazmliklar bo'lgan. Ularning yurti …… ("Avesto"da), …….. (Behistun yozuvlarida), ……….(Arrian, Strabon asarlarida) deyilgan.

Tarixiy diktant 2- variant.

So'g'diylarning eng yaqin qo'shnilari …….. bo'lib, ularning yurti Surxon vohasi, Afg'onistonning shimoliy, …….. janubiy hududlarida joylashgan. Yozma manbalarda u Baxdi ("Avesto"da), …… (Behistun yozuvlarida) deb nomlangan.

Qadimgi yunon-rim tarixchilarining yozishlaricha, saklar uch guruhga bo'lingan. Ularning ko'pchilik qismi ……… ya'ni o'tkir uchli kigiz qalpoq kiyib yuruvchi saklar deb atalgan. Ular hozirgi ….. …….. va Janubiy …….. yerlarida yashaganlar.

Ikkinchi guruh saka-tiay-taradarayya, ya'ni … … … … saklar deb atalgan.

Ular ….. … bo'ylarida, Sirdaryoning (bu daryoning qadimgi nomi ……..) quyi oqimida yashaganlar.

Pomirning tog'li tumanlarida va Farg'onada ……..-…… deb ataluvchi saklar yashash, miloddan avvalgi IX-VIII asrlarda 0'zbekiston hududida ilk temir asriga o'tish boshlangan. Miloddan avvalgi VII-VI asrlarda bu yerda qadimgi yirik davlatlar mavjud bo'lgan zardushtiylarning muqaddas kitobi "…….." matnlari bilan tanishish imkoniyatiga ega bo'ldik. Fransuz olimi … ilk marotaba "Avesto"ning alohida qismlarini tarjima qilish baxtiga muyassar bo'lgan.

"Avesto"ning ilk qismi mil. avv. …-….. asrlarda paydo bo'lgan. Zardusht va'zlari matnlarining hammasi miloddan avvalgi … asrda ….. ta kitobga jamlangan, bu kitoblar "Avesto" asosini tashkil etgan.

Zardushtiylar umrining tub ma'nosi ……. ……., …… ….. va …… …….dan iborat bo'lishi lozim.

Yer yuzidagi eng qo'rqinchli yovuzlik …….dir. Shuning uchun ham zardushtiylarda vafot. Marhumning jasadini yerga ko'mish ham, olovda kudirish ham, suvga tashlab yuborish ham mumkin emas. Shuning uchun ham murdani qushlar va hayvonlar yeb ketishi uchun maxsus moslama (qurilma)da qoldirishgan. Yomg'irlar poklagan va oftob qoqlagan suyaklarni maxsus sopol tobutchalar -

………….. (suyakdonlar)da dafn etishgan.